Σε διάστημα λίγο μεγαλύτερο από ένα έτος μετά την έναρξη της εφαρμογής του γενικού κανονισμού για την προστασία δεδομένων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε σήμερα έκθεση που εξετάζει τον αντίκτυπο των κανόνων της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων και τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να βελτιωθεί περαιτέρω η εφαρμογή τους.
Η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα περισσότερα κράτη μέλη έχουν θεσπίσει το αναγκαίο νομικό πλαίσιο και ότι το νέο σύστημα, το οποίο ενισχύει την επιβολή των κανόνων προστασίας των δεδομένων, καθιερώνεται. Οι επιχειρήσεις αναπτύσσουν νοοτροπία συμμόρφωσης και οι πολίτες συνειδητοποιούν καλύτερα τα δικαιώματά τους. Ταυτόχρονα, η σύγκλιση προς την υψηλών προτύπων προστασία δεδομένων σημειώνει πρόοδο σε διεθνές επίπεδο.
Ο κ. Φρανς Τίμερμανς, πρώτος Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δήλωσε τα εξής: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει να παραμείνει στην πρωτοπορία της προστασίας των ατομικών δικαιωμάτων στον ψηφιακό μετασχηματισμό και παράλληλα να αξιοποιήσει τις πολλές ευκαιρίες που προσφέρει αυτός για την απασχόληση και την καινοτομία.
Τα δεδομένα καθίστανται ανεκτίμητο στοιχείο για την ακμάζουσα ψηφιακή οικονομία και διαδραματίζουν ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη καινοτόμων συστημάτων και την εκμάθηση μηχανής. Είναι σημαντικό για εμάς να διαμορφώσουμε το παγκόσμιο πεδίο για την ανάπτυξη της τεχνολογικής επανάστασης και για την ορθή χρήση της τεχνολογίας με πλήρη σεβασμό των ατομικών δικαιωμάτων.»
Η κ. Βιέρα Γιούροβα, Επίτροπος αρμόδια για θέματα δικαιοσύνης, καταναλωτών και ισότητας των φύλων, πρόσθεσε: «Ο γενικός κανονισμός για την προστασία των δεδομένων αποδίδει καρπούς. Μέσω του κανονισμού οι Ευρωπαίοι διαθέτουν ισχυρά εργαλεία για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της ψηφιοποίησης και έχουν υπό έλεγχο τα δεδομένα τους προσωπικού χαρακτήρα.
Ο κανονισμός παρέχει στις επιχειρήσεις την ευκαιρία να αξιοποιήσουν στο έπακρο την ψηφιακή επανάσταση, ενώ παράλληλα εξασφαλίζει την εμπιστοσύνη των ανθρώπων σε αυτήν. Πέρα από την Ευρώπη, δημιουργεί δυνατότητες για την ψηφιακή διπλωματία με στόχο την προώθηση ροών δεδομένων με βάση υψηλά πρότυπα μεταξύ των χωρών που συμμερίζονται τις αξίες της ΕΕ. Ωστόσο, οι προσπάθειες πρέπει να συνεχιστούν ώστε το νέο καθεστώς προστασίας δεδομένων να καταστεί πλήρως λειτουργικό και αποτελεσματικό.»
Ο ΓΚΠΔ έχει ως αποτέλεσμα να γνωρίζουν όλο και περισσότερο οι πολίτες της ΕΕ τους κανόνες προστασίας δεδομένων και τα δικαιώματά τους, όπως προκύπτει από έρευνα του Ευρωβαρόμετρου που δημοσιεύθηκε τον Μάιο του 2019. Ωστόσο, μόνο το 20 % των Ευρωπαίων γνωρίζει ποια δημόσια αρχή είναι αρμόδια για την προστασία των δεδομένων τους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ξεκινήσει φέτος το καλοκαίρι μια νέα εκστρατεία για να ενθαρρύνει τους Ευρωπαίους να διαβάζουν τις δηλώσεις περί της προστασίας της ιδιωτικής ζωής και να βελτιστοποιούν τις ρυθμίσεις για την προστασία της ιδιωτικής ζωής.
Παρότι οι νέοι κανόνες προστασίας δεδομένων έχουν επιτύχει πολλούς από τους στόχους τους, η ανακοίνωση της Επιτροπής καθορίζει επίσης συγκεκριμένα βήματα για την περαιτέρω ενίσχυση αυτών των κανόνων και της εφαρμογής τους:
· Μία ήπειρος με ενιαία νομοθεσία: Σήμερα, όλα τα κράτη μέλη εκτός από τρία - Ελλάδα, Πορτογαλία και Σλοβενία - έχουν επικαιροποιήσει τη νομοθεσία τους για την προστασία των δεδομένων σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί τη νομοθεσία των κρατών μελών για να διασφαλίσει ότι όταν εξειδικεύεται περαιτέρω ο ΓΚΠΔ στις νομοθεσίες των κρατών μελών θα παραμένει εντός των ορίων του κανονισμού και ότι οι εθνικές νομοθεσίες τους δεν θα συνιστούν κανονιστικό υπερθεματισμό.
Εφόσον είναι απαραίτητο, η Επιτροπή δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει τα μέσα που διαθέτει, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών παράβασης, για να διασφαλίσει ότι τα κράτη μέλη μεταφέρουν και εφαρμόζουν ορθά τους κανόνες.
