του Denis MacShane*
Αυτή τη στιγμή 25.000 δημόσιοι υπάλληλοι του Ηνωμένου Βασιλείου και συνολικά 32.500 υπάλληλοι της Ε.Ε. εργάζονται πάνω στο θέμα του Brexit.
Διαχειρίζονται όλους τους τομείς του ευρωπαϊκού εμπορίου, της οικονομίας, των κανονισμών που διέπουν τις επιχειρήσεις, την κοινωνία, τις μεταφορές, την ανταλλαγή δεδομένων, την αλιεία, την ιατρική, τους κανονισμούς οικονομικών υπηρεσιών, ακόμη και του πολιτισμού 440 εκατομμυρίων πολιτών της Ε.Ε., που ζουν σε 27 ανεξάρτητα κράτη.
Για την Βρετανική κυβέρνηση που πάντα υπερηφανεύονταν για την άκαμπτη γραφειοκρατία της, αυτό αποτελεί μια τεράστια εσωτερική δέσμευση. Αλλά ακόμη και όλοι αυτοί οι άνθρωποι, ανεξάρτητα από το πόσο σκληρά θα δουλέψουν, δεν μπορούν «να τετραγωνίσουν τον κύκλο», σύμφωνα με τις επιθυμίες των πολιτικών τους αρχηγών.
Οι Συντηρητικοί εξακολουθούν να «ονειρεύονται το μαγικό ραβδί»
Ο βρετανός υπουργός Οικονομικών, Sajid Javid, φαίνεται να πιστεύει ότι είναι μάγος. Έχει αναφέρει στη «Financial Times»: «Δεν θα εναρμονιστούμε, δεν θα είμαστε μέρος της ενιαίας αγοράς, ούτε της τελωνειακής ένωσης - και θα το πραγματοποιήσουμε μέχρι το τέλος της χρονιάς».
Εν τω μεταξύ, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, επιμένει ότι "Αν δεν υπάρχει ελεύθερη κυκλοφορία των ανθρώπων, φυσικά δεν μπορεί να υπάρχει ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών, υπηρεσιών και κεφαλαίων".
Δεν μπορεί και οι δύο να έχουν δίκιο. Η συμβουλή μου προς τους Βρετανούς συμπολίτες μου είναι: Μην νομίζετε ότι μπορείτε να ασκήσετε πίεση προς την κ. Von der Leyen. Μπορεί μεν να φαίνεται γλυκιά και ανοιχτή στη βρετανική υπόθεση, αλλά μπορεί πολύ περισσότερο να θεωρηθεί ως ένα «κομμάτι ατσάλι σε αμυγδαλόπαστα».
Αρχίζουν, οι Συντηρητικοί, να γίνονται περισσότερο ρεαλιστές;
Ίσως το μήνυμα να γίνεται κατανοητό. Στο Νταβός ο κ. Javid αναίρεσαι τη θέση του. Ισχυρίστηκε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσε να υπογράψει "μια νέα γενική συμφωνία ελεύθερου εμπορίου" που θα καλύπτει τόσο τα αγαθά όσο και τις υπηρεσίες με την Ε.Ε. μέχρι το τέλος του έτους.
Για καλό και για κακό, πρόσθεσε ότι η συμφωνία με την Ε.Ε. έχει προτεραιότητα έναντι οποιασδήποτε άλλης συμφωνίας μεταξύ Trump -Johnson.
Πού μείναμε λοιπόν; Εδώ είναι πέντε πιθανά σενάρια για το «Brexit» για το υπόλοιπο της χρονιάς.
Σενάριο 1: Μια ευρεία Συμφωνία Ελεύθερων Συναλλαγών (FTA)
Αυτό θα κάλυπτε όλη την οικονομική δραστηριότητα, από την εξαγωγή αυτοκινήτων Nissan μέχρι και τα επενδυτικά κεφάλαια από το Λονδίνο. Αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει μια εξατομικευμένη βρετανική εκδοχή της σχέσης της Νορβηγίας με την Ευρώπη.
Αλλά αυτό θα απαιτούσε από τον Πρωθυπουργό Boris Johnson να φέρει τους βουλευτές του, ειδικά τους νέους που εκλέχθηκαν ως οπαδοί της πλήρους ρήξης με την Ε.Ε., σε διαφορετική θέση.
Δεν θα υπάρξει αποτελεσματική αντιπολίτευση στη βουλή των κοινοτήτων από τα κόμματα των «Labor» ή «LibDems» για 2-3 χρόνια.
Τι γίνεται με όμως την επιχειρηματική κοινότητα; Τα Βρετανικά Εμπορικά Επιμελητήρια συμμετέχουν ποικιλοτρόπως, παρέχοντας πολύ περισσότερα από απλά σχόλια σχετικά με το «Brexit».
Επομένως, όποια και αν είναι η περισσότερο επιθυμητή επιλογή, όλα είναι πιθανά σενάρια για τον κ. Johnson. Δεν θα είναι σε θέση να επικαλεσθεί εξωτερικές δυνάμεις.
