του Νίκου Μπέλλου
Με ταχύτητα άνευ προηγουμένου άλλαξε η χρήση των 37 δισ. ευρώ από τον τομέα της κοινοτικής πολιτικής συνοχής, προκειμένου τα κράτη μέλη να τα χρησιμοποιήσουν για την αντιμετώπιση τν επιπτώσεων της πανδημίας του κορονοϊού στην υγεία, στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και στην αγορά εργασίας. Ποσό 1,14 δισ. ευρώ αφορά την Ελλάδα.
Αυτό προκύπτει από την προσωρινή έκθεση της Κομισιόν, η οποία αξιολογεί την υλοποίηση της απόφασης του Συμβουλίου και της Ευρωβουλής για τη μεταφορά των κοινοτικών κονδυλίων από τη συνοχή στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας.
Όπως αναφέρει η έκθεση, μέχρι στιγμής 26 χώρες και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν κάνει χρήση της δυνατότητας, ενώ 18 από αυτές μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, έχουν προσαρμόσει ανάλογα τα προγράμματά τους σε σχέση με τη συνοχή. Ήδη έχουν εγκριθεί 88 τροποποιήσεις προγραμμάτων από τις 18 χώρες για αλλαγή χρήσης των χρημάτων.
Σύμφωνα με την επίτροπο Συνοχής Ελίζα Φαρέιρα, τα πρώτα αποτελέσματα της αξιολόγησης σε σχέση με τη λεγόμενη πρωτοβουλία «Coronavirus Rsponse» καταδεικνύουν ότι ήταν πολύ αναγκαία γιατί έδωσε τα νομικά μέσα στα κράτη μέλη να αναπροσαρμόσουν τα επενδυτικά τους σχέδια και να κινητοποιήσουν γρήγορα τη χρηματοδότηση της Ε.Ε. σε τομείς όπου έχουν μεγαλύτερη ανάγκη, όπως της υγείας, της απασχόλησης και των ΜΜΕ. Μάλιστα, συνέχισε, χάρη στην τροποποίηση των εσωτερικών διαδικασιών της Κομισιόν, η χρησιμοποίηση των κοινοτικών χρημάτων γίνεται σε χρόνο ρεκόρ. Αναφορικά με την Ελλάδα, σύμφωνα με την έκθεση, έγιναν τροποποιήσεις 13 περιφερειών και 2 εθνικών επιχειρησιακών προγραμμάτων της περιόδου 2014-2020, που αφορού ν αλλαγή χρήσης ενός ποσού της τάξης του 1,14 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, από το παραπάνω ποσό τα 600 εκατ. ευρώ είναι επιχορηγήσεις, ενώ τα υπόλοιπα είναι επιστραπτέα δάνεια, που χορηγούνται μέσω διαθέσιμων κοινοτικών εργαλείων. Το συνολικό ποσό των επενδύσεων θα φτάσει τα 1,50 δισ. ευρώ γιατί στο 1,14 δισ. ευρώ θα προστεθεί και η εθνική χρηματοδότηση. Συνολικά, περίπου 90.000 επιχειρήσεις αναμένεται να υποστηριχθούν μέσω αυτών των προγραμμάτων.
Όπως τονίζει η Κομισιόν, η Ελλάδα έθεσε σε λειτουργία έγκαιρα ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο μέτρων αντιμετώπισης κρίσεων και, από τον Απρίλιο, ξεκίνησε τέσσερα συστήματα στήριξης των επιχειρήσεων: 1) εγγυήσεις δανείων προς τις επιχειρήσεις, μέσω της δημιουργίας Ταμείου εγγυήσεων για δάνεια κεφαλαίου κίνησης, 2)επιδότηση επιτοκίου υφισταμένων δανείων σε ΜΜΕ, 3)επιδότηση επιτοκίου νέων δανείων κεφαλαίου κίνησης ΜΜΕ, 4)επιστρεπτέο καθεστώς προκαταβολών.
Λεπτομερώς τον Οκτώβριο
Η επιτροπή θα δημοσιεύσει νέα λεπτομερή έκθεση για τη χρήση των κοινοτικών κονδυλίων από τα κράτη μέλη τον Οκτώβριο. Υπενθυμίζεται ότι η κοινοτική πρωτοβουλία τέθηκε σε ισχύ στις 31 Μαρτίου, ενώ προβλέπει μεγάλη ευελιξία στη χρήση κοινοτικών κονδυλίων το συνολικό ποσό, περίπου 8 δισ. ευρώ θα προέλθουν από μη δαπανηθείσες προχρηματοδοτήσεις το 2019 στο πλαίσιο των διαρθρωτικών ταμείων. Το νέο μέτρο επιτρέπει στα κράτη μέλη να δαπανούν μη χρησιμοποιηθέντα κονδύλια για τον μετριασμό των επιπτώσεων της πανδημίας, αντί να τα επιστρέφουν στον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα υπόλοιπα 29 δισ. ευρώ θα εκταμιευθούν πρόωρα από πιστώσεις που θα έπρεπε να καταβληθούν αργότερα εντός του τρέχοντος έτους.
Οι δαπάνες θα αφορούν την περίοδο από την 1η Φεβρουαρίου 2020 για την κάλυψη των εξόδων που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί στις προσπάθειες για τη διάσωση ανθρώπινων ζωών και την προστασία των πολιτών.
Τα κράτη μέλη έχουν επίσης μεγαλύτερη ευελιξία να πραγματοποιούν μεταφορές μεταξύ των προγραμμάτων για την πολιτική συνοχής προκειμένου να ανακατευθύνουν τους πόρους στους τομείς που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Για τον λόγο αυτό θεσπίζεται μια απλουστευμένη διαδικασία που δεν θα απαιτεί απόφαση της Επιτροπής για την πραγματοποίηση αλλαγών στα επιχειρηματικά προγράμματα. Με την ισχύουσα νομοθεσία πριν από τη χθεσινή τροποποίηση η Κομισιόν είχε καθοριστικό ρόλο στην έγκριση της χρηματοδότησης των προγραμμάτων.
