του Αθανάσιου Χ. Παπανδρόπουλου
Η ψηφιακή μετάβαση, από κοινού με την πράσινη ανάπτυξη, αποτελούν τους δύο βασικούς πυλώνες του ευρωπαϊκού σχεδίου ανάκαμψης “Next Generation EU”, το οποίο παρουσίασε η Ε.Ε. ως απάντηση στην κρίση, που προκαλεί η πανδημία του COVID-19. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή,προς μεγάλη απογοήτευση των προφητών της διάλυσης της Ευρώπης και της επιστροφής της στον περασμένο αιώνα, πρότεινε τη δημιουργία ενός νέου μέσου ανάκαμψης, του Next Generation EU, ύψους €750 δισ. Πρόκειται για ένα σημαντικό τμήμα του προγράμματος ανάπτυξης και επανεκκίνησης της οικονομίας,που αφορά την ψηφιακή εποχή και συγκεκριμένα την ενίσχυση της ενιαίας αγοράς και την προσαρμογή της στον νέο διεθνή καταμερισμό της εργασίας
Είναι με αλλά λόγια ένα σχέδιο αλληλεγγύης και εκσυγχρονισμού της ευρωπαϊκής οικονομίας και κοινωνίας,Γι’αυτό και προκαλεί αλλεργία στους ανθρώπους του ζόφου και της παρακμής.
Ειδικότερα, η Ε.Ε. προωθεί επενδύσεις για περισσότερη και καλύτερη συνδεσιμότητα, ιδίως όσον αφορά την ταχεία εγκατάσταση των δικτύων 5G,παράλληλα δε υποστηρίζει την ισχυρότερη βιομηχανική και τεχνολογική παρουσία της σε στρατηγικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης, της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, της υπερυπολογιστικής και του υπολογιστικού νέφους. Επιπλέον, συμβάλλει στην οικοδόμηση μιας πραγματικής οικονομίας δεδομένων ως κινητήριας δύναμης της καινοτομίας και της δημιουργίας θέσεων εργασίας, καθώς και στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας στον κυβερνοχώρο.
Στην ψηφιακή διάσταση του προγράμματος ανάκαμψης “Next Generation EU” αναφέρθηκε διεξοδικά η επικεφαλής της Επιτροπής, κυρία Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, παρουσιάζοντας το νέο χρηματοδοτικό μέσο. “Το σχέδιο ανάκαμψης μετατρέπει την τεράστια πρόκληση που αντιμετωπίζουμε σε ευκαιρία, όχι μόνο στηρίζοντας την ανάκαμψη, αλλά και επενδύοντας στο μέλλον μας: η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και η ψηφιοποίηση θα ενισχύσουν την απασχόληση και την ανάπτυξη, την ανθεκτικότητα των κοινωνιών μας και την υγεία του περιβάλλοντός μας”, τόνισε η Πρόεδρος της Επιτροπής. Το σκεπτικό της Επιτροπής είναι το νέο σχέδιο να στηρίξει τις επείγουσες επενδύσεις, ιδίως όσον αφορά την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, οι οποίες κρατούν το “κλειδί” για τη μελλοντική ευημερία και ανθεκτικότητα της Ευρώπης.
Υπογραμμίζουμε ότι μέρος της ευθύνης του προγράμματος αυτού έχει η αντιπρόεδρος της Επιτροπής κυρία Μ.Βεστάγκερ,η οποία κάθε άλλο παρά τυχαία είναι και υπεύθυνη για τον Ανταγωνισμό.
Πώς θα λειτουργεί το πρόγραμμα
Σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής, το 93,5% των συνολικών κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί για δημόσιες επενδύσεις, κυρίως μέσω επιχορηγήσεων, αλλά και με ένα σημαντικό ποσό δανείων προς τις χώρες - μέλη. Το υπόλοιπο 6,5% προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί ως εγγύηση για τη χρηματοδότηση ιδιωτικών επενδύσεων από το EFSI και το InvestEU. Αυτές οι εγγυήσεις θα επιτρέψουν την κινητοποίηση ενός σημαντικά μεγαλύτερου όγκου χρηματοδότησης.
