ΦΩΣ ΣΤΗΝ ΟΜΙΧΛΗ ΒΛΕΠΟΥΝ ΤΑ ΑΝΩΤΑΤΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου

Η έρευνα της εταιρείας συμβούλων επιχειρήσεων PwC είναι κατηγορηματική: για πρώτη φορά μετά από δύο χρόνια, σημαντικός αριθμός διευθυνόντων συμβούλων στην Ελλάδα αρχίζει να βλέπει το άμεσο μέλλον θετικά. Αυτό προκύπτει από την 16η Παγκόσμια Ετήσια Έρευνα της PwC για τους διευθύνοντες συμβούλους.

Η μελέτη για την Ελλάδα πραγματοποιήθηκε για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, κατά το χρονικό διάστημα Σεπτεμβρίου-Δεκεμβρίου 2012, με την συμμετοχή 45 ανωτάτων στελεχών από τους μεγαλύτερους και πιο αντιπροσωπευτικούς οργανισμούς της ελληνικής αγοράς. Είναι αξιοσημείωτο ότι το 62% των συμμετεχόντων στην έρευνα για την Ελλάδα δήλωσαν «σίγουροι/σχετικά σίγουροι» για τις προοπτικές αύξησης των εσόδων της επιχείρησής τους κατά τους επόμενους 12 μήνες –ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά το 2011 ήταν 46% και το 2010 μόλις 27%. Η έρευνα δείχνει ότι βρισκόμαστε σε μία κρίσιμη καμπή για την αναστροφή του αρνητικού κλίματος, όπου η συνεργασία του ιδιωτικού τομέα με το κράτος έχει ζωτική σημασία για την οικονομία της χώρας.

Ωστόσο, η αισιοδοξία που εξέφρασαν οι διευθύνοντες σύμβουλοι παραμένει σε ρεαλιστικά πλαίσια, καθώς εμφανίζονται ιδιαίτερα σκεπτικοί ως προς τις εξελίξεις στην διεθνή οικονομία, την ευμετάβλητη οικονομική ανάπτυξη της χώρας και την διαχείριση του δημοσίου ελλείμματος και του χρέους. Επίσης, αναγνωρίζουν ότι ο ιδιωτικός τομέας είναι πλέον το οξυγόνο της ελληνικής οικονομίας, όμως διατηρούν πολλές επιφυλάξεις κατά πόσον συμμερίζονται την άποψη αυτή οι πολιτικοί και οι φορείς της δημόσιας διοικήσεως.

Πάντως, όπως και να έχουν τα πράγματα, γεγονός είναι ότι για να επιβιώσουν και να διατηρήσουν κάποια αναπτυξιακή δυναμική, οι εταιρείες του ιδιωτικού τομέα εντείνουν την εξωστρέφειά τους, γεγονός που αντανακλάται θετικά και στην πορεία του εμπορικού ισοζυγίου. Ειδικότερα, στην έρευνα της PwC οι διευθύνοντες σύμβουλοι δήλωσαν ότι έχουν εντείνει τις επιχειρησιακές τους δραστηριότητες στις διεθνείς αγορές, όπου βλέπουν ευκαιρίες ανάπτυξης. Οι περιοχές στις οποίες εμφανίζεται η μεγαλύτερη κινητικότητα είναι η Ασία, η Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, ενώ για πρώτη φορά αρκετοί ανέφεραν και την Αφρική. Αντίθετα, στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης παρουσιάζεται μείωση ή στασιμότητα των δραστηριοτήτων.

Επίσης, για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας κρίνεται απαραίτητη η δημιουργία καινοτομίας, ο δε ιδιωτικός τομέας πρέπει να έχει τον κύριο ρόλο σε αυτό. Είναι λοιπόν θετικό το γεγονός ότι το 51% των συμμετεχόντων στην έρευνα δήλωσαν ότι σκοπεύουν να αλλάξουν την στρατηγική τους με στόχο την ενίσχυση της καινοτομίας και την αύξηση της έρευνας και αναπτύξεως.

Οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι διευθύνοντες σύμβουλοι στην Ελλάδα είναι η ανεπαρκής χρηματοδότηση, το ασταθές φορολογικό περιβάλλον και το υψηλό ενεργειακό κόστος. Σημαντικότερο εμφανίζεται το πρόβλημα της αδυναμίας χρηματοδότησης, σύμφωνα με την πλειοψηφία των συμμετεχόντων στην έρευνα (89%). Ως προς την οικονομία της χώρας και το πολιτικό πλαίσιο, οι διευθύνοντες σύμβουλοι εξέφρασαν έντονη ανησυχία για το ασταθές οικονομικό περιβάλλον (96%), την αδυναμία του κράτους να διαχειρισθεί το έλλειμμα και το δημόσιο χρέος (91%) και την αστάθεια στις κεφαλαιαγορές (87%). Ακόμη, αρκετοί (71%) θεωρούν ότι ενδεχόμενες κοινωνικές αναταραχές μπορεί να έχουν πολύ αρνητικές επιπτώσεις στην ελληνική αγορά και οικονομία.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης, η συνεργασία και υποστήριξη του ελληνικού κράτους προς τον ιδιωτικό τομέα έχουν κρίσιμη σημασία για μία υγιή οικονομία. Σχεδόν όλοι οι συμμετέχοντες από την Ελλάδα (98%) θέτουν ως βασική προτεραιότητα της κυβέρνησης την διασφάλιση της σταθερότητος του χρηματοοικονομικού τομέα, ποσοστό πολύ υψηλότερο από πέρυσι (59%). Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, η διασφάλιση της σταθερότητος του χρηματοοικονομικού τομέα αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την εξισορρόπηση της αγοράς, την ενίσχυση της ρευστότητος και την δανειοδότηση των επιχειρήσεων.

Ένας στους δύο συμμετέχοντες δήλωσε ότι η επιχείρησή του επηρεάζεται αρνητικά από ένα κλίμα ελλείψεως εμπιστοσύνης και ότι το κράτος δεν έχει κινηθεί ικανοποιητικά (κατά την περίοδο όπου διεξήχθη η μελέτη) για να δημιουργηθεί περιβάλλον φιλικό για τις επιχειρήσεις, το οποίο θα προσελκύσει επενδύσεις. Οι διευθύνοντες σύμβουλοι ζητούν από το κράτος να εντείνει τις δράσεις για την κίνηση κεφαλαίων που θα δώσουν στην οικονομία της χώρας την ώθηση που χρειάζεται. Επίσης, αξιοσημείωτο ποσοστό των διευθυνόντων συμβούλων στην Ελλάδα (84%) πιστεύουν ότι το κράτος δεν λαμβάνει αρκετά μέτρα για να μειωθεί η ανεργία στον ιδιωτικό τομέα.

Πολύ σωστά, έτσι, ο διευθύνων σύμβουλος της PwC Ελλάδος κ. Μάριος Ψάλτης τονίζει ότι, στην κρίσιμη φάση που βρίσκεται η χώρα, μόνον ιδιωτικές σοβαρές επιχειρήσεις μπορούν να συμβάλουν αποφασιστικά στην καταπολέμηση της ανεργίας και στο ξεκίνημα μιας αναπτυξιακής πορείας. «Για να εξυγιάνουμε την οικονομία, χρειάζεται να αλλάξει το κράτος και να κινητοποιηθούν κεφάλαια για επενδύσεις στους υγιείς τομείς, βάσει ενός μακροχρόνιου αναπτυξιακού σχεδίου. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το κράτος πρέπει να μετασχηματισθεί, και μάλιστα γρήγορα, αλλάζοντας νοοτροπία και διευκολύνοντας την επιχειρηματικότητα με κάθε δυνατό τρόπο –σταθερό φορολογικό καθεστώς, ρευστότητα, στήριξη εξαγωγών προαγωγή επενδύσεων, απλοποίηση διαδικασιών», επισημαίνει ο κ. Μάριος Ψάλτης.

Δεν γνωρίζουμε, ωστόσο, κατά πόσον η επισήμανσή του μπορεί να δικαιολογήσει αισιοδοξία –ιδιαίτερα μετά από πρόσφατα φαινόμενα βίας και ανομίας κατά επιχειρήσεων, που μόνον αν τιμωρηθούν παραδειγματικά θα μπορεί κάποιος να αισιοδοξεί.

Κατά τα λοιπά, σε παγκόσμιο επίπεδο τα ανώτατα στελέχη επιχειρήσεων προβλέπουν ένταση του ανταγωνισμού, διατήρηση της ευρωζώνης, ύφεση στις ΗΠΑ, πτώση του ρυθμού αναπτύξεως στην Κίνα και πιθανές σοβαρές κοινωνικές αναταραχές σε Ισπανία και Ελλάδα.