Του Κώστα Χριστίδη*
Ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Ανδρέα
Παπανδρέου κατά τους πρώτους μήνες του 2010 είχε απειλήσει τους πάντες (ΕΕ,
ΔΝΤ, αγορές) ότι θα διαπραγματευόταν "με το πιστόλι πάνω στο τραπέζι".
Τελικά, ως φαίνεται, το πιστόλι έπαθε αφλογιστία, εξ' ου και εσύρθη στην
υπογραφή του πρώτου, καθοριστικού για την μετέπειτα πορεία, μνημονίου χωρίς
ουσιαστική διαπραγμάτευση, χωρίς καν να το διαβάσουν πολλοί υπουργοί της
κυβέρνησής του.
Ο
σημερινός επίδοξος πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θα χρησιμοποιήσει, σύμφωνα με
χαρακτηριστικές πρόσφατες δηλώσεις του, ηπιότερα και πιο πολιτισμένα μέσα,
συγκεκριμένα, δύο μουσικά όργανα.
"Θα βαράμε εμείς το νταούλι και οι
αγορές θα χορεύουν", δήλωσε στην Λαμία. "Εμείς θα παίζουμε την λύρα
και οι αγορές θα χορεύουν πεντοζάλη", επανέλαβε στο Ηράκλειο.
Οι δηλώσεις
αυτές αποτελούν μνημειώδη συνδυασμό άγνοιας, αλαζονείας και δημαγωγίας. Η άγνοια αφορά πρωτίστως στον τρόπο
λειτουργίας των αγορών.
Η σύγχρονη αγορά αποτελεί έναν εξαιρετικά εκτεταμένο
(συχνά παγκόσμιας έκτασης) μηχανισμό, μέσω του οποίου, μεγάλος αριθμός φυσικών
ή νομικών προσώπων, συναλλασσομένων εκουσίως, αγοράζουν και πωλούν αγαθά και
υπηρεσίες.
Οι κατ' αυτό τον τρόπο διαμορφούμενες τιμές αποτελούν σαφή σήματα
για την κατανομή των πόρων στις πιο επικερδείς χρήσεις, λαμβανομένου πάντοτε
υπόψη του μεγέθους της αβεβαιότητας ή του κινδύνου που υπεισέρχεται στις
διάφορες, εναλλακτικές χρήσεις των πόρων.
Όσο μεγαλύτερο το ύψος του σχετικού κινδύνου
(ρίσκου), τόσο μεγαλύτερο το ύψος των τιμών που διαμορφώνονται ή των κερδών που
επιδιώκονται.
Στην περίπτωση των αγορών χρήματος, όσο μεγαλύτερη η συνολική
αβεβαιότητα (την οποία συνδιαμορφώνει και ο πολιτικός κίνδυνος), τόσον
υψηλότερα τα επιτόκια που ζητούν οι δανειστές, οι οποίοι, σε ακραίες
περιπτώσεις, παύουν να δανείζουν, ανεξαρτήτως του ύψους των επιτοκίων και του
ελπιζομένου κέρδους.
Οι αγορές, και εν προκειμένω οι παγκόσμιες χρηματαγορές,
αποτελούνται από μέγα πλήθος συναλλασσομένων, κρατών, οργανισμών, τραπεζών,
θεσμικών επενδυτών, ασφαλιστικών ταμείων κ.α., μη υποκειμένων σε κεντρικό
σχεδιασμό, σε χειραφέτηση ή σε "σκηνοθεσία".
Όλα τα παραπάνω
αποτελούν κοινή γνώση όσων έχουν στοιχειώδη συναλλακτική εμπειρία, όχι όμως και
αυτών που ανεδείχθησαν μέσω κομματικών σωλήνων και επικαλούνται ως τίτλο τιμής
στο βιογραφικό τους "την ενεργό συμμετοχή στο κίνημα των καταλήψεων της
δεκαετίας του '90".
Η άγνοια εν προκειμένω συνδυάζεται με
αλαζονεία. Κάθε άνθρωπος, συναισθανόμενος ότι αυτά που δεν ξέρει είναι τόσο
περισσότερα σε σχέση με αυτά που ξέρει ώστε οι πραγματικές γνώσεις του να
μοιάζουν σαν μια μικρή σχεδία σε έναν ωκεανό αμάθειας, πρέπει να επιδεικνύει
μετριοφροσύνη.
