του Gideon Rachman
Η σύνοδος του ΝΑΤΟ προ ημερών δεν παρουσίασε μια εμπνευσμένη εικόνα της ενότητας της Δύσης. Οι ηγέτες που συγκεντρώθηκαν χασκογελούσαν ο ένας πίσω από την πλάτη του άλλου και τσακώνονταν παιδιάστικα.
Όμως το επίσημο ανακοινωθέν του ΝΑΤΟ περιείχε μια σημαντική νέα διαφοροποίηση. Για πρώτη φορά στην ιστορία, ανέφερε την Κίνα, δηλώνοντας πως η αυξανόμενη επιρροή του Πεκίνου ενέχει προκλήσεις που «πρέπει να αντιμετωπίσουμε μαζί ως συμμαχία». Η ανακοίνωση εκείνη, όσο «χλιαρή» και αν ήταν, ωστόσο θα σημάνει συναγερμό στο Πεκίνο και θα ικανοποιήσει την Ουάσινγκτον. Με τις ΗΠΑ και την Κίνα να έχουν εμπλακεί σε μια όλο και πιο έντονη αντιπαλότητα, η σύνοδος του ΝΑΤΟ σηματοδότησε πως -αργά και διστακτικά- οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι των ΗΠΑ αρχίζουν τώρα να στηρίζουν τις ΗΠΑ.
Το κομβικό ζήτημα που θα πρέπει να παρακολουθούμε είναι η Huawei, η κινεζική τηλεπικοινωνιακή εταιρεία, που συμμετέχει σε διαγωνισμούς για τη δημιουργία δικτύων 5G παγκοσμίως. Οι ΗΠΑ έχουν βάλει τη Huawei σε «μαύρη λίστα», επιβάλλοντας κυρώσεις που αποτρέπουν την κινεζική εταιρεία από το να αγοράζει εξαρτήματα από την Αμερική. Ανώτατοι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ έχουν παθιαστεί με τους κινδύνους παρακολούθησης. Άκουσα έναν να λέει πως η υιοθέτηση τεχνολογίας της Huawei είναι «σαν να προσκαλείς την κινεζική κυβέρνηση στην κρεβατοκάμαρά σου». Πρόσθεσε πως οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που επιτρέπουν στη Huawei να χτίσει τα δίκτυα 5G τους είναι «τρελές».
Για πολλούς μήνες, αυτή η αμερικανική ρητορική σημείωνε περιορισμένη πρόοδο. Η Ιαπωνία, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να κρατήσουν τη Huawei «εκτός». Αλλά οι Ευρωπαίοι εταίροι δεν ακολούθησαν. Παρά το λόμπινγκ από την Ουάσινγκτον, η Huawei έχει σημειώσει αξιοσημείωτη πρόοδο στην εξεύρεση διεθνών πελατών για τα 5G. Όπως αναφέρεται σε πρόσφατο άρθρο του Nikkei Asian Review, «μέχρι στιγμής, η εταιρεία έχει υπογράψει 65 συμβόλαια, με τα μισά σχεδόν να προέρχονται από ευρωπαϊκές χώρες».
Όμως οι συμπεριφορές στην Ευρώπη πλέον αλλάζουν. Ο κ. Τραμπ κινήθηκε έντονα παρασκηνιακά στο ΝΑΤΟ και υποστήριξε πως εξασφάλισε τη συμφωνία της Ιταλίας να αποκλειστεί η Huawei. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον δήλωσε πως η Βρετανία δεν θα επιτρέψει στη Huawei να μπει στα δίκτυα 5G της, αν αυτό θέτει σε κίνδυνο τη συμφωνία ανταλλαγής πληροφοριών με τις ΗΠΑ. Αυτή η δέσμευση δίνει στους Αμερικανούς ένα ισχυρό πλεονέκτημα. Υπάρχουν επίσης υπόνοιες στο Κογκρέσο πως μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου μεταξύ της Βρετανίας και των ΗΠΑ θα έμπαινε σε κίνδυνο, εάν η Βρετανία συνεργαστεί με τη Huawei.
Η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ έχει αφήσει ανοικτή την πόρτα για τη Huawei. Όμως αναμένεται αντίδραση στη γερμανική βουλή, υπό τον Νόρμπερτ Ρότγκεν, επικεφαλής της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων της Bundestag, ο οποίος χαρακτηρίζει το ζήτημα ως ζήτημα «ευρωπαϊκής κυριαρχίας». Ερχόμενη αντιμέτωπη με αυτή την αντίδραση, η κυβέρνηση της Μέρκελ αρχίζει να αλλάζει θέση. Σε μια πρόσφατη συνέντευξη, ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Πέτερ Αλτμάιερ, μίλησε για την ανάγκη να προωθηθούν οι Ευρωπαίοι προμηθευτές των 5G, ώστε να ανταγωνιστούν τη Huawei.
