του Αθανάσιου Χ. Παπανδρόπουλου
Θα ήταν πολύ χρήσιμο στους θεωρητικούς της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας, να ξαναδιαβάσουν τον Εδουάρδο Μπερναστάϊν, τον Κάρλο Ροσέλλι, τον Άντονυ Γκίντενς, τον Ράλφ ΝΥάρεντορφ, τον Ανρί Σιμονέ και άλλους θεωρητικούς του «φιλελεύθερου σοσιαλισμού», για να καταλάβουν σε βάθος ποιο είναι σήμερα το σοβαρό πρόβλημα της σοσιαλδημοκρατίας.
Αλλού περισσότερο και αλλού λιγότερο.
Κατά πρώτο λόγο, ας μη ξεχνά η σοσιαλδημοκρατία ότι κάποιοι «φίλοι» και εχθροί της έχουν μια ρεβάνς ιστορική να πάρουν. Και αυτό συμβαίνει ήδη με τρόπο μεθοδικό, ύπουλο και στη βάση προωθημένων τεχνολογιών στις οποίες εσχάτως προστέθηκε και η τεχνητή νοημοσύνη.
Η κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού στην Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη, η πτώση της Σοβιετικής Αυτοκρατορίας και η συναφής με αυτήν απαξίωση του μαρξισμού — λενινισμού, υπήρξαν κοσμοϊστορικά γεγονότα που δεν ξεχνιούνται.
Ακόμα χειρότερα, η απόφαση του Κινέζικου Κ.Κ. από το 1990 και μετά να εφαρμόσει στην οικονομία έναν «καπιταλιστικό κομμουνισμό», υπήρξε καρφί στα μάτια και στους εγκεφάλους ανθρώπων για τους οποίους οι υποσχέσεις «χαρούμενων αύριο και επίγειων παραδείσων» αποτελούν απόλυτο εργαλείο εξουσίας.
Λίγο καιρό έτσι μετά την τεράστια ιδεολογική και γεωπολιτική αλλαγή που έφεραν η πτώση του κομμουνισμού και η είσοδος της Κίνας στον παγκόσμιο καταμερισμό της εργασίας, ξεκίνησαν να πιάνουν δουλειά τα «κινήματα» κατά της παγκοσμιοποίησης στην άκρα και την ολοκληρωτική αριστερά και οι εθνικιστικές διεκδικήσεις στην αντιφιλελεύθερη δεξιά. Την ίδια περίοδο, όλως περιέργως, άρχισαν να αναπτύσσονται και τα μεταναστευτικά ρεύματα, οι επιθέσεις του Ισλάμ κατά της Δύσης και το οικονομικό έγκλημα.
Στο μέτρο δε που κάποιες χώρες με αυταρχικά καθεστώτα ανοίγονταν στη δημοκρατία, άρχισαν να ξεσπούν και τοπικοί πόλεμοι. Ιδιαίτερα δες στην Αφρική, στα Βαλκάνια, στη Μέση Ανατολή, όπου τα φυλετικά μίση και οι εθνικισμοί και ο θρησκόληπτος φανατισμός βρίσκονται σε ευνοϊκό έδαφος ανάπτυξής τους.
Είναι ηλίου φαεινότερο έτσι ότι τα αυταρχικά πολιτικά συστήματα, ανεξαρτήτως χρώματος, ενοχλούνται πολύ περισσότερο στη Δύση από την ύπαρξη σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων, παρά από τα αντίστοιχα χριστιανοδημοκρατικά ή συντηρητικά.
Εξάλλου, τα συντηρητικά κόμματα στην ΕΕ και οι Ρεπουμπλικάνοι με τους ελευθέριους στις ΗΠΑ, ως προς το δεξιό σκέλος τους, τα τελευταία είκοσι χρόνια, είναι στόχος της ρωσικής προπαγάνδας και παραπληροφόρησης, με σκοπό την ιδεολογική αποσταθεροποίηση της Δύσης και την ενίσχυση του λαϊκισμού — εθνικισμού με δήθεν φιλελεύθερα χρώματα
Σαφώς δε, αυτές οι προσπάθειες υπονόμευσης των δυτικών δημοκρατιών, στην ουσία είναι τοξικές και για τους σοσιαλδημοκρατικούς πολιτικούς σχηματισμούς, που έπαιζαν σημαντικό ρόλο στη θεμελίωση των σημερινών κρατών δικαίου που τόσο μισούν οι μουλάδες ,ο Πούτιν και οι Κινέζοι δεσπότες.
