Του Άγγελου Συρίγου*
Το πρόβλημα με τους πυραύλους S-400 και τις ΗΠΑ κρύβεται στο πανίσχυρο ραντάρ του ρωσικού πυραυλικού συστήματος. Το ραντάρ εντοπίζει όλα τα αεροσκάφη που βρίσκονται εντός της εμβέλειας του. Πρέπει όμως να είναι σε θέση να διαχωρίζει τα φίλια από τα εχθρικά αεροσκάφη προκειμένου οι πύραυλοι του συστήματος να καταστρέψουν τα τελευταία.
Προς τον σκοπό αυτό κάθε φίλιο αεροσκάφος εκπέμπει ένα κωδικοποιημένο σήμα που το ραντάρ αποκωδικοποιεί και εξαιρεί το συγκεκριμένο αεροσκάφος εκπέμπει ένα κωδικοποιημένο σήμα που το ραντάρ αποκωδικοποιεί και εξαιρεί το συγκεκριμένο αεροσκάφος στο στόχο. Ο βάσιμος φόβος των Αμερικανών είναι ότι το ρωσικής κατασκευής ραντάρ θα υποκλέψει τα κωδικοποιημένα σήματα των νατοϊκών αεροσκαφών και θα τα μεταδώσει στη Μόσχα. Με αυτό τον τρόπο τα ρωσικά αεροσκάφη θα μπορούν όποτε θέλουν να διεισδύουν σε εναέριο χώρο ελεγχόμενο από τη νατοϊκή συμμαχία, χρησιμοποιώντας τα υποκλαπέντα κωδικοποιημένα σήματα.
Αυτός είναι και ο λόγος που οι Αμερικάνοι θεωρούν τους S-400 ως σύστημα συλλογής πληροφοριών που απειλεί να δημιουργήσει σοβαρό κενό ασφαλείας στο ΝΑΤΟ.
Ο Ερντογάν είναι εγκλωβισμένος. Εάν λειτουργήσει το σύστημα, θα βρει απέναντι τους Αμερικάνους και θα υποστεί τις συνέπειες. Εάν, το αποθηκεύσει κάπου και δεν λειτουργήσει τους πυραύλους, όπως έχει αφήσει να εννοηθεί, θα δημιουργήσει προβλήματα με τη Μόσχα. Αυτό δεν πρέπει να προκαλεί εντύπωση. Ο Ερντογάν μετά το 2010 έχει διαπράξει σοβαρά λάθη. Διέλυσε τις συμμαχίες που είχε με Ισραήλ και Αίγυπτο.
Το κυριότερο: ενέπλεξε τη χώρα του στη Συρία με σκοπό να αντικαταστήσει το καθεστώς Ασαντ με μια μουσουλμανική αδελφότητα. Σήμερα, η εμπλοκή στη Συρία έχει μετατραπεί σε υπαρξιακό ζήτημα για την Τουρκία. Κινδυνεύει η εδαφική της ακεραιότητα λόγω των Κούρδων που απέκτησαν εδαφική οντότητα στη Βόρεια Συρία.
Από την άλλη πλευρά οι αμερικανικές κυρώσεις στην Τουρκία διέφεραν μεταξύ Βουλής και Γερουσίας αφενός και του προέδρου Τραμπ αφετέρου.
Η Γερουσία έχει ουσιαστικά τερματίσει το θέμα της συμμετοχής της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35. Αντιθέτως ο Τραμπ δείχνει εξαιρετικά διστακτικός στη λήψη μέτρων. Υποτίθεται ότι όλα αυτά σχετίζονται με υποσχέσεις που έδωσε ο Ερντογάν κατά την πρόσφατη συνάντησή του με τον Αμερικανό πρόεδρο, για αύξηση του διμερούς εμπορίου. Υπάρχουν όμως και μέσα ασκήσεως πιέσεων που δεν φαίνονται. Αυτά σχετίζονται με την εξαιρετικά εύθραυστη τουρκική οικονομία. Ας θυμηθούμε ότι, πριν από ένα περίπου χρόνο, ένα tweet του Τραμπ οδήγησε σε κατάρρευση της τουρκικής λίρας.
Η ρευστότητα των σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας δημιουργεί μεγάλες ευκαιρίες για την Ελλάδα. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ΗΠΑ στάθηκαν στο πλευρό της Κυπριακής Δημοκρατίας τους τελευταίους μήνες. Είχαμε να δούμε κάτι τέτοιο από το 1964 και την επιστολή του Αμερικανού προέδρου Τζόνσον προς την Τουρκία. Καμιά ευκαιρία δεν είναι όμως απολύτως ασφαλής. Παράλληλα με τις τολμηρές κινήσεις, θα χρειασθεί εξαιρετική προσοχή και προσαρμογή στα διαρκώς μεταβαλλόμενα δεδομένα.
*Αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής, βουλευτής της ΝΔ στην Ά Αθηνών
