του Ανδρέα Ανδριανόπουλου
Μια καινούργια εποχή ξεκινά όχι απλά με τον νέο χρόνο αλλα και με την επικείμενη ορκομωσία του Ντόναλντ Τράμπ στην ηγεσία των ΗΠΑ. Όλος ο κόσμος μοιάζει αμήχανος περιμένοντας τις επιλογές και τις κινήσεις της νέας υπερατλαντικής δύναμης. Κάποιοι πάλι τρέχουν να δημιουργήσουν τετελεσμένα και να κατοχυρώσουν συμφέροντα και θέσεις εν όψει των επικείμενων εξελίξεων. Οι αναστατώσεις και ο αναβρασμός στην Συρία και στην ευρύτερη Μέση Ανατολή αντανακλούν αυτές τις πραγματικότητες. Το ανησυχητικό για εμάς είναι πως η Τουρκία είναι δραστήρια σε όλα σχεδόν αυτά τα μέτωπα. Σε αντίθεση με την Ελλάδα, που δείχνει να περιμένει να δεί τι θα συμβεί...
Ήδη βλέπουμε σημαντικά γεγονότα να εξελίσσονται. Η κυβέρνηση στη Γερμανία κατέρρευσε. Η Γαλλία βρίσκεται σε μια διαρκή πολιτική αστάθεια που προσεγγίζει το χάος. Οι ημέρες στην εξουσία του Πρωθυπουργού του Καναδά, Τρυντώ, είναι πλέον μετρημένες. Τρομοκρατικές πράξεις ισλαμιστών σημειώθηκαν σε Γερμανία και ΗΠΑ. Ο Υπουργός Άμυνας του Ισραήλ απολύθηκε ενώ η χώρα του σύναψε μιά αναπάντεχη παύση πυρός με μιά "κατάπληκτη" Χετζμπολάχ. Με μια Ρωσία μπλεγμένη στην Ουκρανία και με το Ιράν σε στρατιωτικό αδιέξοδο, τό καθεστώς Ασσάντ στη Συρία δεν άντεξε σε μιά ολιγοήμερη επίθεση των σουνιτών ανταρτών και οδηγήθηκε σε αλλαγή των γεωπολιτικών δεδομένων της Μέσης Ανατολής. Με ανάμιξη βέβαια της Τουρκίας, που αρχίζει να μπαίνει ουσιαστικα στα παπούτσια μιας σημαντικής περιφερειακής δύναμης της περιοχής.
Κι όλα αυτά βέβαια πριν ο Τράμπ εγκατασταθεί στον Λευκό Οίκο. Επειτα θα ακολουθήσουν άλλες ανατρεπτικές πολιτικές. Έχει δεσμευθεί να απελάσει περίπου 10 εκ λατίνους μετανάστες απο χώρες της Νότιας Αμερικής. Είναι απόφασή του να επιβάλει βαρείς δασμούς σε εισαγωγές προιόντων από χώρες της Ευρώπης, της Ασίας και τής υπόλοιπης Αμερικής. Προτίθεται να μειώσει τους άμεσους φόρους ώστε να γίνει η αμερικανική οικονομία περισσότερό ανταγωνιστική. Στην δε εξωτερική πολιτική οί ΗΠΑ δεν θα δεσμεύονται απο αρχές αλλά από την ανταποδοτική συμπεριφορά των συμμάχων τους, αλλά κι από την αποφασιστικότητα όσων συναλλάσσονται μαζί τους να μπαίνουν σε δεσμευτικές συμφωνίες με την Ουάσιγκτον. Στόχος του Τραμπ είναι η εξάλειψη των συγκρούσεων, η εξασφάλιση συμφωνιών ειρήνης και, ει δυνατόν, η απόσυρση των ΗΠΑ απο τα όποια φλεγόμενα μέτωπα. Αρα θα πάμε σε ειρήνευση στην Ουκρανία, κάποιου είδους ειρηνευτική συμφωνία στη Μέση Ανατολή και σε πιθανή συνεννόηση με την Κίνα.