Το σωκρατικό "εν οίδα, ότι ουδέν οίδα" έχει πάντοτε
ισχύ. Αυτό που ήταν επιστημονική αλήθεια πριν από εκατό ή περισσότερα χρόνια
είναι ανοησίες σήμερα. Κάποτε οι άνθρωποι πίστευαν ότι ήταν δυνατόν να
καταλάβουμε το μυαλό και τον χαρακτήρα κάθε ατόμου μελετώντας το σχήμα του
κρανίου του, είχαν μάλιστα δώσει στην ενασχόληση αυτή το επιστημονικοφανές
όνομα "φρενολογία".
Οι πάντες κάποτε ήταν βέβαιοι ότι η γη είναι το
κέντρο του σύμπαντος. Σήμερα κάποιοι πιστεύουν ότι κατέχουν την πλήρη γνώση και
την απόλυτη αλήθεια για περίπλοκα από την φύση τους ζητήματα, την οποία μάλιστα
θα επιβάλουν εις πάντας, εντός και εκτός συνόρων, τη συνοδεία των κατάλληλων
μουσικών οργάνων!
Είναι απλώς αλαζόνες και αδαείς, ίνα μη τι χείρον είπωμεν. Το τίμημα όμως της οικονομικής άγνοιας
ποτέ δεν ήταν βαρύτερο από όσο στην εποχή μας.
Πολλοί σημαντικοί ξένοι οίκοι
και οικονομικοί παράγοντες έμειναν άναυδοι από την παρουσίαση του προγράμματος
του ΣΥΡΙΖΑ από τους κυρίους Σταθάκη και Μηλιό τον προηγούμενο μήνα στο Λονδίνο.
Οι αντιδράσεις κυμάνθηκαν από την αποδοκιμασία μέχρι την χλεύη.
Ο οίκος Moody's
αξιολόγησε τις ενδεχόμενες πρόωρες εκλογές στην Ελλάδα ως "πιστωτικά
αρνητικό γεγονός". Ανάλογες και οι εκτιμήσεις πολλών άλλων τραπεζικών,
επενδυτικών και οικονομικών παραγόντων και Ευρωπαίων αξιωματούχων.
Αλλά και η ALPHA BANK σημείωσε σε
σχετική ανάλυσή της (12.12.14) ότι "τα πολιτικά κόμματα οφείλουν να
παρουσιάσουν οικονομικά προγράμματα συμβατά με την συνέχιση της πολιτικής
προσαρμογής της οικονομίας με άξονα την δημοσιονομική πειθαρχία και την
ανταγωνιστική ανάπτυξη".
Εν τω μεταξύ τα spreads των ελληνικών ομολόγων
περίπου διπλασιάσθηκαν σε ένα μήνα, ο δε δείκτης του Χρηματιστηρίου Αξιών
Αθηνών κατρακύλησε 20% μέσα σε τρεις ημέρες.
Και ενώ τα μαύρα σύννεφα πυκνώνουν πάνω
από τον ελληνικό ουρανό, ο ΣΥΡΙΖΑ... ετοιμάζει τα όργανα. Κατηγορεί τον
Πρωθυπουργό για σκηνοθετούμενη απόσυρση των τραπεζικών καταθέσεων και επιζητεί
παρέμβαση εισαγγελέως για τις προειδοποιήσεις που διετύπωσε ο Διοικητής της
ΤτΕ.
Προς τους δανειστές βρυχάται (ως λέων ή ως ποντικός;), πιστεύοντας ότι προ της ενδεχομένης εξόδου της Ελλάδος από την Ευρωζώνη, ολόκληρη η Ευρώπη θα αλλάξει την πολιτική
της!
Τα νταούλια και οι λύρες που επισείει ήδη εκβάλουν μία θλιβερή κακοφωνία. Η
καθοριστική για το μέλλον της χώρας ευθύνη ανήκει, σε αυτή την φάση, στους
Έλληνες βουλευτές.
Μετά την πρώτη ψηφοφορία για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας,
θα συγκεντρωθούν είκοσι ακόμη βουλευτές που θα παύσουν να φέρονται
στρουθοκαμηλικά και θα αρθούν στο ύψος των περιστάσεων; Ίδωμεν.
*e-mail: [email protected]
Από: Athanase Papandropoulos
