Τουρκία-Αίγυπτος: Δύο μεγάλες χώρες σε αντιπαλότητα

του Αντώνη Τριφύλλη*

Πριν λίγες ημέρες ο Πρόεδρος της Αιγύπτου Σίσσυ εγκαινίασε μεγάλη ναυτική βάση στην Μεσόγειο στα σύνορα με την Λιβύη. Το μήνυμα ήταν σαφές. Η Αίγυπτος θα προστατεύσει τα γεωπολιτικά συμφέροντά της στην Μεσόγειο, καθώς και τα δικαιώματά της στην θαλάσσια περιοχή για πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Μια από τις κινήσεις στην πολιτική της Αιγύπτου ήταν και η συμφωνία με την Ελλάδα για τις ΑΟΖ των δυο κρατών.

Η άλλη μεγάλη δύναμη της περιοχής, η Τουρκία, φιλοδοξεί να καταστεί εκπρόσωπος των Σουνιτών και προστάτης τους. Ειδικά οι Αραβικές χώρες, έχουν πολλούς λόγους να μην αποδέχονται μια μη Αραβική χώρα να διαφεντεύει την περιοχή τους, ούτε νοσταλγούν τα χρόνια της οθωμανικής αυτοκρατορίας που συντηρεί η νεοοθωμανική ρητορική του Ερντογάν.

Πριν λίγους μήνες, η Τουρκία έδειξε διάθεση για επαναπροσέγγιση με το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Και οι δυο σύμμαχοι απέρριψαν την ‘’προσφορά’’ . Η Αίγυπτος αρνήθηκε κάθε συζήτηση στο μέτρο που οι θανάσιμοι εχθροί του Σίσσυ και του στρατού είναι οι αδελφοί Μουσουλμάνοι που έχουν βρει καταφύγιο και υποστήριξη στο πρόσωπο του Ερντογάν. Και το Ισραήλ απέρριψε την όποια συζήτηση με τους Τούρκους που έχουν προσφέρει καταφύγιο στην τρομοκρατική οργάνωση της Χαμάς, παραρτήματος του σιιτικού Ιράν.

Γενικότερα η πολιτική ατμόσφαιρα στην περιοχή, ιδιαίτερα μετά την εκλογή του Προέδρου Μπάιντεν, έχει βαρύνει για την Τουρκία. Παρά την επιθυμία της Δύσης να ‘’κρατήσει’’ την χώρα στο ΝΑΤΟ, η ρητορική του Προέδρου της και των υπουργών του δεν αποδέχεται την αμφισβήτηση της περιφερειακής υπερδύναμης από την Δύση. Το κλίμα επιβαρύνεται και από την λανθασμένη οικονομική πολιτική, που έχει αποδυναμώσει στο εσωτερικό της το άστρο του Κόμματος της Δικαιοσύνης.

Στη διάρκεια της πολυετούς διακυβέρνησης από έναν αφέντη απεμπόλησε την πολιτική της φιλελεύθερης οικονομικής διακυβέρνησης της πρώτης περιόδου. Την περίοδο αυτή οι ξένες επενδύσεις, ο εξαγωγικός δυναμισμός, ο παραγωγικός δυναμισμός και η εμπιστοσύνη των ξένων και συνέβαλαν στην οικονομική της άνθιση έχουν σταδιακά εκλείψει. Και το Ναπολεόντειο όνειρο έχει εξαντληθεί από στρατιωτικές υπερβολές. Η παρουσία στρατευμάτων, δημιουργίας βάσεων σε μια σειρά από χώρες της Αφρικής κλπ. εξανέμισαν τον οικονομικό δυναμικό σε βάρος των ασθενέστερων στρωμάτων και τον πληθωρισμό να αδειάζει το ΄΄καλάθι της νοικοκυράς’’ σε βαθμό που να υπάρχει ανάγκη επιδότησης στοιχειωδών τροφίμων.

Παρ όλα αυτά η Τουρκία είναι πιο δυνατή από την Αίγυπτο. Τόσο από άποψη ΑΕΠ , όσο και κατά κεφαλήν εισόδημα η διαφορά είναι τριπλάσια και τετραπλάσια, το εξωτερικό χρέος επίσης κλπ.
Η Αίγυπτος πολιτικά είναι ευάλωτη, αν υπολογίσουμε και την ρήξη με την Αιθιοπία για τα νερά του Νείλου. Αλλά η συμμαχία της με Ελλάδα, Κύπρο, Ισραήλ , Εμιράτα, ΣαουδικήΑραβία, Γαλλία και ΗΠΑ έχει τον αναγκαίο χρόνο να βελτιώσει το επίπεδο ζωής των κατοίκων της. Και υπ’ αυτήν την έννοια η δημιουργία της ναυτικής βάσης, πάρ’ ότι δαπανηρή, αυξάνει την εμπιστοσύνη των αγορών. Είναι ακριβώς η εμπιστοσύνη που έχει χάσει η Τουρκία τα χρόνια μετά το πραξικόπημα.

*μέλος του Ε.Σ. της διαΝΕΟσις και της Σ.Ε. του ΕΛΙΑΜΕΠ
**πρώτη δημοσίευση: Εφημερίδα, «ΤΑ ΝΕΑ»