Πίσω από την υπερβολική φορολόγηση οινοπνευματωδών ποτών και την απαγόρευση να προσφέρονται ως δώρα, στην Τουρκία συντελείται μία ήπια κατ’ αρχήν ισλαμοποίηση της χώρας, η οποία με το δίδυμο Ερντογάν-Νταβούτογλου μπορεί να προσλάβει επικίνδυνες διαστάσεις για ολόκληρη την ΝΑ Ευρώπη και όχι μόνο
η τιμή των αλκοολούχων ποτών στην Τουρκία έχει αυξηθεί 160% από τότε που ανήλθε στην εξουσία το AKP
του Ντιντιέ Βαλουά*
Η πολιτική κατάσταση στην Τουρκία μπαίνει σε νέα φάση και, για την γεωπολιτική πορεία της χώρας αυτής, το μέλλον είναι άδηλο. Ιδιαίτερα δε σήμερα, που είναι γνωστές οι σχέσεις που διατηρεί η Τουρκία με ακραίες ισλαμικές οργανώσεις στην Συρία και στο Ιράκ.
Έτσι, ένα κρίσιμο ερώτημα που κυριαρχεί στην τουρκική κοινή γνώμη είναι αυτό του μεγέθους που θα δώσουν στην «αποκεμαλοποίηση» της Τουρκίας οι κ.κ. Ερντογάν και Νταβούτογλου. Είναι δε σαφές ότι η «αποκεμαλοποίηση» έχει ήδη ξεκινήσει, ατύπως βέβαια, με την υπερφορολόγηση του αλκοόλ και τις ποικίλες απαγορεύσεις που εμποδίζουν την διακίνηση και κυκλοφορία του.
Στην σημερινή Τουρκία, κυρίως δε στις βόρειες περιοχές της, δεν είναι καθόλου εύκολο να πιει κανείς μια μπύρα ή να απολαύσει ένα λευκό κρασί. Εν τούτοις, η Τουρκία και βιομηχανίες μπύρας διαθέτει, και κρασί παράγει. Από την άλλη, απαγορεύεται από την κυβέρνηση να κάνει κάποιος δώρο μία μπουκάλα κρασί ή ρακί.
Στην ουσία, δηλαδή, ένας θρησκευτικού περιεχομένου νόμος αφαιρεί από τους Τούρκους πολίτες το δικαίωμα να καταναλώνουν συγκεκριμένα προϊόντα, εν προκειμένω οινοπνευματώδη ποτά. Ίσως η σημερινή τουρκική κυβέρνηση να εκδικείται τον Κεμάλ Ατατούρκ, που ως γνωστόν λάτρευε το ρακί.
Τώρα, κατά πόσον οι απαγορεύσεις αυτές είναι συμβατές και με τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Τουρκίας, αν αυτός ισχύει ακόμη, μένει να αποδειχθεί. Για την ώρα, πάντως, οι κοινοτικοί έχουν άλλα, πιο σοβαρά προβλήματα να αντιμετωπίσουν από την ισλαμοποίηση της κατανάλωσης οινοπνεύματος στην Τουρκία.
Πέραν όμως από τις προαναφερόμενες θρησκευτικού περιεχομένου απαγορεύσεις, η ισλαμικών καταβολών τότε τουρκική κυβέρνηση του κ.Τ.Ερντογάν, από τον Οκτώβριο του 2010 χτύπησε κατακέφαλα με 30% φορολογική επιβάρυνση όλα τα οινοπνευματώδη ποτά. Προκαλώντας, βέβαια, και τις διαμαρτυρίες εμπόρων και παραγωγών ποτών, καθώς και ουκ ολίγων ιδιοκτητών εστιατορίων και καφετεριών.
Την νύφη, βέβαια, φέτος το καλοκαίρι, θα την πληρώσουν και οι τουρίστες που θα επισκεφθούν την Τουρκία. Στην καλύτερη περίπτωση, στην Αττάλεια, ένα μπουκάλι μέτριο τουρκικό κρασί θα το πληρώσουν περίπου 50 ευρώ. Όσο για ένα ποτήρι μπύρα, το φθηνότερο που ήπια εγώ μού κόστισε 8 ευρώ!
