του Κώστα Χριστίδη*
Κάθε καλός μάνατζερ γνωρίζει τη σημασία του να επικεντρώνει τις δραστηριότητές του στην επίτευξη ορισμένων σημαντικών στόχων και να μην ασχολείται με δευτερεύοντα ή ασήμαντα πράγματα (efficient managers do first things first and second things not at all). Ενώ, όμως, η αρχή αυτή φαίνεται περίπου αυτονόητη, η εφαρμογή της στην πράξη αποδεικνύεται δύσκολη υπόθεση. Προϋποθέτει σωστό καθορισμό προτεραιοτήτων, χάραξη συγκεκριμένων μακρο-, μεσο– και βραχυπρόθεσμων στόχων, εξεύρεση και αξιοποίηση πόρων (υλικών και, κυρίως, ανθρώπινων) για την επίτευξη των στόχων και εκπόνηση λεπτομερούς χρονικού προγραμματισμού.
Ένας παράγων που δυσχεραίνει τη σωστή χάραξη και υλοποίηση των προτεραιοτήτων είναι η σύγχυση μεταξύ επείγοντος και σημαντικού. ‘’Επείγον’’ σημαίνει ότι κάτι απαιτεί άμεση προσοχή. Είναι το ‘’τώρα!’’ Ένα τηλέφωνο που χτυπάει φαίνεται επείγον. Μία συνέντευξη σε ένα ραδιοτηλεοπτικό μέσο, ένας χαιρετισμός σε μία συγκέντρωση είναι για έναν πολιτικό κάτι επείγον. Τα επείγοντα θέματα συνήθως είναι φανερά. Μας πιέζουν. Επιμένουν να ενεργήσουμε. Πολύ συχνά, όμως, αποδεικνύονται ασήμαντα. Το ‘’σημαντικό’’ έχει να κάνει με τα αποτελέσματα. Σημαντικό είναι κάτι που συνεισφέρει στην αποστολή μας, στους θεμελιώδεις στόχους, στη βελτίωσή μας. Σε προσωπικό επίπεδο, η αύξηση των παραγωγικών ικανοτήτων, η αναγνώριση νέων ευκαιριών, η πρόληψη, η εκπαίδευση είναι θέματα βασικής σημασίας. Σε δημόσιο επίπεδο, η βελτίωση των υποδομών, η πραγματοποίηση παραγωγικών επενδύσεων, η αναβάθμιση των θεσμών, η αύξηση της εμπιστοσύνης είναι, ομοίως, ιδιαιτέρως σημαντικά θέματα. Ατυχώς, η εντυπωσιοθηρία και η ικανοποίηση βραχυπρόθεσμων πολιτικών αναγκών οδηγούν σε μη πραγματοποιούμενες εξαγγελίες, σε ανούσιες πολιτικές αντιδικίες, σε υπερχρέωση της χώρας και εξουθένωση των επόμενων γενεών. Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό εσφαλμένης ιεράρχησης πολιτικών προτεραιοτήτων είναι η υπέρμετρη ενασχόληση με τις δημοσκοπήσεις. Όπως, όμως, ένας τενίστας, αν δεν βελτιώσει την τεχνική, την αντοχή και την ποιότητα του παιχνιδιού του, δεν πρόκειται να κερδίσει την παρτίδα παρατηρώντας απλώς τον πίνακα του σκορ, έτσι και ένας πολιτικός δεν θα επιφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα εάν άγεται και φέρεται από τις δημοσκοπήσεις.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, ήδη με την σύνθεσή της και την συμμετοχή σε αυτήν πολλών διακεκριμένων τεχνοκρατών, έδωσε από την πρώτη στιγμή την εικόνα μίας κυβέρνησης διατεθειμένης να εφαρμόσει βασικές αρχές του σύγχρονου μάνατζμεντ και σαφώς προσανατολισμένης στο αποτέλεσμα. Αυτό τουλάχιστον φάνηκε από την παράδοση, κατά την πρώτη συνεδρίαση του νέου υπουργικού συμβουλίου, εξατομικευμένων φακέλων με συγκεκριμένους στόχους για κάθε υπουργό, όπως και από την ηλεκτρονική παρακολούθηση του έργου των υπουργών και την αξιολόγηση των επιδόσεών τους σε τακτά χρονικά σημεία. Η θετική αυτή εντύπωση δέχθηκε, κατά την γνώμη μου, πλήγμα με την πρόσφατη αναδρομική νομοθέτηση ρύθμισης σχετικά με τις ποινές σε περίπτωση ‘’πολυιδιοκτησίας’’ σε ποδοσφαιρικές ανώνυμες εταιρείες, όπως φαίνεται ότι συμβαίνει με τις ομάδες του ΠΑΟΚ και της Ξάνθης. Επικαλούμενη μείζονος σημασίας σκοπιμότητα η κυβέρνηση έπληξε την θεμελιώδη αρχή του κράτους δικαίου, κατά την οποία οι κανόνες πρέπει να εφαρμόζονται έναντι πάντων αδιακρίτως, χωρίς αναδρομική εφαρμογή και , βεβαίως, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη σκοπιμότητες, δυσαρέσκειες ισχυρών παραγόντων, απειλές και βραχυπρόθεσμα πολιτικά κόστη ή οφέλη. Ταυτόχρονα, παραβίασε την προαναφερθείσα αρχή του αποτελεσματικού μάνατζμεντ περί ανάγκης επικέντρωσης στα βασικά. Είναι σημαντικό ανάλογα φαινόμενα να μην επαναληφθούν στο μέλλον.
*Νομικός – Οικονομολόγος
