Κινήσεις πανικού

του Φίλιππου Σαββίδη*

Μια ακόμα σκηνή προστέθηκε στο προεκλογικό δράμα που εξελίσσεται στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αφορμή το τουίτ του Αμερικανού προέδρου με το οποίο θέτει στο τραπέζι, επίσημα για πρώτη φορά, την ιδέα αναβολής των προεδρικών εκλογών που είναι προγραμματισμένες για τις 3 Νοεμβρίου. Γιατί; Διότι θεωρεί ότι η «επιστολική ψήφος», η οποία αναμένεται να χρησιμοποιηθεί από μεγάλο μέρος των Αμερικανών ψηφοφόρων στις επερχόμενες εκλογές, υπονομεύει την εγκυρότητα και το αδιάβλητό τους, παρόλο που δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει τον ισχυρισμό.

Είναι λογικό ο Τραμπ να φοβάται την «επιστολική ψήφο» καθώς φαίνεται ότι περισσότεροι Δημοκρατικοί παρά Ρεπουμπλικανοί προτιμούν να ψηφίσουν με αυτό τον τρόπο το φθινόπωρο. Το ερώτημα που τίθεται, όμως, είναι: μπορεί ο πρόεδρος να επιβάλει αναβολή των εκλογών; Η απάντηση είναι «όχι». Γιατί;

Πρώτον, διότι ο ομοσπονδιακός εκλογικός νόμος θεσμικά κατοχυρώνει ότι κάθε τέσσερα χρόνια, «η Τρίτη μετά την πρώτη Δευτέρα του Νοεμβρίου» είναι η ημέρα των εκλογών.

Δεύτερον, λόγω της διάκρισης των εξουσιών, ο εκάστοτε πρόεδρος δεν έχει καμία απολύτως δυνατότητα να αγνοήσει ή να ακυρώσει τον ομοσπονδιακό εκλογικό νόμο. Μόνο το Κογκρέσο, δηλαδή η Βουλή και η Γερουσία, που τον θέσπισε μπορεί να το κάνει.

Τρίτον, ακόμα και στην απίθανη περίπτωση αναβολής των προεδρικών εκλογών, η θητεία του αμερικανικού προέδρου και αντιπροέδρου λήγει το μεσημέρι της 20ης Ιανουαρίου. Οπότε, εάν δεν υπάρχει εκλεγμένος πρόεδρος, τα ηνία αναλαμβάνει ο/η εκάστοτε πρόεδρος της Βουλής μέχρι και την εκλογή του νέου προέδρου.

Με βάση τη σημερινή ισορροπία πολιτικών δυνάμεων στο κογκρέσο, η πιθανότητα αναβολής των εκλογών με την έγκριση της Βουλής των Αντιπροσώπων, η οποία ελέγχεται από τους Δημοκρατικούς, είναι «μηδέν». Αλλά ακόμα και εάν συνέβαινε κάτι τέτοιο, στις 20 Ιανουαρίου 2021 θα αναλάμβανε την προεδρία μέχρι να διεξαχθούν κανονικά οι εκλογές η Δημοκρατική Νάνσι Πελόσι.

Τέτοιου είδους κινήσεις είναι το αποτέλεσμα του πανικού που έχει κυριεύσει τον Ντόναλντ Τραμπ του οποίου η δημοτικότητα έχει καταρρεύσει και τα ποσοστά βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση. Ταυτόχρονα, η αμερικανική οικονομία συρρικνώθηκε 9,5% από τον Απρίλιο μέχρι τον Ιούνιο που αποτελεί τη μεγαλύτερη συρρίκνωση τετράμηνου τα τελευταία εβδομήντα χρόνια. Η δε διαχείριση της πανδημίας του κορωνοϊού από το Λευκό Οίκο απέτυχε.

Ένας πανικοβλημένος Ντόναλντ Τραμπ απειλεί περισσότερο, όχι μόνο τις πιθανότητες επανεκλογής του, αλλά και το ίδιο το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, πολλοί υποψήφιοι του οποίου κινδυνεύουν να χάσουν τις έδρες τους.

Μέρα με τη μέρα η υποψηφιότητα Τραμπ βουλιάζει ακόμα πιο πολύ μέσα στην «κινούμενη άμμο» της πολιτικής πραγματικότητας. Μένει να δούμε εάν, στις επόμενες ενενήντα ημέρες μέχρι τις εκλογές, μπορεί να συμβεί κάτι που θα ανατρέψει, για ακόμα μια φορά, τα προγνωστικά.

*διεθνολόγος/ πολιτικός επιστήμονας