του N. Peter Kramer
Γιατί τόση έκπληξη που η COP26 απέτυχε να δώσει ουσιαστική απάντηση στο πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής; Καμία συνεκτική στρατηγική για την αντιμετώπιση ενός τόσο σημαντικού, τεχνικά πολύπλοκου και πολιτικά ευαίσθητου ζητήματος δεν έχει προκύψει ποτέ -ούτε και πρόκειται- από μια συγκέντρωση 30.000 ατόμων που εκπροσωπούν περισσότερες από 190 χώρες (από εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές), βιομηχανικές και μη κυβερνητικές ομάδες.
Όπως ισχύει και για πολλά από τα ζητήματα που απασχολούν τη διεθνή ζωή - η COP26 δεν είχε ως στόχο την επίλυση δύσκολων προβλημάτων, αλλά να καλυφθεί η αδυναμία των πολιτικών να ηγηθούν σε σημαντικά θέματα. Οι Ευρωπαίοι και οι Βορειοαμερικανοί πολιτικοί υπερηφανεύονταν για τις δεσμεύσεις τους και εξέφρασαν το ενδιαφέρον τους. Από την άλλη, οι ηγέτες της Ασίας και της Αφρικής «φρόντισαν» οι πολίτες τους να αναγνωρίσουν πόσο σκληρά αγωνίζονται για αυτά τα ομόλογα ύψους τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Στο μεταξύ, οι εκπομπές συνεχίζουν να αυξάνονται.
Αν και ο ένας μετά τον άλλο οι πολιτικοί υποχρέωσαν τις χώρες τους σε προσεκτικά σχεδιασμένες ανεφάρμοστες δεσμεύσεις, κανένας από αυτούς δεν είχε το θάρρος να αναφέρει ότι καμία χώρα δεν ανταποκρίθηκε στις δεσμεύσεις για το κλίμα - οι οποίες αναλήφθηκαν στο Παρίσι «με φανφάρες και τυμπανοκρουσίες» πριν από έξι χρόνια. Από την μια, λοιπόν, οι δεσμεύσεις για την επίτευξη των κλιματικών στόχων κρίνονται ανεπαρκείς και , από την άλλη, κανείς δεν τηρεί τις δεσμεύσεις αυτές.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν «κέρδισε το βραβείο» του πιο κυνικού πολιτικού. Στη Γλασκώβη καυχήθηκε για τους νέους στόχους των ΗΠΑ για το κλίμα και για την αφοσίωση σε αυτούς. Την ίδια εβδομάδα παρακάλεσε τον OPEC+ να σώσει την παγκόσμια οικονομία και την προεδρία του αντλώντας περισσότερα ορυκτά καύσιμα. Όλοι γνωρίζουμε ότι θέλει να επανεκλεγεί το 2024, ανεξάρτητα από το πόσα αέρια θερμοκηπίου «εκτοξεύονται» προς την ατμόσφαιρα.
Μάλλον και η κλιματική αλλαγή ανήκει στα ζωτικά προβλήματα, τα οποία ούτε οι εθνικές κυβερνήσεις ούτε οι διεθνείς θεσμοί (συμπεριλαμβανομένης και της Ε.Ε.) φαίνονται ικανοί να επιλύσουν. Η πανδημία της Covid, η μαζική μετανάστευση που προκαλεί ανθρωπιστική κρίση στα σύνορα της Ε.Ε. και των ΗΠΑ, η τζιχαντιστική τρομοκρατία που μαίνεται σε περισσότερα μέρη σήμερα από ό,τι πριν από 20 χρόνια, ο κυβερνοπόλεμος που απειλεί να καταστήσει τον έλεγχο των όπλων παρωχημένο, το Ιράν που περιφέρεται ανεξέλεγκτα στην Μέση Ανατολή, και ας μην ξεχνάμε και την αυξανόμενη επιθετικότητα της Κίνας.
Ίσως το πρόβλημά μας δεν είναι μόνο ότι το κλίμα αλλάζει, αλλά και ότι ο κόσμος μας αρχίζει να μοιάζει ανεξέλεγκτος...