του Jim O’Neill*
Στην αρχή μιας νέας δεκαετίας, πολλοί αναλυτές ανησυχούν για την υγεία της παγκόσμιας οικονομίας. Η αύξηση του ΑΕΠ αυτή τη δεκαετία πιθανότατα θα είναι χαμηλότερη, εμποδίζοντας μια αξιοσημείωτη βελτίωση της παραγωγικότητας στη Δύση και στην Κίνα ή μια συνεχή επιτάχυνση στην Ινδία και στις μεγαλύτερες αφρικανικές οικονομίες.
Μέχρι να έχουμε τελικά στοιχεία για το τέταρτο τρίμηνο του 2019, δεν θα μπορέσουμε να υπολογίζουμε την αύξηση παγκόσμιου ΑΕΠ για τη δεκαετία 2010- 2019. Είναι πιθανό να φτάσει σε περίπου 3,5 % ετησίως, κάτι που θυμίζει τον ρυθμό ανάπτυξης τη δεκαετία του 2000 και είναι λίγο υψηλότερη από την αύξηση της τάξης του 3,3 % τις δεκαετίες του 1980 και του 1990. Αυτή η ελαφρώς ισχυρότερη απόδοση κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο δεκαετιών οφείλεται σχεδόν εξολοκλήρου στην Κίνα, ενώ η Ινδία διαδραματίζει έναν σχετικά περιορισμένο ρόλο. Η ετήσια ενίσχυση της οικονομίας της τάξης του 3,5 % για την περίοδο 2010- 2019 σημαίνει ότι πολλές χώρες δεν αξιοποίησαν τις δυνατότητές τους. Το παγκόσμιο ΑΕΠ θα μπορούσε να αυξηθεί κατά περισσότερο από 4%, κρίνοντας από τους δύο βασικούς παράγοντες της ανάπτυξης: το μέγεθος του εργατικού δυναμικού και την παραγωγικότητα. Στην πραγματικότητα, το 2010 θα μπορούσε να ήταν η ισχυρότερη δεκαετία του πρώτου εξαμήνου αυτού του αιώνα. Αλλά δεν έγινε έτσι. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πέρασε μια περίοδο αδυναμίας, και η Βραζιλία και η Ρωσία αναπτύχθηκαν κατά πολύ λιγότερο από ό, τι την προηγούμενη δεκαετία. Οι προοπτικές για τις επόμενες δεκαετίες δεν είναι τόσο καλές. Η ανάπτυξη του εργατικού δυναμικού της Κίνας έχει πλέον κορυφωθεί και οι πληθυσμοί της Ιαπωνίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας και άλλων βασικών χωρών μειώνονται.
Δεδομένων των δημογραφικών στοιχείων της ΕΕ, θα απαιτηθεί σημαντική βελτίωση της παραγωγικότητας για την αύξηση του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ. Πιο επεκτατικές δημοσιονομικές πολιτικές σε πολλές χώρες- συμπεριλαμβανομένης, ενδεχομένως, της Γερμανίας- θα μπορούσαν να προκαλέσουν μια προσωρινή επιτάχυνση φέτος και ίσως μέχρι το 2012. Αλλά είναι δύσκολο να δούμε πώς θα μπορούσε να διατηρηθεί μια τέτοια επέκταση πιο μακροπρόθεσμα.
Είτε η δεκαετία του 2010 ήταν μια «χαμένη δεκαετία» όσον αφορά την ανάπτυξη είτε όχι, ένα πράγμα είναι σαφές: πολλές χώρες δεν αξιοποίησαν τις δυνατότητές τους, πιθανότατα σπαταλώντας την καλύτερη δυνατή ευκαιρία τους για ισχυρή αύξηση του ΑΕΠ. Την επόμενη δεκαετία, οι δημογραφικές εξελίξεις θα επηρεάσουν την Κίνα και τη Δύση και ο κόσμος θα χρειαστεί ένα θαύμα παραγωγικότητας για να αντισταθμίσει τα αποτελέσματα.
*πρώην πρόεδρος της Goldman Sachs Asset Management και πρώην υπουργός Οικονομικών της Βρετανίας, πρόεδρος της Chatham House
