Εγκαίνια Εκθέσεων - 04/12/2018

  της  Αλεξάνδρας Παπαϊσιδώρου

      

      

       Νέα Αποκτήματα. 2017-2018

       Χώρος Περιοδικών Εκθέσεων ΕΜΣΤ (Ισόγειο)

       Εγκαίνια: Τρίτη, 4 Δεκεμβρίου 2018 στις 19.30

       Διάρκεια: 4 Δεκεμβρίου 2018 – 20 Ιανουαρίου 2019

 

Στο πλαίσιο της εξωστρέφειας του μουσείου και εν αναμονή της πλήρους λειτουργίας του, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ), παρουσιάζει μια έκθεση με επιλογή από τα έργα που αποκτήθηκαν από το 2017 έως το 2018 από τις 5 Δεκεμβρίου του 2018 έως τις 20 Ιανουαρίου 2019. Η έκθεση αυτή αποτελεί συνέχεια της έκθεσης Νέα Αποκτήματα 2014-2017 που παρουσιάστηκε από τον Νοέμβριο του 2017 έως τον Ιανουάριο του 2018.

Ιστορικά και σύγχρονα έργα 22 καλλιτεχνών, δωρεές καλλιτεχνών και σημαντικών Ελλήνων συλλεκτών, ενίσχυσαν υπάρχουσες ενότητες της συλλογής του μουσείου και προσέθεσαν νέες κατευθύνσεις στο πεδίο της έρευνας και του στοχασμού γύρω από ζητήματα της σύγχρονης τέχνης.

Βασικός πυρήνας των νέων αποκτημάτων της συλλογής του ΕΜΣΤ αυτής της περιόδου αποτελεί η γενναιόδωρη προσφορά 68 συνολικά έργων - κυρίως Ελλήνων καλλιτεχνών από διαφορετικές γενιές - από τον συλλέκτη κ. Δάκη Ιωάννου, καθώς και άλλη μια σημαντική δωρεά έργων Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών ενός συλλέκτη, φίλου του μουσείου, που προτιμάει να κρατήσει την ανωνυμία του.

Ο άνθρωπος και οι δραστηριότητές του, η αρχειακή αντιμετώπιση του παρελθόντος του,  η επαφή του με τη ζωή και το θάνατο μέσα από σύμβολα και αναφορές, τα Τοτεμικά μοτίβα ή η διεσταλμένη και μεγαλοπρεπής οπτική μιας εφήμερης και συχνά άνευρης καθημερινότητας είναι μερικά από τα ζητήματα του τίθενται προς αναζήτηση και διάλογο μέσα από τα έργα που θα παρουσιαστούν.

Σε μια κρίσιμη και μεταβατική στιγμή του, το ΕΜΣΤ ανοίγει και πάλι για λίγο τους Χώρους των Περιοδικών του εκθέσεων και προσκαλεί το κοινό για μια ακόμη ματιά στα νέα του Αποκτήματα που δυναμώνουν την καρδιά του, την συλλογή του, πριν αυτή εκτεθεί στους τρεις τελευταίους ορόφους του μουσείου.

 

Συμμετέχοντες καλλιτέχνες

Μαρία Άντελμαν, Δημήτρης Αντωνίτσης, Δήμητρα Βάμιαλη, Αλέξανδρος Γεωργίου, Αναστασία Δούκα, Βασίλης Ζωγράφος, Γιώργος Λάππας, Ντιάννα Μαγκανιά, Μίλτος Μανέτας, Μιχάλης Μιχαηλίδης, Ολίβια Μιχαλτιάνου, Μπερτίγ Μπακ, Άιντας Μπαρέικις, Βανέσα Μπίκροφτ, Ρίτσαρντ Μπίλινγχαμ, Γιον Μποκ, Τζέρεμι Ντέλερ, Μαρία Παπαδημητρίου, Τζούλιαν Όπι, Βασίλης Σκυλάκος, Διαμαντής Σωτηρόπουλος, Θανάσης Τότσικας.

Σε συνέχεια της έκθεσης με τίτλο La veritá é sempre un’ altra (Η αλήθεια είναι πάντα μια άλλη) που πραγματοποιήθηκε στην  Galleria Nazionale d’Arte Moderna e Contemporanea στη Ρώμη που ολοκληρώθηκε τον Νοέμβριο του 2018 και περιλάμβανε 23 έργα από τη Συλλογή του ΕΜΣΤ, ενταγμένα στη μόνιμη συλλογή της Galleria Nazionale, που παρουσιάζεται υπό μορφήν έκθεσης με τίτλο Time is Out of Joint, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) φιλοξενεί στον δικό του χώρο μια επιλογή από βίντεο έργα της συλλογής της Galleria Nazionale.