Δεν είναι τυχαία εξάλλου η γενναιόδωρη χρηματοδότηση Ρωσίας και Κίνας προς ακροδεξιούς και ακροαριστερούς λαϊκίστικους πολιτικούς μηχανισμούς στη Δύση με βασική επιδίωξη την διάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τον ιδεολογικό της αφοπλισμό και την εξουδετέρωση του ΝΑΤΟ. Σε όλα αυτά ήλθε να προστεθεί και ο ισλαμοφασισμός στον οποίον πρωτοστατεί η γαλλική αντισημιτική αριστερά του Μελανσόν.
Στο πλαίσιο αυτής της λογικής και της υλοποίησης της, ένα σημαντικό εργαλείο που άρχισε να χρησιμοποιείται είναι η μαζική μετανάστευση. Ξαφνικά, από την πολύ περίεργη «Αραβική Άμοιξη» και μετά, χιλιάδες μουσουλμάνοι μετανάστες άρχισαν να καταφθάνουν στην Ευρώπη, συνήθως χωρίς χαρτιά, με κάμποσα κινητά τηλέφωνα στη διάθεσή τους και με αρκετό χαρτζιλίκι. Δεν υπάρχει καμμιά αμφιβολία ότι αρκετοί από τους μετανάστες αυτούς, δραπέτευαν από δραματικές συνθήκες διαβίωσης. Είτε έφευγαν για να γλυτώσουν από τον πόλεμο είτε για να ξεφύγουν από την υστέρηση. Η επιλογή τους ήταν και είναι απολύτως κατανοητή.
Εκείνο που και εγώ προσωπικά ως πρώην μετανάστης επί 14 χρόνια δεν μπορώ να καταλάβω, είναι γιατί η μετανάστευση πρέπει να θεωρείται δικαίωμα στον τόπο της επιλογής του μετανάστη? Όταν πριν 60 χρόνια μετανάστευσα, η χώρα που με δέχθηκε, το έκανε τότε ύστερα από διαδικασίες έγκρισης που είχαν προηγηθεί. Και είναι σίγουρο ότι δεν θα με δεχόταν ποτέ αν πήγαινα απρόσκλητος και παρανόμως.
Με ποια λογική λοιπόν η σημερινή ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία θεωρεί ότι έχει χρέος να δέχεται στην Ευρώπη κάθε καρυδιάς καρύδι, όταν για παράδειγμα τα πάμπλουτα αραβικά Εμιράτα δεν κάνουν το ίδιο, ενώ 147 στα 197 κράτη -μέλη του ΟΗΕ απορρίπτουν μετά βδελυγμίας τη μετανάστευση;
Ένα άλλο ερώτημα που θα πρέπει να απασχολήσει τους σοσιαλδημοκράτες, είναι αυτό της ασφάλειας των πολιτών. Από πότε το αίτημα για περισσότερη ασφάλεια σε εποχές ανόδου της εγκληματικότητας θεωρείται «ακροδεξιά» συμπεριφορά;
Και τι έννοια έχει η παροχή κοινωνικών πλεονεκτημάτων σε ανασφαλείς πολίτες;
Αυτό είναι τόσο δύσκολο να το καταλάβουν οι «προοδευτικοί» πολιτικοί; Είναι άραγε τόσο πολύπλοκο να αντιληφθεί κάποιος ότι ευημερία δίχως ασφάλεια δεν υπάρχει;
Μια άλλη διάσταση της σημερινής πραγματικότητας που η σοσιαλδημοκρατία πρέπει να λάβει υπόψη της, είναι αυτή του τέλους της κατανάλωσης με δανεικά. οι παραγωγικές οικονομίες, αν θέλουν να έχουν ανάπτυξη, θα πρέπει αν απαιτήσουν και παραγωγική αποταμίευση, γεγονός που από μόνο του συνιστά πολιτική πρόκληση.
Είναι καιρός λοιπόν η σοσιαλδημοκρατία να αλλάξει γλώσσα και στόχους. Πρέπει να απαλλαγεί από την κενή περιεχομένου λενινιστικήμαρξιστική φιλολογία που απευθύνεται μόνο σε αφελείς ευάλωτους στην ιδεολογική εξαπάτηση, ενώ χρησιμοποιείται από αδίστακτους καιροσκόπους άρπαγες της εξουσίας. Οι μεγάλες αλλαγές του σήμερα και του αύριο δεν θα προκύψουν απο καθόδους στα πεζοδρόμια και από καταλήψεις "χειμερινών ανακτόρων", αλλά με εύστοχες και δημιουργικές συμμετοχές σε πεδία παραγωγής γνώσεων και ευφυίας ακόμα και τεχνητής. Και στο επίπεδο αυτό είναι ανάγκη να αποφευχθούν κραυγαλέες ανισότητες.
