του Ηλία Καραβόλια
Ξέρεις φίλε αναγνώστη την αδυναμία μου στο Sarajevo Magazine και τις γεωπολιτικές του αναλύσεις.
Όταν δε αυτές συνδυάζονται με την προσέγγιση της παγκόσμιας μακρο- οικονομικής ανισορροπίας, τότε τα δεδομένα που εξάγονται είναι πραγματικά θησαυρός πληροφόρησης και γνώσης της σύγχρονης πραγματικότητας.
Στο editorial της 26/9 ο συντάκτης μας θυμίζει μια ιστορική φράση του Τραμπ στον ΟΗΕ πριν λίγες ημέρες.
Τι είπε λοιπόν ο πρόεδρος της μεγαλύτερης καπιταλιστικής οικονομίας της γής; ''Απορρίπτουμε την ιδεολογία της παγκοσμιοποίησης''. Μ’ αυτή την πρόταση τέλειωσε την ομιλία του στις 25/9 στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ.
Καταλαβαίνεις φίλε αναγνώστη ότι κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο της Δανιμαρκίας. Και φυσικά αυτό αφορά τις λεπτές ισορροπίες στην διεθνή οικονομική σκακιέρα.
Με ενδιαφέρει να κατανοήσουμε όχι μόνο την ένταση και το βάθος της δασμολογικής πολιτικής των ΗΠΑ αλλά και το τι σημαίνει ότι κάποια κράτη βγαίνουν απ’ τον δολαριακό κύκλο (πχ. συναλλαγές πετρελαίου Ε.Ε -Ιράν σε ευρώ).
Και πόσο αυτό σχετίζεται με τις επιπτώσεις των δασμών και του νέου εμπορικού πολέμου διεθνώς. Λέει η ανάλυση στο Sarajevo Magazine: ''Η αλήθεια είναι πως τα πράγματα δεν εξελίσσονται τόσο ευνοϊκά για τον αμερικανικό καπιταλισμό δικαιώνοντας εκείνους που υποστηρίζουν ότι ο προστατευτισμός είναι μια συνταγή όπου όλοι, αργά ή γρήγορα, μένουν πεινασμένοι, άσχετα με το αν χαϊδεύουν τα στομάχια τους.''
Αν αναλογιστεί κάποιος ότι οι δασμοί που έχουν ήδη επιβληθεί στις εισαγωγές αλουμινίου και ατσαλιού προσθέτουν περίπου 250 δολάρια στο κόστος κατασκευής κάθε αυτοκινήτου σκεφτείτε τι θα γίνει αν η Ουάσιγκτον κλιμακώσει κι άλλο τους δασμούς στις εισαγωγές απ’ την Κίνα.
Γιατί, όπως έγραψε 23/9 το ίδιο περιοδικό: ''Από την Κίνα εισάγονται πολλά εξαρτήματα των αμερικανικών αυτοκινήτων (από ζάντες και λάστιχα μέχρι φίλτρα,κι ας μην αναφέρουμε τις σπάνιες γαίες / πρώτες ύλες) Αν συνεχίσει ο «εμπορικός πόλεμος» οι τιμές καταναλωτή εντός ΗΠΑ για ι.χ. φτιαγμένα εκεί θα αυξηθούν από 1,300 έως 5,800 δολάρια- ανάλογα με το μοντέλο''.
Και για να συνδέσω φίλε αναγνώστη τα δεδομένα αυτά με την δήλωση Τραμπ κατά της παγκοσμιοποίησης, παραθέτω τα εξής από την ίδια ανάρτηση (23/9), ώστε να αντιληφθούμε τί σημαίνει παγκοσμιοποίηση σε επίπεδο προστιθέμενης αξίας εμπορεύματος: ''Τα iPhones ξεφορτώνονται στα λιμάνια ή στα αεροδρόμια των ΗΠΑ σαν εισαγωγή απ’ την Κίνα, με εργοστασιακή τιμή 240 δολάρια. Πάνω σ’ αυτό το νούμερο είναι που κανονικά πρέπει να μπουν οι αντικινεζικοί δασμοί.
Ωστόσο το iPhone δεν κατασκευάζεται στην Κίνα. Εκεί μόνο συναρμολογείται. Όλα τα βασικά (και ακριβά) συστατικά του, όπως η οθόνη αφής, τα chips μνήμης, οι μικροεπεξεργαστές και τα υπόλοιπα παράγονται από αμερικανικές, ιαπωνικές, νοτιοκορεατικές και ταϊβανέζικες εταιρείες, με ονόματα όπως Intel, Sony, Samsung και Foxconn.
Τα εργοστάσια που τα φτιάχνουν βρίσκονται κυρίως στην Ταϊβάν. Τα εξαρτήματα εισάγονται στην Κίνα, συναρμολογούνται, και εξάγονται σαν “made in china” iPhones.
Κάποιοι κάθισαν να βρουν πόσα απ’ τα 240 δολάρια εργοστασιακή τιμή στα αμερικανικά σύνορα (τέλη του 2016) πηγαίνουν που, με βάση την γεωγραφική διασπορά της κατασκευής ενός iPhone.
Και διαπίστωσαν ότι στις ΗΠΑ και στην Ιαπωνία μένουν, βαριά βαριά, 68 δολάρια στην κάθε μία· στην Ταϊβάν περίπου 48· κάτι λιγότερο από 17 δολάρια πάνε στη Νότια Κορέα· και στην Κίνα μόνο 8,46 δολάρια, ή το 3,6% της τελικής εργοστασιακής τιμής.
Αυτό το ποσό αντιστοιχεί στην μπαταρία που κατασκευάζεται στην Κίνα και την εργασία συναρμολόγησης. (283 δολάρια ανά κομμάτι, για ένα μοντέλο των 32 gb που στα τέλη του 2016 είχε τιμή λιανικής 649 δολάρια, πάει κατευθείαν στους λογαριασμούς της apple. Τα υπόλοιπα μοιράζονται στη γραμμή εμπορικής διάθεσης εντός ΗΠΑ: κέρδος χοντρικής, λιανικής, έξοδα μεταφοράς, αποθήκευσης, κλπ).
Όπως καλά ξέρουμε το εμπόρευμα της σύγχρονης εποχής δεν έχει εθνικότητα. Γιατί το κεφάλαιο το ίδιο δεν έχει εθνικότητα. Όμως αυτό ακριβώς το χαρακτηριστικό είναι που σήμερα αμφισβητείται από τους δασμούς που επιβάλλει ο Τραμπ.
Θέλει να δώσει την αμερικανική εθνικότητα στο εμπόρευμα και στο κεφάλαιο που δήθεν ''παράγει'' η οικονομία των ΗΠΑ. Η πραγματικότητα είναι πιο σύνθετη.
Τόσο οι αλυσίδες αξίας όσο και οι αλυσίδες παραγωγής, καθώς και οι ροές κεφαλαίων φυσικά, δεν μπορούν να ανήκουν σε καμία πατρίδα. Εκτός αν όλοι αποφασίσουν να βάλουν σφραγίδα και εθνικότητα σε κάθε εμπόρευμα που παράγεται και διακινείται.
Πράγμα απίθανο και ιστορικά αναπόδεικτο...