Η έκθεση αυτή, σε συνδυασμό με την παρουσίαση της εγκατάστασης των Botto&Bruno Η μπαλάντα των λησμονημένων περιοχών (The ballad of forgotten places), αποτελεί την 3η εκδοχή της σειράς του μουσείου Το ΕΜΣΤ στον Κόσμο, η οποία ξεκίνησε το 2016. Κάθε πρότζεκτ της σειράς αποτελείται από δύο μέρη, ένα στο εξωτερικό και ένα στην Αθήνα.

 

Ο διαπολιτισμικός διάλογος, πιο απαραίτητος ίσως από ποτέ, ειδικά στην Ευρώπη, επεκτάθηκε με πρωτοβουλία του ΕΜΣΤ για να ενισχύσει τη δυνατή και μακρά σχέση μεταξύ της Ελλάδας και της Ιταλίας. Ήταν η πρώτη φορά που η Galleria Nazionale άνοιξε τους χώρους της σε έναν ξένο οργανισμό και ενσωμάτωσε έργα της συλλογής του στη παρουσίαση της δικής της μόνιμης συλλογής.

Τα οκτώ βίντεο που παρουσιάζονται στο ΕΜΣΤ χαρακτηρίζονται από την πληθώρα προσεγγίσεων και από τη χρήση της εικόνας σε κίνηση η οποία εναλλάσσει στοιχεία τεκμηρίωσης με τα ίδια τα φιλμ των καλλιτεχνών. Τα βίντεο, που έχουν δημιουργηθεί από Ιταλούς καλλιτέχνες διαφόρων γενεών, προσφέρουν μια συνοπτική επιλογή της πιο ενδιαφέρουσας εικαστικής έρευνας Ιταλών καλλιτεχνών των τελευταίων δεκαετιών.

 

Βίντεο από τους καλλιτέχνες: Εμανουέλε Μπεκέρι, Ντανιέλα Ντε Λορέντζο, Πάολο Μεόνι, Λούκα Μαρία Πατέλλα, Γκράτσια Τόντερι, Tzιμερφρέι

 

Η ιδέα ξεκίνησε με αφορμή το πρόγραμμα Tempo Forte Iταλία– Ελλάδα 2018,  την πρωτοβουλία της Πρεσβείας της Ιταλίας στην Αθήνα που σε συνεργασία με θεσμικούς και μη θεσμικούς φορείς, καλλιτέχνες και ειδικούς στοχεύει στην σύσφιξη των πολιτιστικών σχέσεων μεταξύ Ιταλίας και Ελλάδας. Στόχος είναι να καλυφθούν όλες οι διαφορετικές μορφές της «τέχνης», από τις πιο Κλασσικές ως τις πιο Σύγχρονες ώστε να φέρουμε «περισσότερη Ιταλία στην Ελλάδα και περισσότερη Ελλάδα στην Ιταλία».

Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) σε συνεργασία με το Ίδρυμα Merz παρουσιάζουν την εγκατάσταση των Ιταλών καλλιτεχνών Botto&Bruno Η μπαλάντα των λησμονημένων περιοχών (The ballad of forgotten places), στο πλαίσιο της σειράς Το ΕΜΣΤ στον Κόσμο 3. Η εγκατάσταση υλοποιήθηκε με την υποστήριξη του Italian Council και εντάσσεται  στο πρόγραμμα Tempo Forte Iταλία– Ελλάδα 2018,  μια πρωτοβουλία της Πρεσβείας της Ιταλίας στην Αθήνα που σε συνεργασία με θεσμικούς και μη θεσμικούς φορείς, καλλιτέχνες και ειδικούς στοχεύει στην σύσφιξη των πολιτιστικών σχέσεων μεταξύ Ιταλίας και Ελλάδας. Στόχος είναι να προβληθούν οι διαφορετικές μορφές της «τέχνης», από τις πιο Κλασσικές ως τις πιο Σύγχρονες ώστε «να φέρουμε περισσότερη Ιταλία στην Ελλάδα και περισσότερη Ελλάδα στην Ιταλία». Η εγκατάσταση θα ξεκινήσει την περιοδεία της από το ΕΜΣΤ στην Αθήνα και θα ταξιδέψει και σε Μουσεία άλλων πόλεων της Ευρώπης.

Η παρουσίαση του έργου μαζί με την επιλογή από βίντεο έργα της συλλογής της Galleria Nazionale d’Arte Moderna e Contemporanea συνθέτουν το δεύτερο σκέλος της σειράς Το ΕΜΣΤ στον Κόσμο που ξεκίνησε το 2016 και αφορά συνεργασίες του Μουσείου με ιδρύματα και οργανισμούς του εξωτερικού, σε διαφορετική χώρα κάθε φορά, και με στόχο τη μελέτη της σύγχρονης τέχνης, τον διάλογο, τη σύμπραξη, την ανταλλαγή γνώσης, πρακτικών και δράσεων. Η φετινή τρίτη έκδοση της σειράς είναι αφιερωμένη στην Ιταλία.

Το Ίδρυμα Merz είναι γνωστό για τη στήριξη που παρέχει στα έργα των νέων Ιταλών καλλιτεχνών σε διεθνές επίπεδο και πάντα ασχολείται με την οικοδόμηση διαλόγου και την ανάπτυξη σχέσεων μεταξύ ανθρώπου και πολιτισμού. Μεταξύ άλλων, ένα από τα σημαντικότερα θέματα - από πολιτιστικής και κοινωνικής απόψεως - ενασχόλησης του Ιδρύματος ήταν οι χώρες της Μεσογείου οι οποίες υπήρξαν για κάποιο χρονικό διάστημα πρωταγωνιστές στα πλαίσια μίας εκτεταμένης πολιτιστικής και καλλιτεχνικής συζήτησης, όχι μόνο λόγω γεωπολιτικών ζητημάτων. 

Το Ίδρυμα Merz αναφέρει για το έργο των Botto&Bruno: "Οι μεγάλες διαφορές - μερικές φορές πραγματικοί διχασμοί - μεταξύ των χωρών της Ένωσης αποτελούν σημαντική πηγή περισυλλογής την οποία χρησιμοποιούν και αναφέρουν ορισμένοι φημισμένοι καλλιτέχνες στα έργα τους. Για προφανείς λόγους, η πλειοψηφία των μέσων μαζικής ενημέρωσης επικεντρώνονται στις χώρες της Μέσης Ανατολής. 

Ωστόσο, πιστεύουμε ακράδαντα ότι το ενδιαφέρον για τις χώρες και τις κοινότητες θα πρέπει να έχει ως σημείο αναφοράς τις ευρωπαϊκές περιφέρειες. Στην πραγματικότητα, δεν νοείται να φανταστούμε μία φιλόξενη, ικανή και περιβαλλοντολογικά ευαίσθητη Ευρώπη χωρίς να αναλύσουμε τις ανισότητες που ευνοούν τη διάσπασή της. Προς επίτευξη των ανωτέρω, το Ίδρυμα Merz αναγνώρισε στο πρόσωπο των καλλιτεχνών Botto&Bruno τους ιδανικούς συνομιλητές οι οποίοι θα μπορούσαν να προτείνουν κάτι καινούριο."

Το έργο με τίτλο Η μπαλάντα των λησμονημένων περιοχών (The ballad of forgotten places) έχει έναν πραγματικά μεταναστευτικό χαρακτήρα. Δεν περιορίζεται στο να συλλέγει μόνο ίχνη και σημάδια της εποχής και των πολιτισμών που του έδωσαν μορφή και περιεχόμενο.

Ακολουθεί μία σύντομη δήλωση των καλλιτεχνών προκειμένου να εξηγήσουν την όλη ιδέα:

«Το εν λόγω έργο πηγάζει από την ανάγκη για προστασία και φροντίδα ορισμένων απομακρυσμένων περιοχών, καθώς και από την ανάγκη να διατηρηθεί η μνήμη τους. Η ιδέα που θέλαμε να αναπτύξουμε είναι η σύλληψη ενός έργου το οποίο θα φιλοξενηθεί στα πλαίσια ενός ιδρύματος. Λαμβάνοντας υπόψη τα λεγόμενα του Augè «η εποχή μας δεν παράγει ερείπια διότι δεν έχει τον χρόνο να το κάνει», ξεκινήσαμε να οικοδομούμε μία κατασκευή η οποία μας θυμίζει την εικόνα ενός σύγχρονου ερειπίου: για τον λόγο αυτό, οι εξωτερικοί τοίχοι του οικοδομήματος θα αποτελούν τα ερείπια μίας σύγχρονης αρχιτεκτονικής δομής και συνεπώς τα ερείπια της δικής της ουτοπίας. 