Όπου οι συναντιλήψεις δεν είναι δυνατές είναι πιθανή η εξουσιοδότηση περιφερειακών πρόθυμων "εθνών - μπρατσαράδων" να αναλάβουν την τήρηση της τάξης. Με ο,τιδήποτε μπορεί να σημαίνει αυτό. Για χώρες, όπως η δική μας, που δεν έχουν την αντικειμενική δυνατότητα να παίξουν περιφερειακά στρατιωτικά κυρίαρχο ρόλο, τα πράγματα δεν είναι ρεαλιστικά αισιόδοξα. Στις εξαιρετικά ρευστές όμως συνθήκες που τελευταία διαμορφώνονται υπάρχουν κάποιες προυποθέσεις πόυ μπορεί να αποδειχθούν ευνοικές. Το κύριο ζήτημα είναι οι σχέσεις ανάμεσα σε Αγκυρα και Μόσχα. Όπως έχει δείξει η ιστορία (λχ Ναυαρίνο) η Ελλάδα ευνοείται όταν αυτές οι σχέσεις χειροτερεύουν. Διότι τότε η Δύση μπορεί να πάψει να βάζει πλάτη στις όποιες επιδιώξεις της Τουρκίας. Διότι δεν υπάρχει κίνδυνος να την χάσει υπέρ της Ρωσίας. Τότε δημιουργούνται οι προυποθέσεις για προώθηση των ελληνικών συμφερόντων.
Με την προυπόθεση βέβαια πως θα προετοιμάσουμε το έδαφος, χτίζοντας μιά σχέση εμπιστοσύνης μέ τη Μόσχα κι εγκαταλείποντας το σημερινό εχθρικό κλίμα. Αφού θα το επιχειρήσει η Ουάσιγκτον, γιατί θα μείνουμε πίσω εμείς; Εξ’ άλλου, η Τουρκία, χώρα - μέλος κι’ αυτή του ΝΑΤΟ, γιατί μπορεί να διατηρεί σήμερα στενότατες σχέσεις με το Κρεμλίνο; Από την ώρα που η Τουρκία θα αναλάβει ρόλο πρωτοπαλίκαρου στην περιοχή, τότε οι πιθανότητες χειροτέρευσης των σχέσεών της με την Ρωσία αυξάνονται. Οπως αντίστοιχα και η ενίσχυση τότε της θέσης της Ελλάδας. Αυτή θα είναι και η μοναδική μας ευκαιρία. Ολοι φροντίζουν να πάρουν ευνοική θέση εν όψει των καταιγιστικών εξελίξεων που όλοι περιμένουν μετά την άνοδο Τραμπ στην εξουσία. Για να μπορούν να διαπραγματευθούν από καλύτερη θέση. Δέν θα έπρεπε κι εμείς να αρχίσουμε να βελτιώνουμε τις σχέσεις μας μέ την Μόσχα;
Οι πάντες τώρα πια αποδέχονται την κυρίαρχη παρουσία του Τραμπ σαν διαμορφωτή της παγκόσμιας τάξης πραγμάτων. Δέν διαβλέπουν λεπτούς χειρισμούς, αλλά την γυμνή παρουσία πολιτικής δύναμης. Και πλέον την σέβονται. Στα θυρανοίξια της Νοτρ Νταμ στο Παρίσι ήταν φανερό πως όλοι έβλεπαν τον νέο αυτοκράτορα. Σύμφωνα με αρθογράφο του αγγλικού Spectator μόνο ο παραιτηθείς Πρωθυπουργός του Μακρόν, ο Μισέλ Μπερνιέ, έδειχνε να περιφρονεί την παρουσία του. Αποδεικνύοντας έτσι πως ήταν μάλλον ο ίδιος αναχρονιστικό κατάλοιπο της παλιάς τάξης πραγμάτων, που δεν μπορεί να συμβαδίσει με την σημερινή εποχή.
