Η Τουρκία είναι η χώρα που έχει να χάσει περισσότερα από τον καθένα αν εκλεγεί πρόεδρος των ΗΠΑ ο Τζο Μπάιντεν, εκτιμά άρθρο που δημοσιεύεται στο Reuters. Όπως εξηγεί αναμένεται να σκληρύνει την στάση της υπερδύναμης έναντι του Ταγίπ Ερντογάν αναφορικά με τις τουρκικές επεμβάσεις στο εξωτερικό και την στενή συνεργασία με τη Ρωσία.
Επενδυτές και αναλυτές δηλώνουν ότι η τουρκική λίρα είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στο ενδεχόμενο ο Τζο Μπάιντεν να τραβήξει τη σκανδάλη των επί μακρόν απειλούμενων κυρώσεων αναφορικά με την αγορά των ρωσικών S-400, η οποία η Ουάσιγκτον υποστηρίζει ότι θέτει σε κίνδυνο την άμυνα του ΝΑΤΟ. Η δοκιμή του συστήματος S-400 πυροδότησε σφοδρή αντίδραση από το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών και το Πεντάγωνο. Κορυφαίοι Ρεπουμπλικάνοι και Δημοκρατικοί Γερουσιαστές κάλεσαν για κυρώσεις που μπορούν να θέσουν την τουρκική οικονομία σε περιδίνηση για δεύτερη φορά σε μια διετία. Ο Ταγίπ Ερντογάν, από την πλευρά του, δηλώνει ότι δεν ανησυχεί για τις επιπτώσεις και έχει υποσχεθεί να προχωρήσει σε κυρώσεις-αντίποινα έναντι των ΗΠΑ.
Οι αμερικανικές απειλές, σημειώνει το άρθρο, ξεκίνησαν στα μέσα του 2019 όταν η Μόσχα έστειλε τα όπλα στην Τουρκία, αλλά έως τώρα έχουν μείνει… απειλές. Εν πολλοίς αυτό οφείλεται στο ότι ο Ντόναλντ Τραμπ διστάζει να τιμωρήσει τον Ερντογάν, με τον οποίο έχει συχνές τηλεφωνικές επικοινωνίες και υποστηρίζει ότι μπορεί να λύσει το θέμα μέσω διαπραγματεύσεων.
Ο Ερντογάν έχει αξιοποιήσει τους δεσμούς του με τον Τραμπ για να επιδείξει στρατιωτική ισχύ στη Συρία, τη Λιβύη, την ανατολική Μεσόγειο και το Ναγκόρνο Καραμπάχ, καλύπτοντας κάποια από τα κενά που δημιούργησε η απόσυρση των τελευταίων χρόνων των ΗΠΑ από την περιοχή. Οι σχέσεις όμως μπορεί να ψυχρανθούν αν ο Μπάιντεν κερδίσει τις εκλογές του Νοεμβρίου.
Ο υποψήφιος των Δημοκρατικών δέχτηκε σφοδρή κριτική από την Αγκυρα για σχόλιό του τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν μίλησε για νέα προσέγγιση απέναντι στον «απολυταρχικό» Ερντογάν. Ο Μπάιντεν δεν εξειδίκευσε τις θέσεις του γύρω από το θέμα και οι υπεύθυνοι της καμπάνιας του δεν απάντησαν σε αίτημα για σχολιασμό. Η πλατφόρμα του καλεί «όλα τα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ να επαναδεσμευτούν στις υποχρεώσεις τους ως μέλη μιας δημοκρατικής συμμαχίας».
Η βουτιά της λίρας κατά πάνω από 30% φέτος, σε ιστορικά χαμηλά, αντανακλά εν μέρει τον «κίνδυνο Μπάιντεν», λένε επενδυτές. Οποιοδήποτε ουσιαστική αντίδραση των τουρκικών στοιχείων ενεργητικού μπορεί να καθυστερήσει μέχρι τις αμερικανικές εκλογές και την απόφαση του Λευκού Οίκου για το εάν και πώς θα επιβάλει κυρώσεις στην Τουρκία.
«Μια νίκη Μπάιντεν σίγουρα θα αυξήσει τον κίνδυνο για αμερικανικές κυρώσεις… και φυσικά θα επιστρέψει η αναστάτωση σε μια ήδη ασταθή χρηματοικονομική αγορά που έχει χτυπηθεί από την πανδημία», δήλωσε ο Ρότζερ Κέλυ, περιφερειακός επικεφαλής οικονομολόγος στην EBRD.
