Του Βασίλη Κοντογιαννόπουλου*
Οι βαθιές οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες της υγειονομικής κρίσης COVID-19 και οι επιπτώσεις τους στη συνοχή της ΕΕ, αφύπνισαν τον Γαλλο-Γερμανικό άξονα. Τον κινητήριο μοχλό της Ευρωπαϊκής Ιδέας. Μέρκελ και Μακρόν ενεργοποίησαν τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, Επιτροπή και ΕΚΤ, με διπλή στόχευση. Την ανάκαμψη των δοκιμαζόμενων από την πανδημία οικονομιών των κρατών μελών. Την επανεκκίνηση της μακράς και επίπονης πορείας προς την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Το Ταμείο Ανάκαμψης, που σημειολογικά η Επιτροπή ονόμασε «NextGenerationEU», αποτελεί τομή στο ευρωπαϊκό θεσμικό οπλοστάσιο.
Η Ευρώπη άντλησε τα αναγκαία μαθήματα από την κρίση χρέους του 2008. Το μέγεθος της οικονομικής παρέμβασης, 750 δις ευρώ, η σύνθεση της, δωρεάν επιχορηγήσεις και χαμηλότοκος δανεισμός και κυρίως η φύση της, καθώς τα χρήματα θα προέλθουν από δανεισμό της Επιτροπής, με εγγύηση τον κοινοτικό προϋπολογισμό, συνιστούν καμπή στην Ευρωπαϊκή πορεία.
Ασφαλώς δεν πρόκειται για «στιγμή Χάμιλτον». Η μετατροπή δηλαδή του χρέους των επιμέρους Πολιτειών σε κοινό χρέος με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών Χάμιλτον. Είναι αυτή που οδήγησε στη γέννηση των ΗΠΑ. Δεν πρόκειται για αμοιβαιοποίηση του Ευρωπαϊκού χρέους. Μπορούμε όμως να μιλήσουμε για μια υβριδική αμοιβαιοποίηση χρέους της ΕΕ. Πρόκειται ασφαλώς για την επανεκκίνηση της Ευρώπης προς τη δημοσιονομική και οικονομική ολοκλήρωση.
Τελευταία ευκαιρία για την Ελλάδα
Η Ελλάδα, στα πλαίσια των ευρωπαϊκών αποφάσεων έλαβε ένα ανέλπιστα μεγάλο ποσό πάνω από 72 δις ευρώ. Η χώρα μας για την επταετία 2021-2027 θα έχει στη διάθεση της ένα πακτωλό χρημάτων, με στόχο : πρώτον, την ανάταξη των οικονομικών και κοινωνικών συνέπειών της πανδημίας, δεύτερον, τη μεγάλη και τελευταία ευκαιρία για την παραγωγική και αναπτυξιακή ανασυγκρότηση της χώρας. Έπειτα από μια δεκαετία κρίσης και παρακμής, η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά στην πρόκληση να γυρίσει σελίδα. Δύο είναι οι προϋποθέσεις που απαιτούνται. Σχέδιο Εθνικής Ανασυγκρότησης και πρόσφορες πολιτικές συνθήκες για την εφαρμογή του.
Σχέδιο Εθνικής Ανασυγκρότησης
Από το σχέδιο Μάρσαλ, με το οποίο παρομοιάζεται το Ταμείο Ανάκαμψης, έως τα «πακέτα Ντελόρ» και τα Ευρωπαϊκά Αναπτυξιακά Προγράμματα (ΕΣΠΑ), οι Ελληνικές Κυβερνήσεις, χωρίς επεξεργασμένα σχέδια, απέτυχαν να τα αξιοποιήσουν προς όφελος της Ελληνικής Κοινωνίας. Σπαταλήθηκαν προς όφελος μιας κρατικοδίαιτης και παρασιτικής οικονομίας.
