Ταϊτσάνγκ, Κίνα: Γερμανικές και κινεζικές σημαίες κοσμούν τις λεωφόρους. Εργάτες δουλεύουν στην οικοδομή για την ανέγερση ενός συγκροτήματος καταστημάτων και ξενοδοχείου σε αρχιτεκτονική που θυμίζει έντονα τη Βαυαρία. Ένα κοντινό εστιατόριο σερβίρει ψημένα λουκάνικα Θουριγγίας και sauerkraut.
Και στον φούρνο του Έρβιν Γκέρμπερ κοντά στην Ταϊτσάνγκ, βιομηχανική πόλη βορειοδυτικά της Σανγκάης, οι πελάτες μπορούν να αγοράσουν πρέτσελ φτιαγμένα ακριβώς όπως στη Βάδη Βυτεμβέργη. «Ό,τι βρίσκεις στη Γερμανία μου, μπορείς να το βρεις στον φούρνο μου» λέει ο κ. Γκέρμπερ.
Η Ταϊτσάνγκ είναι η επιτομή των βαθύτατων δεσμών ανάμεσα στη δεύτερη και την τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη. Η κινεζική πόλυ είναι τόσο στενά δεμένη με τη Γερμανία που κάποιοι την αποκαλούν «Μικρή Swabia», από τη γερμανική περιοχή από την οποία κατάγονται πολλοί ιδιοκτήτες εργοστασίων εκεί.
Αλλά υπάρχει ανησυχία ότι η Γερμανία έχει φτάσει να εξαρτάται υπερβολικά από την Κίνα. Και αυτό θα μπορούσε να αποδειχθεί μεγάλο αγκάθι για τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, ο οποίος έχει καταστήσει την απομόνωση του Πεκίνου μεγάλο τμήμα της συνολικής στρατηγικής του για την Κίνα.
Τον Δεκέμβριο η Γερμανία διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στο να επιτευχθεί μία αρχική επενδυτική συμφωνία με την Κίνα, παρά τις ενστάσεις της ομάδας του Τζο Μπάιντεν, που ετοιμαζόταν τότε να αναλάβει τα ηνία της μεγαλύτερης οικονομίας του πλανήτη. Η Γερμανίδα καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, έχει υπερασπιστεί τη συμφωνία ως αναγκαία προκειμένου να βοηθηθούν οι ευρωπαϊκές εταιρείες να κερδίσουν περισσότερο έδαφος στην Κίνα. Άφησε να εννοηθεί τον Ιανουάριο ότι δεν θέλει να πάρει θέση η Γερμανία στον νέο Ψυχρό Πόλεμο, λέγοντας στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ. «Δεν είμαι υπέρ της διαμόρφωσης διαφόρων μπλοκ».
Η στάση της θα μπορούσε να έχει μεγάλη επιρροή ανά την Ευρώπη. «Είναι κρίσιμη σε όρους επιρροής» λέει η Τερίζα Φάλον απο το Κέντρο για Ρωσικές, Ευρωπαϊκές και Ασιατικές Σπουδές στις Βρυξέλλες. Ωστόσο μέσα στους επόμενους μήνες η Γερμανία θα πιεστεί να διαλέξει στρατόπεδα. Η συμφωνία με την Κίνα απαιτεί έγκριση από το Ευρωκοινοβούλιο, όπου είναι πολλοί εκείνοι που αντιδρούν σε αυτήν.
Θα μπορούσε επίσης να δεχθεί πίεση στη διάρκεια της Συνόδου του Ιουνίου των βιομηχανικών χωρών των G7, που επίσης περιλαμβάνει τη Γαλλία, την Ιταλία, τις ΗΠΑ, τον Καναδά, τη Βρετανία και την Ιαπωνία. Ο κ. Μπάιντεν θέλει να ενισχύσει τον συγκεκριμένο θεσμό.
Ορισμένοι Ευρωπαίοι πολιτικοί, ψηφοφόροι και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων ζητούν από τη Γερμανία να τηρήσει πιο σκληρή στάση στο θέμα της καταπάτησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επικαλούνται τη βίαιη καταστολή του δημοκρατικού κινήματος στο Χονγκ Κονγκ και τις κρατήσεις έως και 1 εκατομμυρίου Ουιγούρων στην Σιντσιάνγκ.
Ακόμη και οι κορυφαίες επιχειρηματικές ενώσεις στη Γερμανία, αν και γενικά στηρίζουν τη στάση της Μέρκελ, έχουν ζητήσει από την Κίνα να απαντήσει στην κριτική.
«Η κατάσταση με τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Κίνα καθώς και η πολιτική κατάσταση στο Χονγκ Κονγκ, πιέζουν τις πολιτικές και οικονομικές μας σχέσεις» λέει ο Γιόαχιμ Λανγκ, επικεφαλής της Γερμανικής Ομοσπονδίας Βιομηχανιών. «Θα ήταν προς το συμφέρον της Κίνας να είναι πιο ξεκάθαρη στην διεθνή κοινότητα σχετικά με τις συνθήκες στο έδαφός της κα να απαντήσει στις κατηγορίες».
Η Κίνα απορρίπτει την κριτική ως παρέμβαση στα εσωτερικά της ζητήματα. Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις στην κίνα λένε ότι αποφεύγουν τη χρήση καταναγκαστικής εργασίας στην Σιντσίανγκ, την άγρια δύση της Κίνας.
Από τότε που ξέσπασε η πανδημία η Κίνα ξεπέρασε τις ΗΠΑ ως μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Γερμανίας και έχει καταστεί η μεγαλύτερη αγορά για πολλές επιχειρήσεις της. Τα γερμανικά εργοστάσια κατασκευάζουν εξοπλισμό ακριβείας που χρειάζονται πολλές μεταποιητικές κινεζικές επιχειρήσεις για να συνεχίσουν τη λειτουργία τους. Εάν το Πεκίνο πετύχει στο στοίχημά του για βιομηχανική αυτονομία, η Κίνα δεν θα τις χρειάζεται πια, προειδοποιεί πρόσφατη μελέτη του Bertelsmann Foundation. Οι γερμανικές επιχειρήσεις ωστόσο βλέπουν ακόμη χώρο για ανάπτυξη στην Κίνα.
Η Βανέσα Χέλβινγκ, στέλεχος της Chiron, κατασκευάστριας εργαλείων που χρησιμοποιούνται στην αυτοκινητοβιομηχανία και την αεροναυπηγική και η οποία έχει εργοστάσιο στην Ταϊτσάνγκ, λέει ότι η ταχεία ανάκαμψη της κινεζικής οικονομίας από την πανδημία έχει βοηθήσει στο να αντισταθμιστούν οι πτωτικές πωλήσεις αλλού. Η Ευρώπη παραμένει η μεγαλύτερη αγορά της Chiron λέει η κ. Χέλβινγκ, προσθέτοντας ωστόσο ότι «η πιο σημαντική αγορά για ανάπτυξη είναι η Κίνα».
*πρώτη δημοσίευση: The New York Times