του
Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Η «Βιώσιμη Διαχείριση των Στερεών Αποβλήτων» ήταν το αντικείμενο του διεθνούς συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα από 21 έως 24 Ιουνίου 2017, στο οποίο σημαντικοί ομιλητές με διεθνή εμπειρία ανέλυσαν ένα θέμα που όλο και περισσότερο θα παίζει καθοριστικό ρόλο στην βιομηχανική δραστηριότητα. Ας σημειωθεί ότι το συνέδριο πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του Εθνικού Μετσοβείου Πολυτεχνείου και με την στήριξη του ΣΕΒΤ και άλλων επιχειρήσεων και οργανισμών, όπως το Ελληνικό Κέντρο Περιβάλλοντος ΑΕ, κ.α.
Σκοπός του συνεδρίου ήταν να εστιάσει στα θέματα διαχείρισης αποβλήτων με έμφαση στην ανάπτυξη και εφαρμογή αποτελεσματικών πρακτικών και σύγχρονων τεχνολογιών. Επίσης, στο πλαίσιο της εκδήλωσης αυτής, δόθηκε η ευκαιρία συνάντησης εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης, δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, μελών του ακαδημαϊκού και ερευνητικού χώρου σε διεθνές επίπεδο που ασχολούνται με το αντικείμενο, ώστε να προταθούν και να αναδειχθούν δυνατότητες και ευκαιρίες για την ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας και της εξοικονόμησης πόρων.
Όπως υπογράμμισε η επικεφαλής του συνεδρίου καθηγήτρια του ΕΜΠ κυρία Μαρία Λοϊζίδου, «η εξέλιξη των στερεών αποβλήτων αποτελεί κύρια απειλή στην κοινωνία και στο περιβάλλον και στο ίδιο χρονικό διάστημα μπορεί να είναι χρήσιμη σαν στρατηγικός ανανεώσιμος πόρος. Η συνολική παραγόμενη ποσότητα, από το 2014 που ήταν 1,5 δισεκατομμύρια τόνοι, αυξάνει σε 2,3 δισεκατομμύρια τόνους μέχρι το τέλος του 2025. Η έξυπνη διαχείριση αποβλήτων βοηθάει έτσι να μειωθεί το συνολικό κόστος συλλογής-μεταφοράς των αποβλήτων μέχρι και στο 50%». Με άλλα λόγια, πρόκειται για μία νέα πρακτική που προσφέρει σημαντικές οικονομίες κλίμακος στην παραγωγή, αλλά και λύσεις σε προβλήματα που σχετίζονται με την ρύπανση του περιβάλλοντος, την κλιματική αλλαγή, την δημόσια υγεία και βέβαια με την βιωσιμότητα των πόλεων.
Στο συνέδριο τονίστηκε επίσης από ομιλητές όπως οι Αντώνης Μαυρόπουλος, Ντέηβιντ Νιούμαν και Α. Μπολτσονέλλι, ότι στα χρόνια που έρχονται το 90% των αποβλήτων θα παράγεται στην Ασία και την Αφρική, κυρίως δε στις αναδυόμενες οικονομίες της Κίνας και της Ινδίας. Πρόκειται για ένα εξόχως σοβαρό πρόβλημα, στο οποίο έρχεται να προστεθεί και ο αυξανόμενος όγκος των ηλεκτρονικών αποβλήτων. Γίνεται έτσι επιτακτική η ανάγκη της έξυπνης διαχείρισης, η οποία αποτελεί πλέον και συστατικό στοιχείο της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης.
Υπό αυτή την έννοια, στις σύγχρονες πόλεις η έξυπνη διαχείριση αποβλήτων αποτελεί μέρος αποτελεσματικών προγραμμάτων και από την άποψη αυτή θα άξιζε τον κόπο κάποιοι δήμαρχοι στην Ελλάδα να μελετήσουν την περίπτωση της Βαρκελώνης. Οι τάσεις αυτές είναι ο λόγος για την ανάπτυξη προγραμμάτων έξυπνων πόλεων, που σκοπεύουν να βελτιώσουν την κατάσταση στις αστικές περιοχές χρησιμοποιώντας καινοτόμες τεχνολογίες. Το ΙοΤ (Internet of Things) παρέχει νέες ευκαιρίες για να κάνουν τις πόλεις εξυπνότερες, τονίστηκε στο συνέδριο –ενώ την ίδια ώρα η Αθήνα βρωμούσε από σκουπίδια…
Το αποτύπωμα του άνθρακος
Η τελευταία ημέρα του συνεδρίου ήταν αφιερωμένη στο έργο Life + Foodprint, που είναι μία σημαντική πρωτοβουλία της βιομηχανίας τροφίμων για το περιβάλλον. Όπως τόνισε ο αντιπρόεδρος του ΣΕΒΤ κ. Γ. Γιώτης, «το έργο αυτό, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ολόκληρη την τροφική αλυσσίδα –από την παραγωγή πρώτων υλών μέχρι τον καταναλωτή– αναπτύσσει στρατηγικές και εργαλεία που στόχο έχουν την μείωση του αποτυπώματος του άνθρακα στον κλάδο των τροφίμων».