Η πρόκληση του πακέτου των 72 δις ευρώ απαιτεί ένα ολοκληρωμένο Σχέδιο Εθνικής Ανασυγκρότησης, ικανό να αποτελέσει τον ειδικό χάρτη που θα οδηγήσει την Ελλάδα στον 21ο αιώνα. Ένα σχέδιο που δε θα υπακούει σε κομματικές-πελατειακές λογικές και σκοπιμότητες. Θα υπηρετεί το εθνικό συμφέρον και το συμφέρον των πολιτών.
Το επιτυχημένο «μοντέλο Τσιόδρα» αποτελεί τη συνταγή για την εκπόνηση του Σχεδίου. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει ήδη αναθέσει σε Επιτροπή κορυφαίων Ελλήνων οικονομολόγων από όλο τον κόσμο, με επικεφαλής τον νομπελίστα οικονομολόγο Χριστόφορο Πισσαρίδη, τη διαμόρφωση ενός σύγχρονου παραγωγικού αναπτυξιακού μοντέλου που θα αξιοποιεί τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, στα πλαίσια του διεθνούς και ευρωπαϊκού ανταγωνισμού.
Η Γενική Διευθύντρια του ΔΝΤ Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, σε μια ιστορική ομιλία της, χαρακτήρισε τις στιγμές που βιώνει η ανθρωπότητα, εν μέσω πανδημίας, ως «τη στιγμή της Μεγάλης Επανεκκίνησης». Τόνισε δε ότι «ήρθε η ώρα της πράσινης ανάπτυξης, της έξυπνης ανάπτυξης, της πιο δίκαιης ανάπτυξης».
Ανάπτυξη σήμερα σημαίνει γνώση, έρευνα, καινοτομία. Η τολμηρή μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού μας συστήματος, αποτελεί προϋπόθεση για τη συλλογική και ατομική ευημερία. Το δημογραφικό πρόβλημα αποτελεί βόμβα στα θεμέλια της οικονομίας και της κοινωνίας. Ο πληθυσμός της χώρας γερνάει και μειώνεται επικίνδυνα. Το Ασφαλιστικό δεν αντιμετωπίζεται με μερεμέτια αλλά με βαθιές και επώδυνες αλλαγές. Το «μοντέλο Τσιόδρα» επιβάλλεται να εφαρμοστεί σε όλους τους κρίσιμους τομείς που απαιτεί η επανεκκίνηση της χώρας.
Ένα θαύμα για την Ελλάδα
Ο Paul A. Porter, επικεφαλής της Αμερικανικής Οικονομικής αποστολής στην Ελλάδα το 1947, προκειμένου να διερευνήσει τις συνθήκες για την αξιοποίηση του Σχεδίου Μάρσαλ σε άρθρο του με τίτλο «Ζητείται ένα θαύμα για την Ελλάδα», περιγράφει την κατάσταση που αντιμετώπισε ως εξής : «Συνεπώς η δραστική μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης αποτελεί συνθήκη εκ των ων ουκ άνευ για την επίτευξη οποιουδήποτε άλλου αποτελέσματος στην Ελλάδα. Όμως η δημόσια διοίκηση είναι μονάχα η αρχή. Υπάρχει και το πολύ πιο περίπλοκο και εκρηκτικό ζήτημα της πολιτικής ηγεσίας». Το άρθρο αυτό θα μπορούσε να είχε γραφεί για την Ελλάδα του σήμερα.
Το μείζον πρόβλημα της χώρας είναι πολιτικό. Ο δομικός μετασχηματισμός του πολιτικο-κομματικού συστήματος αποτελεί προϋπόθεση για τον εκσυγχρονισμό της χώρας και την αποκατάσταση σχέσης εμπιστοσύνης ανάμεσα σε πολιτικούς και πολίτες. Τρεις βασικές τομές απαιτούνται. Κατάργηση του σταυρού προτίμησης και καθιέρωση μονοεδρικών περιφερειών κατά το Γερμανικό ή Γαλλικό μοντέλο. Καθιέρωση ασυμβίβαστου μεταξύ βουλευτικού και υπουργικού αξιώματος. «Αποκρατικοποίηση» του κομματικού συστήματος με δραστικό περιορισμό της κρατικής επιχορήγησης.
