του Martin Banks
Αρκεί να σκεφτούμε ότι την ημέρα που στο Ηνωμένο Βασίλειο ανακοινώθηκε ότι είχαν ήδη εμβολιαστεί κατά του κορονοϊού 1,5 εκατομμύρια πολίτες της χώρας, σε ορισμένα κράτη- μέλη της Ε.Ε. δεν είχε ακόμη πραγματοποιηθεί κανένας εμβολιασμός. Μεταξύ αυτών ήταν και η Ολλανδία, η οποία πάντοτε υπερηφανεύονταν για το υγειονομικό της σύστημα, αλλά παρομοίως και το γειτονικό Βέλγιο που είχε ζητήματα ως προς τη διανομή του εμβολίου. Το ίδιο ισχύει για τη Γερμανία και τη Γαλλία.
Κι’ όμως, το ίδιο το Βέλγιο ανέπτυξε το εμβόλιο (το πρώτο εμβόλιο που εγκρίθηκε για χορήγηση στον κόσμο), με συνεργασία της Pfizer και της Γερμανικής εταιρίας BioNTech. Δεκάδες χιλιάδες δόσεις του εμβoλίου της Pfizer παρήχθησαν στο Puurs, μια μικρή πόλη που βρίσκεται στην βελγική επαρχία της Αμβέρσας. Αυτά είναι τα καλά νέα. Τα κακά νέα είναι ότι σχεδόν κανένας από τους Βέλγους πολίτες δεν έχει εμβολιασθεί. Την ημέρα που το Ηνωμένο Βασίλειο δήλωσε ότι εμβολιάσθηκαν 1,5 εκατομμύρια Βρετανοί- με εμβόλιο της Pfizer, το μικρό Βέλγιο μόλις που επρόκειτο να ξεκινήσει επισήμως την εκστρατεία για τον εμβολιασμό. Το ίδιο συνέβη στη Γερμανία, όπου επίσης παράγονται εμβόλια, αλλά όχι για τους Γερμανούς. Αυτό οφείλεται στις αργές διαδικασίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ως προς τη διανομή των εμβολίων.
Όπως δήλωσε κάποια στιγμή ένας αρθρογράφος σε εφημερίδα του Ηνωμένου Βασιλείου: Δεν θα μπορούσατε να επανορθώσετε. Σε αντίθεση με πολλά από τα «ζητήματα» στα οποία έχουμε αφιερώσει τον χρόνο μας τα τελευταία χρόνια (π.χ. Brexit και οικονομική κρίση), το ζήτημα της πανδημίας είναι πραγματικά εξαιρετικά σημαντικό. Είναι, κυριολεκτικά, ζήτημα ζωής και θανάτου, και για τον λόγο αυτό έχει το ίδιο μεγάλη σημασία η αντιμετώπισή του.
Τι συμβαίνει, λοιπόν; Ας είμαστε ξεκάθαροι: το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν ήδη εκτός της Ένωσης, όταν έλαβε το εμβόλιο για τους πολίτες του. Αυτό που επίσης είναι εξαιρετικά σαφές είναι ότι η Ε.Ε. ήταν δραματικά αργή στις διαδικασίες διανομής. Θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα 27 κράτη- μέλη της Ε.Ε. όφειλαν να περιμένουν την έγκριση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων πριν ξεκινήσουν οποιαδήποτε διαδικασία διανομής.
Το προσφάτως «ανεξαρτητοποιημένο» Ηνωμένο Βασίλειο έχει τη δική του αρχή εξουσιοδότησης. Αλλά ακριβώς επειδή πλέον δεν εξαρτάται από την Ε.Ε., το Ηνωμένο Βασίλειο μπόρεσε να δώσει έγκριση στο εμβόλιο πολύ πιο γρήγορα από ό,τι ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων. Ήταν επίσης σε θέση να ξεκινήσει τη διανομή πολύ νωρίτερα. Δεν είναι μόνο αυτό… Το Ηνωμένο Βασίλειο, ανεξάρτητα από το Brexit, έχει κάνει μια πολύ καλή δουλειά στη διανομή μέχρι στιγμής. Χειρίστηκε, επίσης, με αποφασιστικότητα τις πολύ δύσκολες συνθήκες που είχαν ήδη διαμορφωθεί, αποφασίζοντας να εμβολιάσει όσο το δυνατόν περισσότερους από τους πολίτες του, με ένα ή περισσότερα από τα εγκεκριμένα εμβόλια- και, μάλιστα, το συντομότερο δυνατό.
Τι γίνεται με την Ευρώπη; Δύο εμβόλια έχουν πλέον εγκριθεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων: το εμβόλιο Pfizer/ BioNTech και ένα άλλο που αναπτύχθηκε από τη Moderna. Ωστόσο, εκατομμύρια άνθρωποι σε όλη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένου του Βελγίου και της Γερμανίας όπου παράγονται εμβόλια, διαμαρτύρονται για την αργή διανομή τους. Φανταστείτε πόσο απογοητευτικό ήταν για τους Βέλγους να βλέπουν συσκευασίες του εμβολίου να αποστέλλονται από το φλαμανδικό εργοστάσιο και να διανέμονται μέσω του Αγγλικού Καναλιού προς το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ οι ίδιοι (οι Βέλγοι) περίμεναν ακόμα να γίνει ο πρώτος εμβολιασμός.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει ότι έχει καταφέρει να προχωρήσει σε συμβάσεις με φαρμακευτικές εταιρείες όπως η Pfizer και, πιο πρόσφατα, με τη Moderna (με το ενδεχόμενο να ακολουθήσουν και άλλες). Ένας εκπρόσωπος Τύπου της Επιτροπής δήλωσε ότι «έχουν γίνει οι συμφωνίες» και πλέον είναι στην ευθύνη των κρατών- μελών να συμφωνήσουν με τις φαρμακευτικές εταιρείες σχετικά με το πόσα εμβόλια χρειάζονται, ενώ θα αναλάβουν, επίσης, και τη διανομή προς τους πολίτες τους. Η δημόσια υγεία είναι, εξάλλου, πρωτίστως εθνική αρμοδιότητα.
Ουσιαστικά, το «παιχνίδι επίρριψης ευθυνών» βρίσκεται σε εξέλιξη, αλλά το θέμα είναι ότι οι 450 εκατομμύρια Ευρωπαίοι πολίτες θέλουν να διαβεβαιωθούν ότι αυτά τα εμβόλια θα είναι σύντομα διαθέσιμα και προς αυτούς. Αυτήν τη στιγμή, η Ε.Ε. και τα κράτη- μέλη της βρίσκονται σε μειονεκτική θέση σε σχέση με το Ηνωμένο Βασίλειο (και με ορισμένες άλλες χώρες, όπως οι ΗΠΑ και το Ισραήλ) και είναι επιτακτική ανάγκη να εναποθέσουν τις δυνάμεις τους στην άμεση διανομή των εμβολίων.
Εάν αυτό μπορεί να το καταφέρει μια χώρα (το Ηνωμένο Βασίλειο) όταν έχει βγει από τους «περιορισμούς» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε κάνει να φοβάσαι για το μέλλον της Ε.Ε.
