του N. Peter Kramer
Μια ιστορική συμφωνία! Με προϋπολογισμό ύψους 1.800 δισ. ευρώ- ο οποίος συνδέεται με τον σεβασμό στο κράτος δικαίου, τα μεγέθη των προσβάσιμων πόρων για την Ε.Ε. θα είναι πρωτοφανή. «Τώρα μπορούμε να ανοικοδομήσουμε τις οικονομίες μας. Αυτό το πακέτο ανάκαμψης θα δώσει ώθηση προς την πράσινη και ψηφιακή μας μετάβαση», ανέφερε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Charles Michel. Αυτές οι δηλώσεις έγιναν αφότου και οι 27 ηγέτες συμφώνησαν ως προς το κείμενο κανονισμού για τον μηχανισμό κυρώσεων που συμφωνήθηκε μεταξύ Ουγγαρίας, Πολωνίας και της Angela Merkel, μετά από διαβουλεύσεις της μόνο με τον Emmanuel Macron. Αυτό οδήγησε τους πρωθυπουργούς Victor Orban και Mateusz Morawiecki να άρουν το βέτο τους στον πολυετή προϋπολογισμό και στο Ταμείο Ανάκαμψης από τον κορονοϊό.
Προκειμένου, βέβαια, να αποφευχθεί η κακή διαχείριση των οικονομικών πόρων, η Ε.Ε.- επίσης, για πρώτη φορά- θα διαθέτει έναν μηχανισμό που θα «τιμωρεί» οικονομικά τα κράτη- μέλη, σε περίπτωση που αυτά τα δισεκατομμύρια ευρώ σπαταληθούν εις βάρος του κράτους δικαίου. Αυτό μπορεί να συμβεί αν ένα δικαστήριο δεν διεξάγει έρευνες κατά της διαφθοράς, είτε εάν υπάρξει παραβίαση των δημοσίων συμβάσεων. Χάρη στον συμβιβασμό της Ουγγαρίας, της Πολωνίας και της Merkel, ένα κράτος- μέλος μπορεί να προκαλέσει διακοπή της διαδικασίας επιβολής κυρώσεων, εφόσον το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κληθεί να εξετάσει την παραβίαση του κανονισμού. Μια τέτοια διαδικασία μπορεί να διαρκέσει και ενάμιση χρόνο.
Προς αποφυγή κάθε παρανόησης, ο νέος κανονισμός δεν εννοεί ότι η Ε.Ε. διαθέτει ήδη τα μέσα για την αντιμετώπιση της διαφθοράς του κράτους δικαίου στην Πολωνία και την Ουγγαρία. Για παράδειγμα, δεν περιλαμβάνονται η ελευθερία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, μέτρα για παραβιάσεις των δικαιωμάτων της κοινότητας LGBIQ+, ή για τις ΜΚΟ. Το περίφημο άρθρο 7 εξακολουθεί να εξυπηρετεί αυτούς τους σκοπούς, οι οποίοι θεωρητικά μπορούν να οδηγήσουν σε αναστολή των δικαιωμάτων ψήφου μιας χώρας, αλλά αποδεικνύεται μη πρακτικό λόγω της προϋπόθεσης ομοφωνίας στο Συμβούλιο.
Όντας στα καλύτερά της, η Merkel- επίσης μετά από διαβούλευση με τον Μακρόν- «τορπίλισε» την απόφαση επιβολής κυρώσεων στην Τουρκία, εις βάρος της θέλησης της μεγάλης πλειοψηφίας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Ο κατάλογος των ονομάτων και των κυρώσεων είχε ήδη προετοιμαστεί επιμελώς. Η Γερμανίδα Καγκελάριος επέλεξε να απαλλάξει από τις κατηγορίες τον Πρόεδρο Recep Erdogan. Μια πιθανή τουρκική απόφαση να ανοίξει ξανά τα σύνορα με την Ελλάδα θα μπορούσε να προκαλέσει μια ακόμη ροή εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων. Η Merkel υποστηρίζει ακράδαντα ότι δεν υπάρχει ισχυρή υποστήριξη μεταξύ των πολιτών της Ε.Ε. για ένα τέτοιο δεύτερο κύμα.
Οι μέρες της Καγκελαρίου Merkel είναι μετρημένες. Ποιος θα είναι ο διάδοχός της; Θα σχηματίσει το ίδιο «dreamteam» με τον Πρόεδρο Macron, ώστε να ταράξει τα νερά στην Ε.Ε.;