Ας σημειωθεί ότι σε ελληνικό επίπεδο το έργο υλοποιείται από την εταιρεία ΓΙΩΤΗΣ Α.Ε., σε συνεργασία με την Μονάδα Περιβαλλοντικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του ΕΜΠ, τον ΣΕΒΤ, την Κοινοπραξία των 12 Εθνικών Συνδέσμων Τροφίμων SPES EEIG, το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, την Ένωση Περιβαλλοντολόγων και τις εταιρείες Κοντζόγλου Α.Ε., Ακτίνα Α.Ε. και Biochem-Αρβανιτίδης.
Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφέρουμε ότι η εταιρεία ΓΙΩΤΗΣ Α.Ε. είναι μία από τις πιο καινοτόμες επιχειρήσεις του κλάδου των τροφίμων και, όπως τονίζει το στέλεχός της κ. Λ. Λαδικός, διαθέτει εκτενή πείρα στην εκτέλεση και τον συντονισμό μεγάλων και πολυεπιστημονικών ερευνητικών και τεχνολογικών έργων, σε συνεργασία με επιχειρήσεις, πανεπιστήμια και ερευνητικούς οργανισμούς από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Δεδομένης δε της υψηλού επιπέδου τεχνογνωσίας που διαθέτει, ανέλαβε τον ρόλο του συντονιστή του έργου και χρησιμοποιήθηκε ως case study για την πραγματοποίηση ενεργειακών επιθεωρήσεων στις γραμμές παραγωγής βρεφικών τροφών και σοκολάτας.
Τα δεδομένα που συλλέχτηκαν αποτέλεσαν την βάση για την ανάπτυξη ενός εργαλείου (software tool) το οποίο: α) προσδιορίζει το ενεργειακό αποτύπωμα του εκάστοτε τροφίμου και β) προτείνει παρεμβάσεις στην παραγωγική διαδικασία για την μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου. Στην συνέχεια, σε συνεργασία με το ΕΜΠ, η εταιρεία ΓΙΩΤΗΣ Α.Ε. συνέλεξε δεδομένα και από άλλες βιομηχανίες τροφίμων στην Ελλάδα και την Ιταλία και ολοκλήρωσε την λειτουργία του εργαλείου, το οποίο είναι πλέον διαθέσιμο στην ιστοσελίδα του έργου (www.foodprint.gr). Όπως σημείωσε ο κ. Δ. Λαδικός, το εργαλείο αυτό είναι ελεύθερο προς χρήση και μπορεί να αξιοποιηθεί από κάθε εταιρεία παραγωγής τροφίμων που ενδιαφέρεται να μειώσει το ενεργειακό αποτύπωμα των προϊόντων της.
Όσο για τα οφέλη της εταιρείας ΓΙΩΤΗΣ Α.Ε. από την πρωτοβουλία της, είναι τα εξής:
*Υιοθέτηση ενεργειακής στρατηγικής για την μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και του αποτυπώματος άνθρακα.
*Μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην γραμμή των βρεφικών τροφών κατά 10%-15%.
*Εμπειρία και κατάρτιση του προσωπικού στην ενεργειακή διαχείριση και την συλλογή δεδομένων.
*Εφαρμογή ενεργειακής στρατηγική, που οδήγησε σε μετατροπές σε υπάρχοντα εξοπλισμό και νέες επενδύσεις, επαναξιολόγηση συνταγών προϊόντων και αξιολόγηση βιοαποικοδομήσιμων υλικών συσκευασίας.
Είναι κατάδηλο ότι η πρωτοβουλία Life + Foodprint ανοίγει νέους δρόμους και στην εγχώρια βιομηχανία ειδών διατροφής –για την οποία, όπως τονίζει και ο πρόεδρος του ΣΕΒΤ κ. Ευάγγελος Καλούσης, «η προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί πλέον προτεραιότητα».