Η πτώση της λίρας οφείλεται κυρίως στα εξάντληση των συναλλαγματικών διαθεσίμων, τον διψήφιο πληθωρισμό και αυτό που η Moody’s αποκαλεί κίνδυνο στο ισοζύγιο πληρωμών. Κι’ όμως οι αμερικανικές εκλογές ήταν παρούσες στο παρασκήνιο: το τελευταίο sell off στην τουρκική λίρα ξεκίνησε τον Ιούλιο, όταν ο Μπάιντεν εμφανίζονταν να προηγείται στις δημοσκοπήσεις με 10 ποσοστιαίες μονάδες. Εκπρόσωπος της τουρκικής κυβέρνησης δεν ήταν διαθέσιμος να σχολιάσει το γεγονός στο πρακτορείο.
Κάποιοι επενδυτές λένε ότι τώρα που αποσύρθηκαν από την αγορά τουρκικών ομολόγων και μετοχών 13,5 δισ. δολάρια υπάρχουν λόγοι να τοποθετηθεί κανείς στην αγορά, πόσο μάλλον που η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας άρχισε τις αυξήσεις επιτοκίων. Η πιθανότητα κυρώσεων, όμως, για τους S-400, κάνει κάποιους αισιόδοξους να το σκεφτούν ξανά.
«Υπάρχει αιτιολογία για να κατέχεις τουρκικούς τίτλους. Μπορεί να πρέπει να αντιμετωπίσεις κάποια αστάθεια αλλά… αρκετά από τα κακά νέα έχουν ήδη τιμολογηθεί», δήλωσε ο Μπλέιζ Αντίν, επικεφαλής ανάλυσης αναδυόμενων στην TCW. «Κι’ όμως, το κανάλι επικοινωνίας του Ερντογάν με τον Λευκό Οίκο είναι πολύ πιθανό ότι θα είναι πάρα πολύ πιο αδύναμο υπό τον Μπάιντεν», προσθέτει. «Ο Ερντογάν είναι πραγματιστής. Περιμένω να προσπαθήσει να κάνει κάποια στροφή».
Η νέα προσέγγιση
Ο Τούρκος εκπρόσωπος του Ταγίπ Ερντογάν Ιμπραήμ Καλίν δήλωσε αυτό τον μήνα ότι θα εργαστεί με οποιονδήποτε αμερικανό πρόεδρο προκειμένου να σταματήσει η υποστήριξη των Κούρδων στη Συρία και να εκδοθεί ο Φεντουλάχ Γκιουλέν που έχει βρει καταφύγιο στις ΗΠΑ. Από την πλευρά του, ο υπουργός Οικονομικών Μπεράτ Αλμπαϊράκ έχει υποτιμήσει την βουτιά της λίρας και δηλώνει ότι πιστεύει πως η οικονομία της χώρας θα αποφύγει φέτος την ύφεση.
Η κατοχή τουρκικού κρατικού χρέους από επενδυτές εξωτερικού έχει υποχωρήσει στο 3% έναντι άνω του 25% πριν πέντε χρόνια. Οι εκροές για λίγο ανακόπηκαν αφότου η χώρα προχώρησε τον περασμένο μήνα σε αύξηση επιτοκίου αλλά αυτή η τάση αποδείχθηκε βραχύβια.
Ένα νομοσχέδιο περιλαμβάνει κυρώσεις κατά της Τουρκίας με βάση την CAATSA έχει ως στόχο να τιμωρήσει χώρες που έχουν συναλλαγές με την Ρωσία. Η Γερουσία μπορεί να το εγκρίνει και να το στείλει στον Λευκό Οίκος ως το Δεκέμβριο θέτοντας το πλαίσιο σε Μπάιντεν ή Τραμπ να αποφασίσουν ήπιες ή σκληρές κυρώσεις την επόμενη χρονιά.
Ο Ερντογάν, ωστόσο, βλέπει τη συμμετοχή της χώρας του στο ΝΑΤΟ και η εναντίωση στη Ρωσία σε Συρία και Λιβύη ως όπλο απέναντι στον κίνδυνο κυρώσεων, υποστηρίζει ο Νικολάι Μαρκόβ. «Οι ΗΠΑ θα πρέπει να βασιστούν στην Τουρκία ως κύριο σύμμαχο στην περιοχή, και αυτό βάζει ένα όριο στις κυρώσεις που μπορεί να υιοθετήσει έναντι της Αγκυρας», συμπληρώνει.
Από: Athanase Papandropoulos
