του Dharmendra Kanani
Η Ευρώπη είναι αποτέλεσμα εκατοντάδων ετών μετανάστευσης και αποικισμού. Χαρακτηριστικά της είναι η δυναμική και ρευστότητά της, και οι διαρκείς αναδιαμορφώσεις της. Οι διάφορες κοινότητές της έχουν ερμηνεύσει, συνδέσει και διαπραγματευτεί την πολιτιστική και θρησκευτική τους ταυτότητα μέσω διαφορετικών πλαισίων αναφοράς, βασισμένων στην προέλευση και στον τόπο εγκατάστασή τους.
Μια πολυδιάστατη αντίληψη της ταυτότητας είναι κομμάτι του ταξιδιού και της εμπειρίας των μεταναστών και προσφύγων, και της ίδιας της Ευρώπης. Ωστόσο, η βασική ρητορική της Ευρώπης έχει τις ρίζες της στο παρελθόν, παρουσιάζοντας μια εξέχουσα πολιτική και ηθική φιλοσοφία, στην οποία υπερτερούν λευκοί, άνδρες και μονοθεϊστές.
Παρ’ όλο που ο λαϊκισμός και η υπεράσπιση της ελευθερίας της έκφρασης βρίσκονται στο επίκεντρο των συζητήσεων, μετά τις τελευταίες τραγικές επιθέσεις στη Γαλλία, οδηγούν σε μια πολύ βαθύτερη και γενικευμένη συζήτηση για την ευρωπαϊκή πολιτική ταυτότητα.
Οι περισσότεροι μουσουλμάνοι στη Γαλλία, και σε όλο τον κόσμο, θα θορυβηθούν από αυτά τα γεγονότα, και δεν θα συσχετισθούν ή δεν θα αποδεχθούν τις βίαιες και θανατηφόρες ενέργειες ατόμων στο όνομα του Ισλάμ.
Τείνουμε να το ξεχνάμε αυτό.
Τι αποδεικνύει αυτό για τις θεμελιώδεις αξίες μας;
Η αξιοπρέπεια και η πίστη στην ειρήνη, την ανθρωπότητα, τη δικαιοσύνη και τη νομιμότητα βρίσκονται στο DNA των περισσότερων κοινοτήτων σε όλο τον κόσμο. Αυτές οι αξίες ούτε αφορούν μόνο τη «Δύση», ούτε είναι υποπαράγωγό της.
Σκεφτείτε για μια στιγμή: ποια θα ήταν η αντίδραση σε όλη την Ευρώπη εάν άσεμνες, εξευτελιστικές εικόνες του Ιησού Χριστού βρίσκονταν στο εξώφυλλο ενός σατιρικού περιοδικού, ή κυκλοφορούσαν και προβάλλονταν σε σχολεία και σε άλλους χώρους;
Εάν αυτό μάλιστα γίνονταν κατ’ επανάληψιν- σε διαφορετικές φάσεις και υπό διαφορετικούς όρους, αλλά πάντοτε στο όνομα της ελευθερίας της έκφρασης- πόσο θα πλησίαζε την έννοια του κεκαλυμμένου εκφοβισμού και της παρενόχλησης της χριστιανικής πίστης; Ή μήπως αυτό φαίνεται τόσο αδιανόητο λόγω της επικράτησης ενός προτύπου, αδιαμφισβήτητου και χαραγμένου στον ψυχισμό μας;
Τι αποδεικνύει αυτό για τις θεμελιώδεις αξίες μας;
Ο εξτρεμισμός, ο απολυταρχισμός και ο φονταμενταλισμός οδηγούν σε πολιτικο-θρησκευτικά φαινόμενα τρόμου, χάους και δημιουργούν γρήγορα το αίσθημα της αδικίας σε μια κοινότητα. Αυτό δεν είναι δύσκολο, όπως έχουμε δει και από τις αντιδράσεις ισλαμικών χωρών απέναντι στα γεγονότα της Γαλλίας.
Δεν γυρίζει πίσω ο χρόνος για την Ευρώπη
Έχοντας αυτά τα δεδομένα και αναγνωρίζοντας τη θρησκεία ως ευαίσθητο ζήτημα, θα πρέπει να προσαρμοστεί κατάλληλα η πολιτική ρητορική. Σε καμία περίπτωση, δεν σημαίνει αυτό άσκηση λογοκρισίας. Σημαίνει πως πρέπει να αντιλαμβανόμαστε πώς να διαχειριζόμαστε, να περιορίζουμε και να σταθεροποιούμε δύσκολες καταστάσεις.