Η ευρωπαϊκή στροφή οφείλεται εν μέρει στις αμερικανικές πιέσεις. Όμως πολλοί Ευρωπαίοι ήδη μιλούσαν για μια πιο προκατειλημμένη άποψη για την Κίνα. Στις αρχές του έτους, υπήρξε μια σημαντική στιγμή όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε έγγραφο στο οποίο περιγράφει την Κίνα ως «συστημικό αντίπαλο».
Η ΕΕ κατάλαβε με καθυστέρηση πως η Κίνα δεν είναι απλώς μια μεγάλη αγορά. Είναι επίσης ένα αυταρχικό κράτος με μια παρουσία με αυξανόμενη επιρροή στην Ευρώπη. Οι προσπάθειες του Πεκίνου να προετοιμάσει 17 ευρωπαϊκές χώρες μέσω ενός διπλωματικού διαλόγου γνωστού ως «17+1» έχουν δημιουργήσει υποψίες στις Βρυξέλλες, όπου αυτό εκλαμβάνεται ως προσπάθεια της Κίνας να αγοράσει επιρροή και να διαταράξει την ενότητα της ΕΕ. Πιο επιφυλακτική στάση προς την Κίνα τηρεί και η ευρωπαϊκή βιομηχανία, απηχώντας τα αμερικανικά παράπονα για την πρόσβαση στην αγορά και την κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας.
Επίσης, επανέρχεται στη μόδα η βιομηχανική πολιτική στην Ευρώπη, διευκολύνοντας την επιχειρηματολογία πως το 5G είναι μια στρατηγική βιομηχανία, η ανάπτυξη της οποίας δεν μπορεί να αφεθεί απλά στις δυνάμεις της αγοράς. Υπάρχουν δύο ευρωπαϊκές εταιρείες που μπορούν να προσφέρουν τεχνολογία 5G: η σουηδική Ericsson και η φινλανδική Nokia.
Αλλά ενώ οι Ευρωπαίοι είναι πλέον πιο δεκτικοί προς τα επιχειρήματα των ΗΠΑ για το 5G και τα ευρύτερα κινεζικά ζητήματα, η αλλαγή πολιτικής δημιουργεί σημαντικά προβλήματα. Η απόρριψη της Huawei για χάρη μιας ευρωπαϊκής λύσης πιθανότατα θα οδηγήσει σε μια πιο κοστοβόρα και βραδύτερη ανάπτυξη της τεχνολογίας. Ακόμα μεγαλύτερη πρόκληση αποτελεί το γεγονός πως ο εξοπλισμός της Huawei ήδη έχει ενσωματωθεί στα υπάρχοντα τηλεπικοινωνιακά συστήματα της Βρετανίας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Η αφαίρεσή του θα ήταν ακριβή και θα δημιουργούσε προβλήματα.
Υπάρχει επίσης ανησυχία πως η απαγόρευση της Huawei θα οδηγούσε σε αντίποινα από την Κίνα, βλάπτοντας την πρόσβαση στην ταχύτερα αναπτυσσόμενη αγορά του κόσμου. Και ο κ. Τραμπ θεωρείται ως ένας μη ελκυστικός, αναξιόπιστος εταίρος, που θα μπορούσε εύκολα να βάλει την Ευρώπη στο στόχαστρο με εμπορικές κυρώσεις παρόμοιες με αυτές που έχει ήδη επιβάλει στην Κίνα.
Τα πλεονεκτήματα ταχύτητας και κόστους του 5G της Huawei πιθανότατα σημαίνει πως θα συνεχίσει να βρίσκει πολλούς πρόθυμους πελάτες εκτός Δύσης. Αυτό σημαίνει πως η Huawei θα έχει πολλές πιθανότητες να δημιουργήσει ένα παγκόσμιο standard για το 5G, φέρνοντας τους πελάτες της σε έναν τεχνολογικό κόσμο στον οποίον θα κυριαρχεί η Κίνα -ενώ η Δύση θα υστερεί στις προηγμένες τεχνολογίες.
Η απόφαση για το 5G πιθανότατα θα είναι η πρώτη από πολλές τέτοιες αμήχανες επιλογές για την Ευρώπη. Οι ευρωπαϊκές χώρες, για όσο περισσότερο μπορούν, θα προσπαθούν να κρατήσουν και την Ουάσινγκτον και το Πεκίνο ευχαριστημένα. Αν όμως οι βασικοί σύμμαχοι της Αμερικής, όπως η Βρετανία και η Γερμανία, αναγκαστούν να επιλέξουν, τότε οι αξίες, τα οικονομικά, η ασφάλεια και η στρατηγική θα δείξουν προς την ίδια κατεύθυνση: Θα πρέπει να επιλέξουν τις ΗΠΑ έναντι της Κίνας.
*πρώτη δημοσίευση: www.euro2day.gr
