των Κωνσταντίνου Ζοπουνίδη, Μιχάλη Δούμπου, Γιώργου Φακωτάκη και Μαριάννας Εσκαντάρ*
Το Ίδρυμα για την Έρευνα των Διοικήσεων και των Δημόσιων Πολιτικών (Fondation pour la Recherche sur les Administrations et les Politiques Publiques –iFRAP) είναι ένα γαλλικό εργαστήριο (think tank) που ιδρύθηκε το 1985 από τον Bernard Zimmern και αντιπροσωπεύει συμφέροντα (lobby) σχετικά με την Εθνική Συνέλευση.
Πιο συγκεκριμένα το ίδρυμα πραγματοποιεί επιστημονικές έρευνες για την αποτελεσματικότητα των δημόσιων πολιτικών, κυρίως αυτές που αφορούν την απασχόληση και την οικονομική ανάπτυξη και στοχεύει να τις παρουσιάζει στην δημόσια γνώμη, να προτείνει μέτρα βελτίωσης και γενικά να προσπαθεί να τις κάνει να εφαρμοστούν από την κυβέρνηση και το κοινοβούλιο.
Μάνατζμεντ των 80 πιο σημαντικών πόλεων της Γαλλίας
Η έρευνα αφορά τη διαχείριση δαπανών λειτουργίας (δαπάνες προσωπικού) δαπάνες επένδυσης, δανείων καθώς και την εξέλιξη των φόρων (τοπικοί φόροι) μέσα σε πόλεις άνω των 64.790 κατοίκων.
Το ίδρυμα μαζί με το περιοδικό Le Point πραγματοποιούν εδώ και είκοσι χρόνια έρευνες για την αποτελεσματικότητα διαχείρισης των πόλεων και τις κατατάσσουν σύμφωνα με την ποιότητα ζωής και την ελκυστικότητα.
Δεδομένα και μεθοδολογία
Τα δεδομένα και τα κριτήρια αξιολόγησης βρίσκονται στο site του ιδρύματος και του περιοδικού Le Point.
Η κατάταξη βασίζεται σε μια βαθμολόγηση με άριστα το 20. Κάθε βαθμός υπολογίζεται με απόκλιση από το μέσο όρο των 20 πόλεων της ομάδας. Οι πόλεις χωρίζονται σε ομάδες των 20. Οι πολύ μεγάλες, οι μεγάλες, οι μεσαίες και οι μικρές πόλεις.
Η μέση βαθμολογία της κάθε πόλης αντιστοιχεί σε ένα μέσο όρο τεσσάρων θεματικών κριτηρίων:
-Βαθμολογία των δαπανών λειτουργίας ανά κάτοικο το 2018.
-Βαθμολογία των δαπανών επένδυσης ανά κάτοικο σε μέσο όρο των 4 ετών (2014-2018).
-Βαθμολογία των δανείων το 2018.
-Βαθμολογία συνολικών φόρων ανά κάτοικο το 2018.
Η κατάταξη για το 2018 για τις 80 πόλεις σε 4 ομάδες βρίσκεται στο site του iFRAP και του Le Point (Πέμπτη 23/01/2020, no 2474, σελ. 18-20).
Οι τρεις πρώτες πόλεις ανά ομάδα είναι οι ακόλουθες
Paris 17o και Marseille 19η στην ομάδα των πολύ μεγάλων πόλεων.