Σημειώνω, για λόγους καλύτερης πληροφόρησης, ότι η τιμή των αλκοολούχων ποτών στην Τουρκία έχει αυξηθεί 160% από τότε που ανήλθε στην εξουσία το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), πριν από δέκα χρόνια. Αντιθέτως, ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή αυξήθηκε 90% κατά την διάρκεια της ίδιας περιόδου. Μία φιάλη ρακί ενός λίτρου κοστίζει πλέον περίπου 41 δολλάρια.
Είναι πολλά χρήματα για μία χώρα όπου ο ελάχιστος ετήσιος μισθός είναι περίπου 500 δολλάρια και το μέσο μηνιαίο εισόδημα είναι περίπου 1.000 δολλάρια. Όλο και περισσότεροι Τούρκοι προτιμούν την μπύρα και το κρασί, τα οποία είναι φθηνότερα από το παραδοσιακό ρακί.
Τούρκοι συνάδελφοι αλλά και πολιτικοί –που αντιπολιτεύονται, βέβαια, την κυβέρνηση– υποστηρίζουν ότι υπάρχει κρυφή ατζέντα πίσω από τις απαγορεύσεις και την υπερφορολόγηση των ποτών. Το ΑΚΡ, αναφέρουν, προσπαθεί να ασκήσει πιέσεις εναντίον τρόπων ζωής οι οποίοι δεν συμφωνούν με την ισλαμική θέση του κόμματος. «Η κυβέρνηση του ΑΚΡ προσπαθεί να καταστείλει εστιατόρια που σερβίρουν αλκοόλ και καταστήματα που πωλούν αυτά τα ποτά, μέσω αυξήσεων στους φόρους, de facto απαγορεύσεις και κοινωνική πίεση», γράφει ο οικονομολόγος Μουσταφά Σονμέζ στο μπλογκ του.
Η κυβέρνηση αρνείται ότι υπάρχει θρησκευτικό κίνητρο πίσω από την πολιτική της για τους φόρους που σχετίζονται με το αλκοόλ. «Το κόμμα δεν υπερασπίζεται δημόσια απαγόρευση του αλκοόλ και έχει επανειλημμένως εκφράσει την δέσμευσή του για να μην παρεμβαίνει στις ιδιωτικές ζωές», λένε οι εκπρόσωποί της.
Παρόλα αυτά, αρκετοί δήμοι που διοικεί το ΑΚΡ έχουν απαγορεύσει τα αλκοολούχα ποτά σε εστιατόρια και καφετέριες που λειτουργεί η δημαρχία, ενώ οι άδειες για αλκοόλ σε ιδιωτικές επιχειρήσεις γίνονται, σύμφωνα με πληροφορίες, όλο και πιο δύσκολο να ληφθούν σε κάποιες περιοχές.
Είναι λοιπόν σαφές ότι, πίσω από τις επιβαρύνσεις και τις απαγορεύσεις, υπάρχουν σαφέστατα πολιτκο-θρησκευτικά κίνητρα, που έχουν όμως και μία σοβαρή κοινωνική επίπτωση. Όπως αναφέρει ο Μ.Σονμέζ, πολλοί έφηβοι, που δεν μπορούν να αγοράσουν αλκοόλ, προτιμούν τα ναρκωτικά –η κατανάλωση των οποίων αυξάνει κατακόρυφα σε πολλές τουρκικές περιοχές. Θα έπρεπε να γνωρίζουν οι κ.κ. Ερντογάν και Νταβούτογλου ότι κάθε νόμισμα έχει δύο όψεις.
Πλην όμως, όπως συμβαίνει γενικά με το Ισλάμ, η χρήση ναρκωτικών τυγχάνει απόλυτης αποδοχής και τούτο διότι το «μαστούρωμα» είναι υποβοηθητικό στην εκτέλεση τρομοκρατικών ενεργειών. Και όλα δείχνουν ότι οι τελευταίες, στον άτυπο και ασύμμετρο πόλεμο Δύσης-Ισλάμ, θα αποτελούν κορυφαίο εργαλείο για τις ισλαμικές οργανώσεις. Ας μην ξεχνάμε δε ότι όλες αυτές οι οργανώσεις χρηματοδοτούνται από το εμπόριο ναρκωτικών, στο οποίο σημαντικός είναι και ο ρόλος της τουρκικής μαφίας.
*Γάλλος ελεύθερος ανταποκριτής στην Μέση Ανατολή εφημερίδων της Αλσατίας