· Οι επιχειρήσεις προσαρμόζουν τις πρακτικές τους: Η συμμόρφωση με τον κανονισμό βοήθησε τις επιχειρήσεις να αυξήσουν την ασφάλεια των δεδομένων τους και να αναπτύξουν την προστασία της ιδιωτικής ζωής ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Η Επιτροπή θα στηρίξει την εργαλειοθήκη του ΓΚΠΔ για τις επιχειρήσεις ώστε να διευκολύνει τη συμμόρφωση.
Στα εργαλεία αυτά περιλαμβάνονται οι τυποποιημένες συμβατικές ρήτρες, οι κώδικες δεοντολογίας και ο νέος μηχανισμός πιστοποίησης. Επιπλέον, η Επιτροπή θα συνεχίσει να στηρίζει τις ΜΜΕ κατά την εφαρμογή των κανόνων.
· Ισχυρότερος ρόλος των αρχών προστασίας δεδομένων: Ο κανονισμός παρείχε στις εθνικές αρχές προστασίας δεδομένων περισσότερες εξουσίες για την επιβολή των κανόνων. Κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους, οι αρχές προστασίας δεδομένων χρησιμοποίησαν αποτελεσματικά αυτές τις νέες εξουσίες όταν ήταν αναγκαίο. Οι αρχές προστασίας δεδομένων συνεργάζονται επίσης στενότερα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων.
Έως το τέλος του Ιουνίου 2019, ο μηχανισμός συνεργασίας είχε διαχειριστεί 516 διασυνοριακές υποθέσεις. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων θα πρέπει να εντείνει τον ηγετικό του ρόλο και να συνεχίσει να καλλιεργεί μια ευρωπαϊκή νοοτροπία για την προστασία των δεδομένων. Η Επιτροπή ενθαρρύνει επίσης τις εθνικές αρχές προστασίας δεδομένων να ενώσουν τις προσπάθειές τους, για παράδειγμα με τη διεξαγωγή κοινών ερευνών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συνεχίσει να χρηματοδοτεί τις εθνικές αρχές προστασίας δεδομένων στις προσπάθειές τους να προσεγγίσουν τους ενδιαφερόμενους φορείς.
· Κανόνες της ΕΕ ως σημείο αναφοράς για αυστηρότερη προστασία δεδομένων παγκοσμίως: Επειδή όλο και περισσότερες χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο εφαρμόζουν σύγχρονους κανόνες για την προστασία των δεδομένων, χρησιμοποιούν ως σημείο αναφοράς το πρότυπο προστασίας δεδομένων της ΕΕ. Αυτή η ανοδική σύγκλιση ανοίγει νέες ευκαιρίες για ασφαλείς ροές δεδομένων μεταξύ της ΕΕ και τρίτων χωρών.
Η Επιτροπή θα εντείνει περαιτέρω τους διαλόγους της σχετικά με την επάρκεια, μεταξύ άλλων στον τομέα της επιβολής του δικαίου. Ειδικότερα, η Επιτροπή επιδιώκει την ολοκλήρωση των εν εξελίξει διαπραγματεύσεων με τη Δημοκρατία της Κορέας κατά τους προσεχείς μήνες. Εκτός από την επάρκεια, η Επιτροπή αποσκοπεί στη διερεύνηση της δυνατότητας δημιουργίας πολυμερών πλαισίων ανταλλαγής δεδομένων με εμπιστοσύνη.
Επόμενα βήματα
Σύμφωνα με τον γενικό κανονισμό για την προστασία των δεδομένων, η Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του το 2020 για να αξιολογήσει την πρόοδο μετά από δύο χρόνια εφαρμογής, συμπεριλαμβανομένης της έκθεσης σχετικά με την επανεξέταση των 11 αποφάσεων περί επάρκειας που εκδόθηκαν δυνάμει της οδηγίας του 1995.
Ιστορικό
Ο γενικός κανονισμός για την προστασία δεδομένων αποτελεί ενιαίο σύνολο κανόνων με κοινή προσέγγιση σε επίπεδο ΕΕ όσον αφορά την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, το οποίο εφαρμόζεται άμεσα στα κράτη μέλη. Ενισχύει την εμπιστοσύνη, παρέχοντας και πάλι στα άτομα τον έλεγχο των προσωπικών τους δεδομένων, ενώ ταυτόχρονα εγγυάται την ελεύθερη ροή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Η προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο ΓΚΠΔ εφαρμόζεται από τις 25 Μαΐου 2018. Έκτοτε, σχεδόν όλα τα κράτη μέλη έχουν αναπροσαρμόσει την εθνική τους νομοθεσία υπό το πρίσμα του ΓΚΠΔ. Οι εθνικές αρχές προστασίας δεδομένων είναι αρμόδιες για την επιβολή των νέων κανόνων και συντονίζουν καλύτερα τις δράσεις τους μέσω νέων μηχανισμών συνεργασίας και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Προστασίας Δεδομένων. Εκδίδουν κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με βασικές πτυχές του ΓΚΠΔ για τη στήριξη της εφαρμογής των νέων κανόνων.