Το Next Generation EU θα συγκεντρώσει χρήματα με την προσωρινή αύξηση του ανώτατου ορίου των ιδίων πόρων στο 2% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος της Ε.Ε., δίνοντας στην Επιτροπή τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει την ισχυρή πιστοληπτική αξιολόγησή της για να δανειστεί €750 δισ. στις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Ψηφιακή μετάβαση
Τα χρήματα, που θα συγκεντρωθούν για το Next Generation EU, θα επενδυθούν μέσω τριών πυλώνων: Στήριξη προς τα κράτη-μέλη για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις, επανεκκίνηση της οικονομίας της Ε.Ε. με την παροχή κινήτρων για ιδιωτικές επενδύσεις, αξιοποίηση των διδαγμάτων από την κρίση.
Όσον αφορά το πρώτο σκέλος, τη στήριξη προς τα κράτη-μέλη για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις, ένας νέος Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ύψους €560 δισ., θα προσφέρει χρηματοδοτική ενίσχυση σε επενδύσεις στην πράσινη ανάπτυξη και την ψηφιακή μετάβαση. Το μέτρο διαθέτει μηχανισμό επιχορηγήσεων ύψους έως και €310 δισ. και θα μπορεί να χορηγεί δάνεια ύψους έως και €250 δισ. Η στήριξη θα είναι διαθέσιμη για όλα τα κράτη-μέλη, αλλά θα επικεντρώνεται σε εκείνα που πλήττονται περισσότερο και όπου οι ανάγκες ανθεκτικότητας είναι οι μεγαλύτερες.
Ψηφιακό μέλλον
Αναφορικά με το δεύτερο σκέλος, την επανεκκίνηση της οικονομίας της Ε.Ε. με την παροχή κινήτρων για ιδιωτικές επενδύσεις, ένα νέο Μέσο Στήριξης της Φερεγγυότητας θα κινητοποιήσει ιδιωτικούς πόρους με στόχο την επείγουσα στήριξη βιώσιμων ευρωπαϊκών εταιρειών στους τομείς, τις περιφέρειες και τις χώρες, που πλήττονται περισσότερο.
Επίσης, ένας νέος Μηχανισμός Στρατηγικών Επενδύσεων, ενσωματωμένος στο InvestEU, θα προσφέρει έως €150 δισ. για την προώθηση της ανθεκτικότητας στρατηγικών τομέων, ιδίως εκείνων που συνδέονται με την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση και βασικών αξιακών αλυσίδων στην εσωτερική αγορά, χάρη στη συνεισφορά ύψους €15 δισ. από το Next Generation EU.
Τέλος, ποσό ύψους €94,4 δισ. θα διατεθεί για το πρόγραμμα “Ορίζων Ευρώπη”, το οποίο θα ενισχυθεί για τη χρηματοδότηση ζωτικής σημασίας έρευνας στον τομέα της υγείας, της ανθεκτικότητας και της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης.
Η Ελλάδα
Η Ελλάδα προβλέπεται να λάβει ποσό έως και €43,5 δισ. στο πλαίσιο του σχεδίου που παρουσίασε για το Ταμείο Ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας, συνολικού ύψους €750 δισ. ευρώ. Το καθαρό όφελος για την Ελλάδα, με βάση την πρόταση της Επιτροπής, ανέρχεται σε €33,4 δισ., καθώς η συνεισφορά της για την αποπληρωμή των €750 δισ. που θα δανεισθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από τις αγορές, προβλέπεται στα €10,1 δισ.
Σε ανάλυσή της για τις ανάγκες ανάκαμψης της Ευρώπης, η Επιτροπή προτείνει να δοθεί στην Ελλάδα ένα πολύ μεγαλύτερο ποσοστό από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης σε σχέση με τη συμμετοχή της χώρας στο ΑΕΠ της Ε.Ε., καθώς προβλέπει ότι η μείωση του ΑΕΠ της φέτος θα είναι μεγαλύτερη από τον μέσο όρο των χωρών της Ε.Ε., καθώς και το γεγονός ότι το κατά κεφαλήν εισόδημά της είναι μικρότερο από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο και ότι έχει υψηλό χρέος.
Όπως εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς, αυτά είναι πολύ κακά νέα για τους διάφορους αυτόκλητους σωτήρες και λοιπούς αρχιτέκτονες της προόδου, οι οποίοι ήδη υπόσχονται ότι θα κάνουν ότι μπορούν για να σαμποτάρουν κάθε προσπάθεια ανάπτυξης, ώστε στη συνέχεια να έχουν αντικείμενο αωτηριολογικής δραστηριότητας. Καλόν είναι λοιπόν να έχουν γνώσιν οι φύλακες. Η βαθυστόχαστη μπαρουφολογία θα πάει σύννεφο τις εβδομάδες που ακολουθούν.
