του Γιώργου Μελέα*
Από την 1η Ιανουαρίου 2021 το HB είναι πλέον οριστικά και επίσημα εκτός ΕΕ. Η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, την ενιαία αγορά και την τελωνειακή ένωση δημιούργησε φραγμούς στο εμπόριο και στις διασυνοριακές συναλλαγές τα οποία δεν υπήρχαν προηγουμένως.
Οι συνέπειες για τις δημόσιες διοικήσεις, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες είναι αναπόφευκτες, σημαντικές και εκτεταμένες.
Για την Ελλάδα ειδικότερα, οι συνέπειες της αποχώρησης θα είναι δραστικές και θα δημιουργήσουν πρόσθετα προβλήματα στις ήδη επιβαρυμένες ελληνικές επιχειρήσεις λόγω και της πανδημίας. Η ελληνική κυβέρνηση οφείλει, και το έχει ήδη κάνει σε μεγάλο βαθμό, να κινητοποιήσει όλους τους οικονομικούς, τουριστικούς, επιχειρηματικούς και επενδυτικούς φορείς της χώρας μας, ιδίως τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ώστε να λάβουν τα αναγκαία μέτρα, σε συνεργασία με τις αρμόδιες κρατικές Αρχές, για να συνεχίσουν τις συναλλαγές τους με το Ηνωμένο Βασίλειο χωρίς προβλήματα και καθυστερήσεις.
Οι ελληνικές επιχειρήσεις που συνδέονται οικονομικά και εμπορικά με το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει πλέον να την αντιμετωπίζουν ως τρίτη χώρα φορολογικά και τελωνειακά. Τούτο σημαίνει ότι πρόσθετες τελωνειακές (διασαφήσεις, δεδομένα ασφάλειας κ.λπ.) και φορολογικές (δήλωση ΦΠΑ και ειδικοί φόροι κατανάλωσης) εργασίες θα πρέπει να λάβουν χώρα προκειμένου να εκτελούνται οι συναλλαγές με το Ηνωμένο Βασίλειο.
Πέραν του αυξημένου γραφειοκρατικού φόρτου θα υπάρξουν και οικονομικές επιπτώσεις. Σύμφωνα με την ΕΣΕΕ η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου θα επηρεάσει αρνητικά τις εμπορικές ροές της Ελλάδας, με τις πιθανές απώλειες να εκτιμώνται στο 0,3% - 1,0% του ονομαστικού ΑΕΠ σε βάθος διετίας. Επιπλέον, σημαντικές απώλειες θα έχει και ο τουρισμός μας: είναι πλέον πιθανή η μείωση των βρετανών τουριστών τη στιγμή που σχεδόν δύο δισ. ετησίως φτάνουν τα έσοδα της Ελλάδας από τους βρετανούς τουρίστες, αποτελώντας τη δεύτερη μεγαλύτερη τουριστική αγορά για την Ελλάδα.
Σε αυτό το δύσκολο διαμορφωμένα τοπίο, παρουσιάστηκε από την ΕΕ πρόταση Κανονισμού σχετικά με το Αποθεματικό Ταμείο για την έξοδο του HB από την ΕΕ. Το συνολικό ποσό που θα δώσει η ΕΕ στα κράτη-μέλη φτάνει τα 5 δισεκατομμύρια.
Το εν λόγω Ταμείο θα παρέχει υποστήριξη στα κράτη-μέλη, στις περιφέρειες και σε τομείς της οικονομίας που πλήττονται περισσότερο από τις αρνητικές συνέπειες της απόσυρσης του HB από την Ένωση.
Στις επιλέξιμες δαπάνες της χρηματοδότησης από το Ταμείο περιλαμβάνονται μέτρα που αφορούν τη λειτουργία των τελωνειακών ελέγχων και πιστοποίησης προϊόντων που προέρχονται από το ΗΒ καθώς και μέτρα που αφορούν την επικοινωνία και πληροφόρηση των επιχειρήσεων σχετικά με τις διαμορφωθείσες αλλαγές.
Στην Ελλάδα αναλογεί ένα ποσό γύρω στα 24,9 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό θα συμβάλλει σημαντικά στην ενίσχυση των φορολογικών και τελωνειακών αρχών οι οποίες καλούνται πλέον να αντιμετωπίσουν φορολογικά το Ηνωμένο Βασίλειο ως τρίτη χώρα και θα πρέπει οι ελληνικές αρχές να κινητοποιηθούν ταχύτατα και αποτελεσματικά για να καλύψουν τις επιπρόσθετες ανάγκες που έχουν προκύψει.
*εθνικός εμπειρογνώμονας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή
