Του
Γεωργίου Καλαμωτουσάκη*
Μέρος της επιτυχίας του στρατηγικού σχεδιασμού της Κίνας είναι και η προσέλκυση κυβερνήσεων που ελέγχουν πλήρως βασικούς κόμβους θαλάσσιων μεταφορών που δυνητικά θα μπορούσαν να προβάλουν κωλύματα στην ομαλή διακίνηση και μεταφορά των βιομηχανικών προϊόντων της Κίνας προς τη Δυτική Ευρώπη.
Για να προσδέσει π.χ. την Αίγυπτο στο άρμα της νέας τάξης πραγμάτων όσον αφορά τη σύνδεση του Δρόμου του Μεταξιού με τις θαλάσσιες μεταφορές, συνεφωνήθη με τον στρατηγό Σίσι η πολεοδόμηση στην έρημο, ανατολικά του Καίρου, της νέας μητροπολιτικής πρωτεύουσας της Αιγύπτου, με κόστος άνω των 200 δισεκατομμυρίων δολαρίων, διάρκειας κατασκευής 15 ετών και δυναμικότητας 6,5 εκατομμυρίων ανθρώπων.
Εκεί θα κατασκευασθούν και οι πρώτοι ουρανοξύστες «εν τω μέσω» της ερήμου.
Έτσι η κυβέρνηση του στρατηγού Σίσι προωθεί τη μεγιστοποίηση των ρυθμών οικονομικής ανάπτυξης της χώρας του μακροπρόθεσμα, ενώ η Κίνα αποκομίζει μονίμως την διέλευση των θαλάσσιων μεταφορικών της μέσο Suez.
Η χρήση σταθερής διπλωματίας και μάλιστα με φιλελεύθερες οικονομικές πρωτοβουλίες, είναι ο δεύτερος πυλώνας προωθήσεως των στόχων που έχουν τεθεί από τους τωρινούς ηγέτες της Κίνας.
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον επισημαίνεται ότι η θέση της Κίνας στο θέμα των δασμών στο διεθνές εμπόριο είναι εκ διαμέτρου αντίθετη με την θέση που τα τελευταία δύο χρόνια προβάλει η ηγεσία των ΗΠΑ. Η Κίνα, αντίθετα με το παρελθόν, επιμένει στη φιλελευθεροποίηση του εμπορίου με παράλληλη μείωση των δασμών και των ποσοτικών περιορισμών.
Η θέση αυτή της Κίνας δεν είναι μόνο απέναντι στη θέση των ΗΠΑ, αλλά φαίνεται να εισαγάγει και την αποδοχή σχετικής μείωσης των προστατευτικών περιορισμών που περιβάλλουν τις Κινεζικές εταιρείες. Ούτε έχει πρόσφατα χρησιμοποιήσει το εργαλείο της υποτιμήσεως του νομίσματος για να αποκομίσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Φαίνεται η κίνα έχει εξελιχθεί σε προστάτη των διεθνών εμπορικών συναλλαγών που οι ΗΠΑ δημιούργησαν τα περασμένα 75 χρόνια με τη λήξη του WWII. Προφανώς η συμπεριφορά της Κίνας σε αυτό το χώρο ενέχει τη συμπεριφορά της υπερδυνάμεως.
Ο τρίτος πυλώνας προωθήσεως των οικονομικών, διπλωματικών και στρατιωτικών συμφερόντων της Κίνας είναι η προβολή της στρατιωτικής ισχύος της χώρας κυρίως στη Νότιο-Ανατολική Ασία, όπου φαίνεται ότι οι ΗΠΑ έχουν συρρικνωθεί από την περιοχή εκχωρώντας τις θάλασσες στην Κίνα.
Ήδη το πρώτο αεροπλανοφόρο κινείται ελεύθερα στις θαλάσσιες περιοχές σε συνδυασμό με την κατασκευή τεχνιτών βραχονησίδων με δυνατότητες προσγειώσεως αεροπλάνων και βραχονησίδων που διαχρονικά διεκδικούνται από τις Φιλιππίνες και άλλες παράκτιες ασιατικές χώρες.
Μάλιστα, η ουδετερότητα που επέδειξαν οι ΗΠΑ στην κατάληψη της Φιλιππίνικης βραχονησίδας Mischief Reef στη δεκαετία του 1990, ήταν το έναυσμα για να τεκμηριωθεί η άποψη ότι οι ΗΠΑ έχουν αποδεχθεί το αντίστοιχο δόγμα Chamberlain της δεκαετίας του 1930, δηλαδή την αρχή της «αποδοχής της ειρηνευτικότητας».
Και ενώ οι ΗΠΑ υποχωρούν στην περιοχή της Νότιο-ανατολικής Ασίας, η Κίνα διευρύνει τις δραστηριότητες της στην ίδια περιοχή. Προ δεκαετίας ο γενικός γραμματέας του κομμουνιστικού κόμματος Xi ανακοίνωσε την ίδρυση της Ασιατικής επενδυτικής τράπεζας αναπτύξεως που σήμερα έχει εξελιχθεί σε ανταγωνιστική Τράπεζα της Διεθνούς Τραπέζης.
Η απουσία των ΗΠΑ από το ιδρυτικό συνέδριο της Αναπτυξιακής Τράπεζας της Ασίας σηματοδότησε την έλλειψη ενδιαφέροντος εκ μέρους των ΗΠΑ για τη στρατηγική αυτή περιοχή που είναι ο θαλάσσιος διάδρομος μεταφορών του 80 % του διεθνούς εμπορίου.
Προφανώς, ο απώτερος στόχος της στρατηγικής της ηγεσίας της Κίνας είναι η αποδυνάμωση αρχικά της παρουσίας των ΗΠΑ στην περιοχή και μακροπρόθεσμα στην εκούσια προσχώρηση της Ταιβάν στην Κίνα, στην πλήρη Κινεζοποίηση του Hong Kong και τελικά στην πλήρη κατάργηση της κυριαρχίας των ΗΠΑ στη Νότιο-ανατολική Ασία.
Με την Ευρωπαϊκή ένωση να δρα ως παρατηρητής φίλα προσκείμενα στην Κίνα, την Ιαπωνία αδύναμη επιδείξεως δυναμικής παρουσίας και την Νότιο Κορέα να αμφιταλαντεύεται ανησυχητικά, Η Κίνα εμφανίζεται να έχει μία de facto μόνιμη παρουσία στις θαλάσσιες περιοχές της Νότιο-ανατολικής Ασίας, καθιστώντας έτσι την Κίνα ως την υπερδύναμη που επιβάλλει την αποδοχή συμμετοχής στην περιορισμένη σε αριθμό «Λέσχη» των υφιστάμενων υπερδυνάμεων, δηλαδή ΗΠΑ, Ρωσία και Ευρωπαϊκή Ένωση.
*Καθηγητής Χρηματοοικονομικής στο New York University και διευθύνων σύμβουλος της American Express Bank.
