Δημιούργησε έναν κόσμο στον οποίο πίνουμε καφέ από τη Βραζιλία, φοράμε ρούχα ραμμένα στην Καμπότζη και χρησιμοποιούμε συσκευές που κατασκευάστηκαν στην Κίνα, χωρίς αυτό να μας προκαλεί κάποια αίσθηση. Ωστόσο πρόκειται πράγματι αυτό το σταθερό άνοιγμα των διεθνών αγορών να αντιστραφεί;
Στο Νταβός υπήρξε έντονη συζήτηση για το μέλλον της παγκοσμιοποίησης - και τα πλεονεκτήματα ενός συστήματος που βάλλεται από τα πυρά λαϊκιστών κάθε είδους. «Ίσως βρισκόμαστε στο σημείο εκείνο όπου η παγκοσμιοποίηση φτάνει στο τέλος της και παίρνουν τη σκυτάλη ο επαρχιωτισμός και ο εθνικισμός» δήλωσε ο Ray Dalio, ιδρυτής της εταιρίας επενδύσεων Bridgewater Associates, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τις επιπτώσεις της οικονομικής πολιτικής του Προέδρου Donald Trump. «Θα δούμε περισσότερο προστατευτισμό, ίσως και αντιστροφή της τάσης που υπήρχε τη δεκαετία του ’90 στις εμπορικές συμφωνίες και την παγκοσμιοποίηση», είπε.
Παρόλα αυτά, υπήρξαν έντονες εκκλήσεις για ένα ανοιχτό μέλλον. Στην πρώτη του εμφάνιση στο Νταβός, ο Πρόεδρος της Κίνας, Xi Jinping, υπερασπίστηκε τα οφέλη της οικονομικής παγκοσμιοποίησης και την δυνατότητά της να εξαλείφει τη φτώχεια. «Είναι αλήθεια ότι η οικονομική παγκοσμιοποίηση δημιούργησε νέα προβλήματα. Ωστόσο αυτό δεν αποτελεί δικαιολογία ώστε να την διαγράψουμε εξ’ ολοκλήρου. Θα ήταν προτιμότερο να προσαρμοστούμε, να απορροφήσουμε τον όποιο αρνητικό αντίκτυπό της και να μεταφέρουμε τα οφέλη που προκύπτουν σε όλες τις χώρες και όλα τα έθνη», δήλωσε. «Θα πρέπει να αναλάβουμε την υποχρέωση να καλλιεργήσουμε μια ανοιχτή παγκόσμια οικονομία», προσέθεσε. «Κανείς δεν πρόκειται να βγει νικητής από έναν εμπορικό πόλεμο».
Ίσως απρόσμενα, τα λόγια του επανέλαβε και ένας από τους πιο στενούς συνεργάτες του Donald Trum. Ο Anthony Scaramucci, που πρόκειται να ηγηθεί του Γραφείου Δημοσίων Σχέσεων του Λευκού Οίκου, είπε: «Η Κίνα και οι ΗΠΑ έχουν έναν κοινό σκοπό, γι’ αυτό θα πρέπει οι διμερείς μας σχέσεις να διατηρηθούν ισχυρές. Δεν θέλουμε να εμπλακούμε σε εμπορικό πόλεμο. Επιθυμούμε ομαλή διεξαγωγή ελεύθερου και δίκαιου εμπορίου».
Η σημασία των επιχειρηματικών δεσμών μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, των δύο πλουσιότερων χωρών, υπογραμμίστηκε και κατά την επίσκεψη του Jack Ma, ιδρυτή του κινεζικού διαδικτυακού κολοσσού Alibaba, στον πύργο του Trump. Μιλώντας στο Νταβός, ο Μa δήλωσε ότι η Αμερική ωφελήθηκε πάρα πολύ από την παγκοσμιοποίηση –αλλά και ότι σπατάλησε τον πλούτο της.
Η Christine Lagarde, Διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, συμφώνησε ότι τα κέρδη της παγκοσμιοποίησης έπρεπε να μοιραστούν ευρύτερα ώστε να καταφέρει να αποτελεί βιώσιμη επιλογή, υπενθυμίζοντας στο Νταβός ότι είχε προειδοποιήσει για τη συνέπεια του εκτροχιασμού λόγω της ανισότητας το 2013. Ωστόσο, με βάση τα λεγόμενα της, η λύση πια δεν είναι ούτε η οπισθοδρόμηση, ούτε η εσωστρέφεια.
Η συγκεκριμένη άποψη διατυπώθηκε και από τον Henrique Meirelles, Υπουργό Οικονομικών της Βραζιλίας: «Ως σύνολο, η παγκοσμιοποίηση λειτουργεί. Αν το εξετάσουμε σε παγκόσμιο επίπεδο το καθαρό αποτέλεσμα είναι πάρα πολύ θετικό».
Για τον Pier Carlo Padoan, τον Υπουργό Οικονομικών της Ιταλίας, δεν τίθεται ζήτημα περισσότερης ή λιγότερης παγκοσμιοποίησης, αλλά ενός διαφορετικού και λιγότερο απρόβλεπτου μοντέλου, εφόσον κάποιες χώρες επέστρεψαν στον προστατευτισμό ενώ άλλες ακολούθησαν άλλη κατεύθυνση και απελευθέρωσαν τις αγορές τους. «Δεν θεωρώ ότι βγαίνουμε από την εποχή της παγκοσμιοποίησης, πιστεύω ότι εισερχόμαστε σε ένα νέο στάδιο διεθνών σχέσεων όπου οι εθνικές πολιτικές θα διαμορφώσουν το πώς τελικά εξελίσσεται η παγκοσμιοποίηση».
*Commissioning Editor, Agenda, World Economic Forum