του Αθανάσιου Χ. Παπανδρόπουλου
Το σίγουρο Brexit και το αβέβαιο μέλλον της Μεγάλης Βρετανίας. Κατά τους Φαινάνσιαλ Τάιμς, το μονοπάτι για το Brexit είναι, για καλό ή κακό, επιτέλους ανοικτό. Παραλληλα, εντυπωσιάζει το γεγονός ότι, στην τελευταία εκλογική διαδικασία, το Ηνωμένο Βασίλειο, απορρίπτοντας τον Τζέρεμι Κόρμπιν, έναν θλιβερό αντισημίτη νέο σταλινικό ηγέτη του Εργατικού Κόμματος, γύρισε την πλάτη του στον σκληροπυρηνικό σοσιαλισμό και η χώρα επιτέλους θα έχει μια σταθερή κυβέρνηση με λειτουργούσα πλειοψηφία. Το αποτέλεσμα είναι ένας τεράστιος προσωπικός θρίαμβος για τον Μπόρις Τζόνσον. Ένας θρίαμβος όμως που μπορεί να γίνει πύρρειος νίκη.
Τα όχι τόσο καλά νέα είναι ότι η χώρα θα ανακαλύψει ότι χρειάζεται περισσότερα από μια ψήφο στις εκλογές για «να πραγματοποιήσει το Brexit». Ο Μπόρις Τζόνσον θα είναι απελευθερωμένος στο επόμενο στάδιο των διαπραγματεύσεων με την ΕΕ.αλλα υπάρχει και άλλη διάσταση στο ολόθερμα. Μια πολύ σοβαρή εθνικιστική εκτίναξη στη Σκωτία θα μπορούσε να προοιωνίζεται ένα ακόμα δημοψήφισμα ανεξαρτησίας. Ακόμα και εν μέσω του ενθουσιασμού για τον θρίαμβο, οι Συντηρητικοί μπορεί να φοβούνται ότι ενώ εξασφάλισαν το Brexit, μπορεί να έχασαν τη Μεγάλη Βρετανία.
Σε κάθε περίπτωση, παρά τις ελπίδες στους κύκλους των Τόρις ότι η εξασφάλιση του Brexit επιτρέπει στην πολιτική να επιστρέψει στην κανονικότητα, τα επόμενα χρόνια θα κυριαρχήσει το επόμενο στάδιο της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου και η μάχη να κρατηθεί η Σκωτία στην Ενωση.
Για σήμερα, όμως, ο κος Τζόνσον μπορεί να απολαύσει το ότι ένα τολμηρό στοίχημα απέδωσε. Η στρατηγική του είχε ως αποτέλεσμα το κόμμα του να κερδίσει τις περισσότερες έδρες από την εποχή της Μάργκαρετ Θάτσερ το 1987. Η ομάδα του «Leave», που συγκεντρώθηκε γύρω του, διεξήγαγε μια πειθαρχημένη και ωμά αποτελεσματική καμπάνια. Δούλεψε τόσο καλά, που εξασφάλισε έδρες στον Βορρά και στο κέντρο της χώρας τις οποίες κρατούσαν οι Εργατικοί από τη δεκαετία του 1930. Το τίμημα πληρώθηκε σε κάστρα των φιλελεύθερων υπέρμαχων της παραμονής στην ΕΕ, κυρίως στο Λονδίνο και στη Σκωτία.
Όπως αναφέρουν οι Φαινάνσιαλ Τάιμς, οι Εργατικοί συνεθλίβησαν από δύο ογκόλιθους. Ο ένας ήταν η προσπάθεια να παίξουν και με τις δύο πλευρές για το Brexit. Ο δεύτερος ήταν ο χαρακτήρας του ηγέτη τους και το σκληρά αριστερό σχέδιο. Οι φόβοι του Κόρμπιν ότι η ευθυγράμμιση με τον σκοπό του «remain» θα του κόστιζε τη στήριξη σε περιφέρειες που υποστηρίζουν την έξοδο, επιβεβαιώθηκε.
Εξίσου σημαντικό, όμως, ήταν ότι πολλοί από τους παραδοσιακούς ψηφοφόρους των Εργατικών δεν τον πίστεψαν ως αυριανό πρωθυπουργό. Δεν πίστεψαν ότι η λύση στα σημερινά τους προβλήματα είναι τα θεωρητικά συνταγολόγια του τέλους του 19ου αίώνα. Ούτε βέβαια τους συνεπηραν οι συγκαλημένες φίλο- ισλαμικές κορώνες του Κορμπιν.
Οι ελπίδες που είχαν οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες ότι θα καβαλήσουν το κύμα του «remain» τσακίστηκαν από μια φτωχή προεκλογική εκστρατεία και μια πίεση από την παράδοση. Μόνο στη Σκωτία, οι οπαδοί του «remain» κέρδισαν και αυτό θα τροφοδοτήσει την επερχόμενη απειλή ανεξαρτησίας και σειρά αιτημάτων.
Για το Brexit, ο Μπόρις Τζόνσον θα προχωρήσει με το νομοσχέδιο αποχώρησης για να προλάβει την προθεσμία της 31ης Ιανουαρίου. Μπορεί να είναι λιγότερο πιεσμένος από κάποια τάση στο κόμμα του, αλλά δεν υπάρχει λόγος να περιμένουμε ότι θα χαλαρώσει τη στάση του ή θα υπαναχωρήσει από την επιμονή του ότι δεν θα παρατείνει την προθεσμία για να εξασφαλίσει μια εμπορική συμφωνία.
Γνωρίζει, ωστόσο, ότι αντιμετωπίζει μια σκληρή χρονιά, στην οποία θα προσπαθήσει να διαπραγματευτεί το μελλοντικό εμπορικό στάτους της Μεγάλης Βρετανίας. Οι αγορές καλωσορίζουν την πολιτική σταθερότητα και την αποφυγή μιας κυβέρνησης Κόρμπιν, αλλά η οικονομία θα χτυπηθεί από το Brexit.
Κι όμως, παρά την επιτυχία, ο κος Τζόνσον θα πρέπει να ξέρει ότι η κυβέρνησή του θα καθοριστεί από δυνάμεις πέρα από τον έλεγχό του, τις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ για το εμπόριο και την καμπάνια για την ανεξαρτησία της Σκωτίας. Αυτή η δεύτερη μάχη δεν έχει προκαθορισμένο αποτέλεσμα αλλά, αν πρόκειται να ηγηθεί μιας επιτυχημένης ενωμένης κυβέρνησης, ο κος Τζόνσον θα χρειαστεί μια σοβαρή στρατηγική για να κερδίσει.
Αυτές ήταν πράγματι καθοριστικές εκλογές για τη Μεγάλη Βρετανία. Σηματοδοτούν το τέλος του έθνους ως χώρας μέλους της ΕΕ. Η πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι Τόρις είναι να σταματήσουν τον σκωτσέζικο εθνικισμό από το να μετατρέψει αυτές τις εκλογές σε αρχή για το τέλος μιας δημοκρατίας με ιστορική παράδοση.