Πιθανότητα: 15%
Σενάριο 2: Περιορισμένη Συμφωνία Ελεύθερων Συναλλαγών (FTA)
Αυτό το σενάριο τουλάχιστον θα διατηρούσε το εμπόριο αγαθών και γεωργίας μεταξύ Ε.Ε. και Ηνωμένου Βασιλείου, όπως είναι οι ισχύουσες συνθήκες. Αλλά στην περίπτωση του Καναδά, μια τέτοια συμφωνία διήρκησε επτά χρόνια, μέχρι να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις και οι επικυρώσεις μεταξύ Οτάβα και Βρυξελλών.
Θα ήταν πιθανό για τον κ. Johnson να συνάψει μια τέτοια συμφωνία, λέγοντας στους βουλευτές του Brexit ότι θα το επανεξετάσει μετά από μια δοκιμαστική περίοδο; Ο επιχειρηματικός κόσμος θα το δεχόταν, αλλά θα προκαλούσε σίγουρα τον εκνευρισμό του Nigel Farage.
Αυτό που ενισχύει τον Boris Johnson είναι ότι από την 1η Φεβρουαρίου ο Farage έπαψε να είναι εκλεγμένο πρόσωπο. Έχει επιτύχει το στόχο της ζωής του - να οδηγήσει το Ηνωμένο Βασίλειο εκτός Ε.Ε. Αλλά θα του ήταν αυτό αρκετό;
Ένα ακόμη καίριο ζήτημα είναι εάν ο εξωχώριας-ιδιοκτησίας Τύπος που κατείχε και κατέχει κεντρική θέση στην καμπάνια υπέρ του Brexit, θα εξακολουθεί να εμπιστεύεται τον κ. Johnson, ακόμα και αν διαπραγματευτεί μια τόσο μετριοπαθή συμφωνία;
Πιθανότητα: 20%
Σενάριο 3: Υποτυπώδης Συμφωνία
Αυτή θα μπορούσε να αντιστοιχεί στη βασική βρετανική μέθοδο - ποτέ δεν πρέπει να αποφασίζουμε σήμερα για κάτι που μπορεί να αναβληθεί μέχρι αύριο. Η αρχή «σπεύδε βραδέως» επιτρέπει να διεξαχθούν χαμηλού προφίλ διαπραγματεύσεις για τα επόμενα χρόνια.
Η Ε.Ε. θα μπορούσε να παραλείψει τις προθεσμίες και να δώσει στη βρετανική κυβέρνηση τον χώρο και τον χρόνο να τεστάρουν την επιχειρηματική και δημόσια γνώμη.
Πιθανότητα: 30%
Σενάριο 4: Τέλος των διαπραγματεύσεων με την Ε.Ε.
Ο κ. Johnson έχει μια αποστροφή ως προς τις δεσμευτικές παρατάσεις. Αυτό διότι είδε πως η χρονική παράταση που ζήτησε η προκάτοχός του, Theresa May, έβλαψε τη φήμη της.
Η μεγάλη απόφαση της αποχώρησης από τη Συνθήκη της Ε.Ε. έχει ήδη παρθεί και επικυρωθεί με τις βρετανικές εκλογές τον Δεκέμβριο του 2019. Η εσωτερική - και χωρίς βοήθεια- διαχείριση θα αποτελέσει σημαντικότατη πρόκληση για το νέο πρωθυπουργό και την κυβέρνησή του.
Αυτό που μένει να ολοκληρωθεί τώρα είναι το θέμα των «logistics», της διοίκησης και των τεχνικών λεπτομερειών - για τα οποία δεν χρειάζεται να ανησυχούν οι περισσότεροι πολιτικοί.
Η αναγγελία του τέλους των διαπραγματεύσεων με την Ε.Ε. αφήνει τα χρονικά περιθώρια για συνομιλίες χωρίς καμία πλευρά να εκτίθεται.
Πιθανότητα: 20%
Σενάριο 5: Ολοκληρωτική Ρήξη
Αυτή η πιθανότητα δεν μπορεί να αποκλειστεί. Αναλογιστείτε όμως όλους τους κινδύνους που ελλοχεύουν: ατελείωτες ουρές στα σύνορα, το Λονδίνο θα αποσυρθεί από το ευρωπαϊκό εμπόριο, αλιευτικός πόλεμος, η Ε.Ε. να ακυρώνει την ισοτιμία ή την αμοιβαία αναγνώριση.
Και το Ηνωμένο Βασίλειο ξαφνικά θα πρέπει να επαναδιαπραγματευτεί τις 600 Συνθήκες στις οποίες είναι συμβαλλόμενο μέρος λόγω της ιδιότητάς του ως μέλος της Ε.Ε., ενώ οι χώρες ενδέχεται να επιθυμούν περισσότερες παραχωρήσεις από το Ηνωμένο Βασίλειο συγκριτικά με αυτές που χορηγήθηκαν στην Ε.Ε.
Πιθανότητα: 20%
Συμπέρασμα
Ανεξάρτητα από τα σενάρια που προκύπτουν, ένα πράγμα είναι σίγουρο: Θα πρέπει να αλλάξουν λογική οι «Tories» ότι η διαπραγμάτευση της εξόδου από την Ε.Ε. είναι αντίστοιχη με αυτήν της τιμής ενός μεταχειρισμένου αυτοκινήτου, κατά την οποία ο αγοραστής απλώς αποχωρεί εάν η τιμή δεν του αρέσει.
*συντάκτης, «The Globalist»
**πρώτη δημοσίευση: www.theglobalist.com