Οι εθνικοί ηγέτες είναι υπεύθυνοι να ασκούν τις δημόσιες λειτουργίες με τη δέουσα προσοχή και να δρουν για το δημόσιο συμφέρον όλων των κοινοτήτων. Δυστυχώς, ορισμένα άτομα σε ολόκληρη την Ευρώπη έχουν ορίσει εκ νέου την έννοια του ανώτατου δημόσιου αξιώματος, ως βάση για μικρότητες, για συγκρούσεις εξουσιών και για ψυχωτική αυτονομία.
Πολύ συχνά, λόγω φυλής και θρησκείας προκαλούνται γενικευμένες κοινωνικές ανισότητες, ανασφάλειες και πληγές. Από όσο γνωρίζουμε από την ιστορία, έτσι ήταν πάντα.
Δεν γυρίζει πίσω ο χρόνος για την Ευρώπη. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε την πραγματικότητα και να επικεντρωθούμε στην οικοδόμηση δεσμών μεταξύ διαφορετικών κοινοτήτων. Οι κοινότητες βρίσκονται δίπλα η μια στην άλλη και συνυπάρχουν, κυρίως, ειρηνικά. Οι μεταξύ τους δεσμοί μπορούν να δημιουργήσουν το κοινό έδαφος που συχνά λείπει.
Το ευτυχές είναι ότι αναδύεται μια γενιά που μεγαλώνει χωρίς τους φραγμούς της πλειοψηφίας όλων εμάς στην Ευρώπη και στον κόσμο. Αυτοί έχουν μια διαφορετική κοσμοθεωρία διαμορφούμενη από το Διαδίκτυο, τη χρήση Netflix και τα διάφορα δίκτυα, τη μουσική και τις τέχνες. Βλέπουν τον κόσμο διαφορετικά και ίσως καλύτερα- δεν τυφλώνονται ούτε περιορίζονται λόγω του χρώματος, της σεξουαλικότητας, της θρησκείας κ.λπ.
Η πολιτική της ταυτότητας είναι ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα για εμάς στην Ευρώπη, και τον κόσμο
Όλοι αναζητούν την αίσθηση του ανήκειν. Αυτή διαμορφώνεται βάσει των ευκαιριών της ζωής, των διαφόρων δυνατοτήτων και της αίσθησης της αυτοεκτίμησης.
Στα 5 τελευταία λεπτά μιας εκδήλωσης που παρακολούθησα την προηγούμενη εβδομάδα σχετικά με τη διαχείριση της πολυπολιτισμικότητας των πόλεων σε ολόκληρη την Ευρω- Μεσόγειο, μια νεαρή φοιτήτρια εξέφρασε την απογοήτευσή της σχετικά με τη μεταχείριση των υποσαχάριων Αφρικανών στο Μαρόκο, σε μια χώρα που υπέστη η ίδια τον αποικισμό και την ισλαμοφοβία. Την ρώτησα αν ένιωθε ότι τα πράγματα άλλαζαν για τη γενιά της. Απάντησε: «Η αμερικανο-ποίηση, η MacDonald-οποίηση και το Διαδίκτυο δέχονται αρνητικούς σχολιασμούς, αλλά θεωρώ ότι έχει [βελτιώσει] τον τρόπο που κατανοώ τους ανθρώπους. Για παράδειγμα, το πώς εγώ βλέπω ανθρώπους από την υποσαχάρια Αφρική δεν συμφωνεί με των γονιών μου. Νομίζω ότι ήταν μεγάλη η επιρροή των μέσων ενημέρωσης για τους Αφροαμερικανούς- μέσω του συνθήματος #BlackLivesMatter- και της ένταξης των Λατίνων, αλλά για τους Άραβες και τους Μουσουλμάνους περιμένουμε ακόμα από τα μέσα να σταματήσουν να μας παρουσιάζουν ως τρομοκράτες και να αναγνωριστούμε ως κάτι διαφορετικό από αυτό.»
Η πολιτική της ταυτότητας είναι από τα σημαντικότερα ζητήματα για εμάς στην Ευρώπη- και σε όλον τον κόσμο, αλλά δεν της δίνουμε τη δέουσα προσοχή. Ήρθε η ώρα να αναγνωρίσουμε την οικονομική, κοινωνική και πολιτική της αξία, για την σταθερότητα σε όλο τον κόσμο. Όσο πιο γρήγορα αφυπνιστούμε, τόσο καλύτερα.
*πρώτη δημοσίευση: www.friendsofeurope.org