Πολυκριτήρια μέθοδος UTA
Μετά την εμπειρική κατάταξη του ιδρύματος iFRAP, η ερώτηση που τίθεται είναι η ακόλουθη: ποια είναι η συνεισφορά του κάθε κριτηρίου (δηλαδή το βάρος του) στην τελική κατάταξη των πόλεων; Ποιο/α είναι, δηλαδή, το/τα κριτήριο/α που δείχνει/ουν περισσότερο ότι μια πόλη διοικείται αποτελεσματικά; Χρησιμοποιείται για το λόγο αυτό η πολυκριτήρια μέθοδος UTA (UTilites Additives, Jacquet-Lagreze, E. και Siskos, J., 1982, Assessing a set of additive utility functions for multicriteria decision making: The UTA method, European Journal of Operational Research, 10, 151-164)
Έστω Α το σύνολο των εναλλακτικών λύσεων ενός προβλήματος (στην περίπτωση μας οι πόλεις) και g=(g1,g2,…,gn) μια συνεπής οικογένεια κριτηρίων εκτίμησης των εναλλακτικών λύσεων (κριτήρια που συνεισφέρουν στην κατάταξη των πόλεων). Για την ανάπτυξη του μοντέλου προτιμήσεων λαμβάνεται υπόψη η κατάταξη του αποφασίζοντα (η κατάταξη του iFRAP το 2018) και γίνεται η σύνθεση των κριτηρίων ώστε να προκύψει μια νέα κατάταξη όσο πιο κοντά γίνεται με την κατάταξη του iFRAP. Η αξιοπιστία του πολυκριτήριου μοντέλου μετρείται από δύο δείκτες: το τ του Kendall και μια συνάρτηση λάθους F (Zopounidis, C., 1999, Multicriteria decision aid in financial management, European Journal of Operational Research, 119(2), 404-415).
Αποτελέσματα – Συνεισφορά
Τα αποτελέσματα έδειξαν μια πλήρη αναπαράσταση της κατάταξης του ιδρύματος iFRAP από την πολυκριτήρια μέθοδο, δηλαδή τ =1 και F=0 (κανένα λάθος κατάταξης). Τα βάρη των κριτηρίων στις τέσσερις ομάδες πόλεων παρουσιάζουν ως ακολουθεί: σε (%)
Σε κάθε ομάδα πόλεων τα σημαντικά κριτήρια είναι:
-δάνεια και δαπάνες επένδυσης για τις πολύ μεγάλες πόλεις,
-δαπάνες επένδυσης, δάνεια και συνολικοί φόροι για τις μεγάλες πόλεις,
-δαπάνες προσωπικού, δαπάνες επένδυσης, δάνεια και δαπάνες λειτουργίας για τις μεσαίες πόλεις,
-δαπάνες επένδυσης και δάνεια για τις μικρές.
Συμπερασματικά οι δαπάνες επένδυσης και τα δάνεια παρουσιάζονται ως σημαντικά κριτήρια και στις τέσσερις ομάδες πόλεων. Αυτό το αποτέλεσμα είναι απόλυτα φυσιολογικό διότι από τη μια οι πόλεις έχουν ανάγκη από επενδύσεις υποδομών και ανάπτυξης και από την άλλη, ο υψηλός δανεισμός δημιουργεί προβλήματα υπερχρέωσης και αποπληρωμής των τοκοχρεολυσίων. Βέβαια, στην περίπτωση κρίσης δεν είναι εύκολο να έχεις πρόσβαση σε πηγές δανεισμού λόγω των υψηλών επιτοκίων. Χρειάζεται μάνατζμεντ του χρέους. Οι δαπάνες προσωπικού, οι δαπάνες λειτουργίας καθώς και οι συνολικοί φόροι παρουσιάζονται επίσης σημαντικά κριτήρια στις μεγάλες και τις μεσαίες πόλεις.
Το σύγχρονο επιστημονικό μάνατζμεντ είναι πλέον απαραίτητο στη σύγχρονη διοίκηση πόλεων και αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της ανάπτυξης μιας χώρας.
*Καθηγητής, Ακαδημαϊκός στο Πολυτεχνείο Κρήτης & Audencia Business School, France και Καθηγητής στο Πολυτεχνείο Κρήτης, Μέλος του Εργαστηρίου Financial Engrineering και Υπ. Διδ. Πολυτεχνείο Κρήτης & ΜΑΙΧ, Μέλος του Εργαστηρίου Financial Engrineering και MSc, Πολυτεχνείο Κρήτης, Μέλος του Εργαστηρίου Financial Engineering