Πολιτικές Συνθήκες
Η εφαρμογή ενός μακρόπνοου μεταρρυθμιστικού σχεδίου, προϋποθέτει πρόσφορες πολιτικές συνθήκες. Οφείλει να είναι προϊόν διαλόγου και συναίνεσης με τα κόμματα και την κοινωνία. Στην Ελληνική πολιτική πραγματικότητα, διάλογος και συναίνεση είναι έννοιες κενές περιεχομένου. Η επίκληση τους, ιδίως από τα κόμματα της Αριστεράς, είναι προσχηματική. Στόχο έχει την παραπομπή στις Ελληνικές καλένδες κάθε απόπειρας εκσυγχρονισμού της χώρας. Διάλογος και συναίνεση της κοινωνίας είναι ο μόνος ενδεδειγμένος δρόμος για την επανεκκίνηση της χώρας.
Εκλογές το ταχύτερο δυνατό. Το διακύβευμα δε θα είναι μια βέβαιη εκλογική επικράτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, αλλά η απόφαση της ίδιας της κοινωνίας να βαδίσει το δρόμο της προόδου και του εκσυγχρονισμού ή να παραμείνει καθηλωμένη στα στερεότυπα και τις «αυταπάτες» του αριστερού αναχρονισμού. Μετά τις τελευταίες αποκαλύψεις για τα έργα και τις ημέρες τις παρέας του WhiteHouse και την κονιορτοποίηση του ηθικού πλεονεκτήματος της Αριστεράς, ο λαός επιβάλλεται να κληθεί να αποδώσει τις πολιτικές ευθύνες. Για τις ποινικές, αρμόδια είναι η Δικαιοσύνη.
Επανίδρυση της Νέας Δημοκρατίας. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει την ιστορική ευθύνη να οδηγήσει τη χώρα στη Νέα Εποχή. Ο ιδρυτής της Νέας Δημοκρατίας, προκειμένου να σηματοδοτήσει τη νέα εθνική προσπάθεια, τόλμησε δύο φορές την επανίδρυση του κομματικού φορέα που ηγείτο, με διπλή στόχευση. Την ιδεολογική διεύρυνση προς το πολιτικό κέντρο. Και τη συστράτευση καταξιωμένων προσωπικοτήτων, εντός και εκτός πολιτικής, ανεξάρτητα από πολιτική προέλευση. Έχοντας υπογράψει την ιδρυτική διακήρυξη της Νέας Δημοκρατίας το 1974 και σεβόμενος τις πολιτικές υποθήκες του ιδρυτή της, τολμώ να προτρέψω τον Κυριάκο Μητσοτάκη «κάν’το όπως ο Καραμανλής». Τον καλώ ακόμη να μην επαναλάβει το λάθος του Κ. Σημίτη. Το 1996 και το 2000 οι πολίτες ψήφισαν περισσότερο Σημίτη και λιγότερο ΠΑΣΟΚ. Δίστασε να το αποτυπώσει πολιτικά. Το αποτέλεσμα είναι η διακυβέρνηση Σημίτη, η γονιμότερη περίοδος της Μεταπολίτευσης μετά την περίοδο Κωνσταντίνου Καραμανλή, να φορτωθεί τις αμαρτίες του παρακμιακού ΠΑΣΟΚ.
Το 2021, διακόσια χρόνια μετά την επανάσταση του 1821 και την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους, πρέπει να αναδειχθεί σε έτος ορόσημο για την Ελλάδα του 21ου αιώνα. Είναι ο καλύτερος τρόπος για να γιορτάσουμε τα εθνικά μας γενέθλια.
* πρώην βουλευτής και υπουργός
