Καλό ταξίδι Ήλιε

του Φάνη Ζουρόπουλου*

Καλεσμένος από τον φίλο του επίτιμο πρόεδρο της ΕΕΔ Θανάση Παπανδρόπουλο, ήλθε από το Παρίσι όπου έμενε και πήρε μέρος στις εκδηλώσεις, όπου ήταν ο κεντρικός ομιλητής.  

Ήλιος Γιαννακάκης, καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Λίλ, ήδη συνταξιούχος από τότε, έφυγε από την ζωή πριν λίγες ημέρες, κλείνοντας μαζί του και ένα κύκλο της αιματοβαμμένης ιστορίας της Ευρώπης και του  κομμουνισμού. Μαθαίνοντας την είδηση του θανάτου του, έφερα στο μυαλό μου τις ατέλειωτες ώρες συζήτησης μαζί του εκείνο το καλοκαιρινό 3ήμερο.

Γεννημένος το 1931 στο Κάιρο, ήταν γραπτό να ζήσει από μέσα όλη τη φρίκη του κομμουνιστικού ολοκληρωτισμού, τον οποίο αποκλήρωσε, για να αφιερώσει την υπόλοιπη ζωή του στην υπεράσπιση της φιλελεύθερης δημοκρατίας, διδάσκοντας την ωμή εξουσία, τον κυνισμό, τον φόβο και την υποκρισία που έζησε από την εφηβεία του ακόμα στα κομμουνιστικά καθεστώτα.

Ο πατέρας του ήταν γιατρός στο Κάιρο και η μητέρα του Ρωσίδα, από την οικογένεια Πλεχάνοφ. «Γιατί σε βάπτισαν  Ήλιο;» τον ρώτησα. «Ο Στρατής Τσίρκας μου έδωσε αυτό το όνομα, όταν με είδε μωρό στη κούνια, να με κτυπάει ο ήλιος που έμπαινε από το παράθυρο» μου είπε. «Οι γονείς μου δέχτηκαν γιατί ήσαν κομμουνιστές και άθεοι, ο πατέρας μου ήταν ιδρυτικό μέλος του Κ.Κ. Αιγύπτου άλλωστε». «Και πως βρέθηκες στα γκούλακ;», τον ρώτησα. «Το 1948, 17 μόλις χρονών, ο πατέρας μου και οι φίλοι του, μου είπαν ότι έπρεπε να πάω να βοηθήσω το κόμμα που αγωνίζεται εναντίον των μοναρχοφασιστών στο Γράμμο»!

Και έτσι ξεκίνησε η μεγάλη περιπέτεια του Ήλιου Γιαννακάκη. Τον φόρτωσαν σε πλοίο από Κάιρο, στο Μπάρι, από εκεί στη Μασσαλία και τελικά στην Πράγα, για να περιμένει εντολή να φύγει για Ελλάδα και να καταταγεί στον Δ.Σ.Ε., ευτυχώς γι’ αυτόν τον Αύγουστο του 1949 ο Εμφύλιος τελείωσε και έτσι ξέμεινε στην Τσεχοσλοβακία και τον μετέφεραν στο Ολομούτς της Μοραβίας μαζί με άλλους πρόσφυγες που κατέφθαναν μετά την ήττα του Δ.Σ.Ε. Τον έβαλαν υπεύθυνο ενός παιδικού σταθμού που είχαν στοιβάξει τα Ελληνόπουλα του «παιδομαζώματος» για να τους κάνει… κομμουνιστική  διαπαιδαγώγηση!

Μετά από ένα επεισόδιο με τους επικεφαλείς της καθοδήγησης, γιατί επέτρεψε σε κάποιους γονείς που είχαν έρθει από την Τασκένδη για να δουν τα παιδιά τους (πράγμα που απαγορευόταν αυστηρά), έπεσε σε δυσμένεια και στάλθηκε από το κόμμα σε ορυχείο για να αποκτήσει ταξική συνείδηση.

Με την μεσολάβηση του πατέρα του και την «Άνοιξη της Πράγας», κατόρθωσε λίγο μετά την εισβολή των Σοβιετικών τανκ να διαφύγει στο Παρίσι. Εκεί γνώρισε την Γαλλική διανόηση, έγινε καθηγητής, ξανάφτιαξε τη ζωή του παρά τις προσωπικές περιπέτειες που πέρασε και αυτός και η οικογένειά του. Δεν σταμάτησε ποτέ να υπερασπίζεται τις δημοκρατίες και να καταφέρεται κατά των πάσης φύσεως ολοκληρωτισμών, κυρίως της Σταλινικής τρομοκρατίας που βίωσε από μέσα. «Χάρη στον κομμουνισμό έμαθα πολλά πράγματα», θυμάμαι να μου τονίζει. «Κυρίως έμαθα, ότι μπορείς να έχεις πραγματικούς φίλους. Στον κομμουνισμό είναι εύκολο να καρφώνεις τον διπλανό σου για να επιβιώσεις. Αυτός που δεν κάρφωνε, κινδύνευε. Αυτός ήταν φίλος»!

Ο Ήλιος έφυγε. Πρόλαβε όμως να μας περιγράψει εκείνη την εποχή που έζησε και «που ήταν μια εποχή, που οι κομμουνιστές, ήσαν κομμουνιστές  και οι φασίστες, ήσαν φασίστες. Σήμερα και τους δύο τους ενδιαφέρει, παριστάνοντας τους επαναστάτες να περνάνε καλά»!

Καλό ταξίδι Ήλιε…

*Ο Φάνης Ζουρόπουλος είναι εκτελεστικός Πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων και Τ. Πρόεδρος της Ένωσης Επαρχιακού Τύπου