Αποτελεί απειλή μια οδηγία της Ε.Ε. για την παλαιότερη εφημερίδα στον κόσμο: την «Wiener Zeitung»;

του Edward Steen*

Η παλαιότερη ημερήσια εφημερίδα του κόσμου που εξακολουθεί να εκδίδεται, η «Wiener Zeitung», κινδυνεύει με κλείσιμο. H ιστορική εφημερίδα, που ιδρύθηκε το 1703 κατά τη διάρκεια της Αυστριακής Αυτοκρατορίας των Αψβούργων, είναι μία από τις 14 ημερήσιες εφημερίδες που απομένουν στην Αυστρία και μία από τις τελευταίες ποιοτικές εφημερίδες. Όπως ισχυρίζονται οι υποστηρικτές της, έχει ζωτικό ρόλο στον χώρο των Μέσων Ενημέρωσης που κατακλύζεται από τον «κίτρινο» τύπο.

Ο εκπρόσωπος του ανακτόρου κατά τον 18ο αιώνα, η «Wiener Zeitung» ανήκει πλέον στη Δημοκρατία της Αυστρίας και δημοσιεύει επίσημες κυβερνητικές και υποχρεωτικές εταιρικές ανακοινώσεις σε ένα εβδομαδιαίο ένθετο- συμπεριλαμβανομένων των τιμών των πούρων, καθώς ο καπνός παραμένει κρατικό μονοπώλιο. Τα περιεχόμενα της ημερήσιας εφημερίδας είναι στην πλειονότητά τους υψηλής ποιότητας, ανεξάρτητα ρεπορτάζ, με τακτικά άρθρα σχετικά με συζητήσεις για θεμελιώδη ζητήματα, όπως το κράτος δικαίου.

Καλύπτει επίσης εκδηλώσεις όπως το ετήσιο, παγκόσμιας φήμης Alpbach Forum, με τις δικές της ομάδες συζητήσεων στο Διαδίκτυο. Σε αυτές τις ομάδες περιλαμβάνονται σχολιαστές όπως ο Otmar Lahodynsky, για πολλά χρόνια ανταποκριτής του Αυστριακού εβδομαδιαίου «Profil» στις Βρυξέλλες και πρώην πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων (AEJ Int).

Η κυβέρνηση χρησιμοποιεί την Ευρωπαϊκή οδηγία (2019/1151), που αφορά τη χρήση ψηφιακών εργαλείων και διαδικασιών στον τομέα του εταιρικού δικαίου, ως δικαιολογία για το κλείσιμο της εφημερίδας. Ωστόσο, το Ανώτατο Δικαστήριο έχει αποφανθεί ότι η οδηγία σε καμία περίπτωση δεν απαιτεί τη διακοπή της κυκλοφορίας της έντυπης επίσημης εφημερίδας της κυβερνήσεως- η ίδια η Ε.Ε. συνεχίζει να εκδίδει τη δική της Επίσημη Εφημερίδα. Ούτε θα σήμαινε ότι θα χαθεί ο μισός κύκλος εργασιών της «Wiener Zeitung»- ύψους 18 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως, σε περίπτωση που σταματούσαν οι επίσημες ανακοινώσεις.

Το κλείσιμο της «Wiener Zeitung» θα σήμαινε την απώλεια περίπου 100 θέσεων εργασίας σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο για όλους όσους εργάζονται στα Μέσα Ενημέρωσης και όταν η Αυστρία έχει πέσει στη 18η θέση όσον αφορά την ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης, σύμφωνα με τον Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου της διεθνούς ΜΚΟ «Reporters Without Borders».

Ο Fritz Hausjell , βιεννέζος καθηγητής δημοσιογραφίας, υποστηρίζει ότι η «Wiener Zeitung» λειτουργεί σαν δημόσια υπηρεσία, αυτό που κατονομάζει ως «εργαστήριο ανάπτυξης». Υποστηρίζει, επίσης, ότι είναι σε θέση να βρει τρόπους που η σύγχρονη δημοσιογραφία μπορεί να βρει απήχηση, τόσο ψηφιακά όσο και έντυπα. Αυτό αποτελεί πλεονέκτημα και άλλων εφημερίδων.

Ο ρόλος των ρεπορτάζ των δημόσιων Μέσων Ενημέρωσης, κυρίως ως αντίβαρο στον τομέα της ενημέρωσης, αναφέρεται ρητά στη σύσταση του Συμβουλίου της Ευρώπης του 2018- υπογεγραμμένη από την αυστριακή κυβέρνηση.

Αντιθέτως, μόνο για τον προηγούμενο χρόνο, οι τρεις Αυστριακοί «κίτρινοι» τύποι: «Kronen Zeitung», «Osterreich» και «Heute», έλαβαν από την κυβέρνηση 60 εκατομμύρια ευρώ για διαφημίσεις, αλλά και από εταιρίες και ιδρύματα «κοντά» στο κράτος.

Η Ένωση Ευρωπαίων Δημοσιογράφων ζητά τη διάσωση μιας εφημερίδας με ζωτική σημασία για τη διατήρηση των Αυστριακών Μέσων Ενημέρωσης ζωντανών και πλουραλιστικών.

Η Ένωση Ευρωπαίων Δημοσιογράφων υποστηρίζει τη μελέτη και, αν είναι απαραίτητο, την προώθηση και χρηματοδότηση της πρότασης «Hausjell».

*πρώην δημοσιογράφος των: «FT», «London Sunday Telegraph» και «European Voice» (The Economist), και νυν Γενικός Γραμματέας της Διεθνούς Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων