του Αντώνη Τριφύλλη
Καθώς πλησιάζουν οι αμερικανικές εκλογές, τα γεγονότα στην περιοχή μας τρέχουν και η Ελλάδα μοιάζει να αφυπνίζεται από την χρόνια αδυναμία της να προσαρμόζει την όποια στρατηγική της.
Είναι αλήθεια, ότι μετά το πρώτο σοκ την πρώτη χρονιά της διακυβέρνησής του, σοκ στο Ρεπουμπλικανικό και στο Δημοκρατικό κόμμα, στο βαθύ Κράτος και τους θεσμούς, στον Τύπο αλλά και στον ίδιο τον Λευκό Οίκο, οι βασικές κατευθύνσεις της ανατρεπτικής του πολιτικής γίνονται πιο καθαρές.
Οι ΗΠΑ του Τραμπ. Δεν είναι πια οι ΗΠΑ που γνωρίσαμε τα χρόνια μετά τον πόλεμο. Δηλαδή η ηγέτιδα δύμαμη του κόσμου της εποχής του ψυχρού πολέμου, της ειρηνικής συνύπαρξης και της μετασοβιετικής εποχής.
Αλλά ποια είναι τα χαρακτηριστικά της νέας εποχής, που εκφράζεται από τον Τραμπ, σε ότι αφορά την διεθνή πολιτική.
1. Οι ΗΠΑ αποσύρουν το στρατηγικό τους ενδιαφέρον για την διατλαντική συμμαχία. Εστιάζουν την προσοχή τους στον Ειρηνικό Ωκεανό, στις απειλές και τις συγκρούσεις που διαφαίνονται στην περιοχή, η οποία για άλλη μια φορά απειλεί τα συμφέροντα της υπερδύναμης. Πριν τον πόλεμο, πλήρωσαν ακριβά την αδιαφορία τους ή την λάθος εκτίμησή τους για την άνοδο και τις επιδιώξεις της Ιαπωνίας και την επιθυμία της να κυριαρχήσει στην Ασία και την Ωκεανία. Σήμερα, μια άλλη δύναμη απειλεί οικονομικά για την ώρα την Αμερικανική ηγεμονία. Η Κίνα.
2. Το ενδιαφέρον, μετά την νίκη των συμμάχων, της υπερδύναμης είχε εστιαστεί στην ανάσχεση της επεκτατικής πολιτικής της Σοβιετικής Ένωσης. Το ΝΑΤΟ ήταν το κλειδί της ανάσχεσης, και το σχέδιο Μάρσαλ της οικονομικής ανόρθωσης της κατεστραμμένης Ευρώπης. Μια σειρά άλλων διεθνών οργανισμών δημιουργήθηκαν για την ισορροπία του συστήματος που ηγεμόνευε η Αμερική. Ο Διεθνής Οργανισμός Εμπορίου, Το ΔΝΤ, η Παγκόσμια Τράπεζα κλπ δημιουργήθηκαν, χρηματοδοτήθηκαν και καθοδηγήθηκαν κατά κύριο λόγο από την μια από τις δυο υπερδυνάμεις της εποχής.
3. Η Ευρώπη, όχι μόνο ανέκαμψε, αλλά με την δημιουργία της Ε.Ε. κατέστη δεύτερη οικονομική δύναμη στον Κόσμο. Με την πολιτική Τραμπ όλες αυτές οι βεβαιότητες και ‘’ομπρέλες’’ ανατρέπονται. Και η Ευρώπη καλείται να συνεχίσει την πορεία της, σε μια περίοδο κρίσης, που επιτείνεται με την αποχώρηση της Μ. Βρετανίας, ανόδου της Κίνας και άλλων δυνάμεων της Ασίας.
Η Αμερική του Τραμπ έχει δώσει σαφή δείγματα του τι περιμένει από την Ευρώπη : aνάληψη του οικονομικού μεριδίου που της αντιστοιχεί για την λειτουργία του ΝΑΤΟ, ανάληψη των ευθυνών της για την κατάσταση στην Μέση Ανατολή και την Βόρεια Αφρική, και αναθεώρηση ή και κατάργηση της λειτουργίας σημαντικών διεθνών οργανισμών.
Η θέση της Ελλάδας και της Ευρώπης γενικότερα στο νέο σκηνικό δεν είναι πλέον πρωταγωνιστική. Και δεν γνωρίζουμε αν θα τα καταφέρει. Η χρόνια αγρανάπαυση στην οικονομική πρόοδο και το κενό στην Άμυνα και στην Ασφάλειά της, μόλις τώρα γίνονται αντιληπτά. Μας αρέσει δεν μας αρέσει, η γεωπολιτική ισορροπία έχει ανατραπεί με πυροδότη τον Τραμπ. Αλλά είχε κάνει ήδη τα πρώτα βήματά της από την εποχή Ομπάμα. Ας μην περιμένουμε να αλλάξει μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου, είτε εκλεγεί ο Τραμπ, είτε όχι.
