της Ελένης Στεργίου
Σε ένα καυτό εξάμηνο εισέρχεται η ελληνική οικονομία η οποία θα υποβληθεί σε αλλεπάλληλα «τεστ κοπώσεως», εν μέσω εκλογών, από τους διεθνείς οίκους και με στόχο την αναβάθμιση στην «επενδυτική βαθμίδα». Τον Ιανουάριο ξεκινά ο ετήσιος χορός των αξιολογήσεων και συγκεκριμένα στις 27 Ιανουαρίου, όπου ο οίκος αξιολόγησης Fitch θα δημοσιεύσει την ετυμηγορία του για το ελληνικό αξιόχρεο.
Η κυβέρνηση έχει θέσει ως στόχο την αναβάθμιση εντός του 2023 καθιστώντας έτσι κρίσιμα τα ραντεβού με τους οίκους, αν και οι προσδοκίες των αναλυτών βάζουν ως χρονικό ορόσημο το διάστημα μετά το καλοκαίρι. Όταν δηλαδή ολοκληρωθούν οι εκλογές. Αν και το κλίμα που λαμβάνει το οικονομικό επιτελείο από τις διεθνείς επαφές δημιουργεί προσδοκίες, οι οίκοι πατούν «παύση». Ο βασικός λόγος είναι η αυξημένη πιθανότητα για διαδοχικές εκλογές εξαιτίας της αλλαγής του εκλογικού συστήματος, γεγονός που αυξάνει την εκλογική αβεβαιότητα και τα σενάρια για τρίτο γύρο εκλογών. Πάντως, στελέχη της κυβέρνησης έχουν στείλει το μήνυμα στους επενδυτές ότι το διάστημα μεταξύ της πρώτης και δεύτερης εκλογικής αναμέτρησης δεν θα απέχει σημαντικά.
Η επενδυτική βαθμίδα
Από την επενδυτική βαθμίδα η Ελλάδα απέχει μία ανάσα, δηλαδή ένα σκαλοπάτι, και διεθνείς αναλυτές δεν αποκλείουν την πιθανότητα για κατάκτησή της πριν τις εκλογές. Ως ημερομηνία κλειδί αναφέρεται η 21η Απριλίου, όταν δηλαδή θα έρθει η σειρά του S&P. Και αυτό διότι η ελληνική οικονομία απέχει μια βαθμίδα (από την επενδυτική) σε ότι αφορά τα κλιμάκια των S&P και DBRS. Για τη Fitch απέχει δύο βαθμίδες και για τη Moody’s απέχει τρεις. Δηλαδή, η γενική αξιολόγηση βρίσκεται μια βαθμίδα κάτω από την ελάχιστη επενδυτική του ΒΒΒ- . Δύο από τους οίκους που αναγνωρίζει η ΕΚΤ έχουν βαθμολογήσει την Ελλάδα είναι: ο οίκος Standard & Poor’s τον περασμένο Απρίλιο σε ΒΒ+ και ο καναδικός οίκος DBRS, τον περασμένο Σεπτέμβριο σε ΒΒ (high). Ο άλλος οίκος είναι η γερμανική Scope ο οποίος είχε αναβαθμίσει την Ελλάδα τον Σεπτέμβριο σε ΒΒ+, όμως δεν είναι ακόμη αναγνωρισμένος από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Ο οίκος Fitch έχει βαθμολογήσει την Ελλάδα στη βαθμίδα ΒΒ από το 2020. Είναι δύο βαθμίδες κάτω από την επενδυτική, ενώ τον περασμένο Οκτώβριο αναβάθμισε την προοπτική της χώρας από σταθερή σε θετική. Αυτή η κίνηση έχει καλλιεργήσει προσδοκίες ότι μπορεί να δίνει σήμα για ενδεχόμενη αναβάθμιση μέσα στο 2023. Ο πιο αυστηρός οίκος είναι ο Moody’s, ο οποίος έχει μείνει ακόμα στον Νοέμβριο του 2020 και στη διπλή, τότε, αναβάθμιση, στην κλίμακα Ba3, τρεις βαθμίδες κάτω από την επενδυτική. Από τότε, έχει αναβάλει τέσσερις φορές την αξιολόγηση.
Το χρέος
Για να κινηθούν οι οίκοι προς μία αναβάθμιση περνούν από κόσκινο τους δημοσιονομικούς στόχους και ως εκ τούτου να μην εκτοχιαστρούν ενόψει εκλογών. Οι αναλυτές έχουν επισημαίνει πως το ευνοϊκό μακροοικονομικό πλαίσιο και η μεγάλη διάρκεια της ευρωπαϊκής οικονομικής βοήθειας «υποστηρίζουν» τη φθίνουσα πορεία του ελληνικού χρέους προς το ΑΕΠ στο 150% έως το 2025. Αυτό βάζει ένα θετικό πλαίσιο για επικείμενες αναβαθμίσεις. Παράλληλα, θετικά είναι τα σχόλια για τα ταμειακά διαθέσιμα (στα 38 δισ.) Το οικονομικό επιτελείο παραμένει στον στόχο για κατάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας εντός του 2023.
Η εποχή των μνημονίων
Όταν η χώρα υποβαθμίστηκε στην κρίση του 2009 σε “σκουπίδι” (junk), οι οίκοι αξιολόγησης έβγαλαν τη χώρα εκτός αγορών και ανίκανη δανεισμού. Από τότε έως και σήμερα, παρά την έξοδο της Ελλάδας από το Μνημόνιο, τα ελληνικά ομόλογα, δεν έχουν καταφέρει να φτάσουν στις προ κρίσης βαθμολογίες. Η αναβαθμίσεις καθυστέρησαν κυρίως λόγω της υγειονομικής κρίσης, καθώς από το 2019 η Ελλάδα έχει αναβαθμιστεί 11 φορές.
*πρώτη δημοσίευση: Οικονομικός Ταχυδρόμος