Ύστερα από μήνες ταλαντεύσεων, η κυβέρνηση Τραμπ διέβη τον Ρουβίκωνα και επέβαλε κυρώσεις στην Τουρκία για την αγορά των ρωσικών πυραύλων S-400. Η χθεσινή απόφαση, που ανακοινώθηκε από το υπουργείο Οικονομικών, αφορά τη Διεύθυνση Αμυντικών Βιομηχανιών της Τουρκίας (SSB) και βασίζεται στον νόμο του 2017 για την Αντιμετώπιση των Αντιπάλων της Αμερικής Μέσω Κυρώσεων (CAATSA). Η απόφαση αυτή της απερχόμενης αμερικανικής κυβέρνησης θορύβησε την Αγκυρα, η οποία προειδοποίησε την Ουάσιγκτον για σοβαρές επιπτώσεις στις σχέσεις μεταξύ των δύο εταίρων στο ΝΑΤΟ.
Μέχρι χθες, η αμερικανική αντίδραση στην αγορά των ρωσικών πυραύλων περιοριζόταν στον εξοστρακισμό της Τουρκίας από τη συμπαραγωγή και την αγορά αμερικανικών πολεμικών αεροσκαφών τελευταίας γενεάς F-35. Τις τελευταίες ημέρες, όμως, ο Αμερικανός πρόεδρος είχε διαμηνύσει, σύμφωνα με τους New York Times, στον Ερντογάν ότι δεν εννοεί να συνεχίσει να τον προστατεύει και ότι δεν θα έβαζε βέτο στην πρόσφατη απόφαση και των δύο νομοθετικών σωμάτων του Κογκρέσου για επιβολή κυρώσεων.
Η χθεσινή απόφαση θίγει την SSB, τον πρόεδρό της Ισμαήλ Ντεμίρ και άλλους τρεις αξιωματούχους της Διεύθυνσης. Με τις επιβληθείσες κυρώσεις, μπλοκάρονται τα περιουσιακά στοιχεία και των τεσσάρων Τούρκων αξιωματούχων στις ΗΠΑ και απαγορεύεται η είσοδός τους στη χώρα. Επιπλέον, προβλέπεται η απαγόρευση των περισσότερων εξαγωγών, δανείων και πιστώσεων προς τη Διεύθυνση.
Δικαιολογώντας την απόφαση της κυβέρνησής του, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο δήλωσε: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες κατέστησαν σαφές στην Τουρκία, στο ανώτατο δυνατό επίπεδο και σε πολλές ευκαιρίες, ότι η αγορά του συστήματος S-400 θα έθετε σε κίνδυνο την αμερικανική στρατιωτική τεχνολογία, όπως και στρατιωτικούς των ΗΠΑ, και ότι θα προσέφεραν ουσιώδη χρηματοδότηση στην πολεμική βιομηχανία της Ρωσίας». Ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ προσέθεσε ότι η Τουρκία εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει έναν «πολύτιμο σύμμαχο» για τις ΗΠΑ και κάλεσε την ηγεσία της να αναθεωρήσει τη στάση της στο επίμαχο ζήτημα.
Αντιδρώντας στη χθεσινή εξέλιξη, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών χαρακτήρισε τις αμερικανικές κυρώσεις «βαρύ σφάλμα» και προειδοποίησε πως η Αγκυρα «θα λάβει τα απαραίτητα μέτρα, τα οποία αναπόφευκτα θα επηρεάσουν αρνητικά τις σχέσεις μας και θα απαντήσει ανάλογα όπως και όποτε κρίνει σκόπιμο». Λίγες ώρες προτού ανακοινωθούν τα μέτρα της αμερικανικής κυβέρνησης, ο Ταγίπ Ερντογάν είχε εκφράσει την ανησυχία του. «Από τον σύμμαχό μας στο ΝΑΤΟ, τις Ηνωμένες Πολιτείες, περιμένουμε υποστήριξη στον αγώνα μας εναντίον των τρομοκρατικών οργανώσεων και των δυνάμεων που έχουν τα δικά τους σχέδια στην περιοχή μας, όχι κυρώσεις», δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος, ύστερα από συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου.
Αμεση ήταν και η αντίδραση της Μόσχας στην απόφαση της Ουάσιγκτον για κυρώσεις. Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ χαρακτήρισε τις κυρώσεις «παράνομες», σημειώνοντας ότι δεν στηρίζονται στο διεθνές δίκαιο και υποστήριξε ότι απηχούν την «αλαζονεία» των ΗΠΑ έναντι της διεθνούς κοινότητας. Την ικανοποίησή του για την απόφαση των ΗΠΑ εξέφρασε το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών.
*πρώτη δημοσίευση: www.kathimerini.gr