Εντός της συγκεκριμένης αρχιτεκτονικής δομής, το κοινό μπορεί να εισέρχεται και να περπατάει σε αυτόν τον εξωτερικό/εσωτερικό χώρο εντός του οποίου περιβάλλεται από ένα προαστιακό τοπίο 360 μοιρών που καλύπτει τους τοίχους και το δάπεδο και το οποίο είναι γεμάτο σκουριά και λεκέδες, σαν να έχουν προκληθεί με το πέρασμα του χρόνου και μετατράπηκε σε δαγεροτυπία.

 Στο κέντρο του δωματίου υπάρχει ένα υπόγειο όπου εντοπίζεται ένα βιβλίο 300 περίπου σελίδων το οποίο περιλαμβάνει φωτογραφίες εικοσαετίας περιοχών που τώρα έχουν εξαφανιστεί, μεταμορφωθεί και ξεχαστεί: είτε πρόκειται για γυμνά εδάφη, είτε για βιομηχανικές περιοχές είτε για αστικά πάρκα πέρα από το κέντρο των πόλεων. Κάθε φωτογραφία του βιβλίου έχει φωτοτυπηθεί και υποστεί επεξεργασία με τη χρήση της ίδιας τεχνικής που χρησιμοποιήθηκε για τις εικόνες στους τοίχους. Πρόκειται για ένα είδος ρεύματος όπου οι τοποθεσίες δεν έχουν ιδιαίτερη σημασία. 

Η ουσία έγκειται στο γεγονός ότι τις ενώνει μία κοινή μοίρα: το γεγονός ότι έχουν λησμονηθεί. Η ιδέα ενός σπιτιού το οποίο μολονότι εύθραυστο και ερειπωμένο επιλέγει να προστατέψει την ανάμνηση αυτών των λησμονημένων περιοχών, αποτελεί για εμάς τη μόνη λύση προκειμένου να μπουν τα θεμέλια για μία καινούρια και πιο εποικοδομητική προσέγγιση των περιβαλλοντολογικών θεμάτων.  Το ίδρυμα που θα φιλοξενήσει το παρόν έργο θα πρέπει να προστατέψει, με άλλα λόγια να αγκαλιάσει, αυτό το ερείπιο το οποίο με τη σειρά του προσπαθεί να διατηρήσει τη μνήμη των εν λόγω περιοχών και πάνω από όλα να καταδείξει  έναν κόσμο στον οποίο κάποια μέρη χρήσουν προστασίας και φροντίδας. 

Το όλο έργο μοιάζει με κινέζικο κουτί, κάτι σαν μηχανή του χρόνου όπου πρέπει να γίνει μία πρώτη βουτιά προκειμένου να ενεργοποιηθούν/κινητοποιηθούν τα πάντα για τον επισκέπτη. Η λύση επέρχεται μόνο όταν ο επισκέπτης αντιληφθεί το πόσο εύθραυστο είναι το τοπίο, καθώς και το γεγονός ότι πρέπει να το αγαπήσει και να το προστατέψει πριν να είναι πολύ αργά.»

Το Italian Council 2018 είναι ένα πρότζεκτ της Γενικής Γραμματείας για την Σύγχρονη Τέχνη και Αρχιτεκτονική και για τις Αστικές Περιφέρειες με σκοπό την προβολή της παραγωγής, της ενημέρωσης και της διάδοσης της ιταλικής δημιουργίας στις εικαστικές τέχνες.

Επιπλέον, το έργο έχει την υποστήριξη της Περιφερειακής Γραμματείας του MIBACT για το Πιεμόντε και των Ιταλικών Πολιτιστικών Ινστιτούτων των πόλεων της Αθήνας, της Μαδρίτης και της Λισαβόνας. Στο τέλος της περιοδείας των εκθέσεων στις προαναφερόμενες πόλεις, θα εγκατασταθεί οριστικά στο Musei Reali του Τορίνο.

Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ)

Λεωφ. Καλλιρρόης & Αμβρ. Φραντζή (πρώην εργοστάσιο Φιξ)

Aθήνα, 117 43

Τηλ: 211 1019000

Είσοδος για άτομα με μειωμένη κινητικότητα: Λεωφ. Συγγρού

Ώρες λειτουργίας:

Τρίτη - Κυριακή: 11.00 – 19.00 

Δευτέρα κλειστά

Εισιτήρια: Γενική είσοδος 5 € - μειωμένο 3 €