του Jack Ewing*
Η κατάσταση είναι τεταμένη στις σχέσεις Ευρώπης και Αμερικής.
Μπορεί αυτό να μην συμβαίνει για πρώτη φορά, εν τούτοις στην παρούσα φάση τα δεδομένα του προβλήματος ξεφεύγουν από τα γνωστά πλαίσια.
Οι διαπραγματεύσεις για το εμπόριο ΗΠΑ και Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) κινούνται σε δύο ταχύτητες: του Τραμπ και των Βρυξελλών.
Η συμφιλίωση αυτών των δύο κόσμων θα είναι μία κοπιαστική και ίσως ριψοκίνδυνη διαδικασία.
Αναμένεται να υπάρξουν αρκετές αναταράξεις στις σχέσεις των δύο ηπείρων μέσα στους επόμενους μήνες. Αυτό ήταν το μήνυμα που προσπάθησε να μεταβιβάσει πριν λίγες ημέρες ο εμπορικός αντιπρόσωπος των ΗΠΑ, μετά τις συνομιλίες που είχε με τον ομόλογό του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Και οι δύο προσπάθησαν να διαμηνύσουν πως είναι απίθανο να καταλήξουν άμεσα σε συμφωνία, όπως θα ήθελε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Εάν εξαντληθεί η υπομονή του Ντόναλντ Τραμπ, ελλοχεύει ο κίνδυνος να καταρρεύσουν πλήρως οι διαπραγματεύσεις, προκαλώντας προβλήματα στις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των δύο πλευρών του Ατλαντικού –συναλλαγές που υπολογίζονται στο 1 τρισεκατομμύριο δολλάρια ετησίως.
Ο εμπορικός αντιπρόσωπος των ΗΠΑ Ρόμπερτ Λαϊτχάϊζερ συναντήθηκε με την Επίτροπο Εμπορίου της ΕΕ Σεσίλια Μάλμστρομ, στο πλαίσιο μίας σειράς προγραμματισμένων συναντήσεων. Ο Ρ. Λαϊτχάϊζερ χαρακτήρισε τις επαφές «εποικοδομητικές» και η Σ. Μάλμστρομ είπε πως είναι «διορατικές».
Ωστόσο, η πρόοδος στις συνομιλίες δεν είναι δεδομένη. Και αυτό συμβαίνει γιατί η αμερικανική πλευρά δίνει στο όλο θέμα μία πρωτόγνωρη διάσταση, που δεν είναι απαραιτήτως μόνον εμπορική. Ας δούμε όμως τις εξελίξεις.
Πριν δύο μήνες περίπου, η Ευρωπαία Επίτροπος είχε πει πως η ΕΕ θα μηδένιζε τους δασμούς στις εισαγωγές αυτοκινήτων από τις ΗΠΑ, εάν η Ουάσινγκτον έκανε το ίδιο για την ΕΕ. Ο Αμερικανός πρόεδρος αντέδρασε αρνητικά, λέγοντας πως η συναίνεση δεν ήταν επαρκής. Λίγο αργότερα, η ΕΕ ανακάλεσε την υποχώρησή της.
Σήμερα, η Ρ. Μάλμστρομ υποστηρίζει πως είναι απαραίτητη η έγκριση των 28 κρατών μελών της ΕΕ πριν προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις επί του θέματος αυτού. Υποσχόμενη κάτι για να το ανακαλέσει μετά, η Επίτροπος φαίνεται πως υιοθετεί την στρατηγική διαπραγματεύσεων του Ντ. Τραμπ.
Ξεκαθάρισε πως η ΕΕ δεν θα είναι τόσο υποχωρητική όσο ήταν το Μεξικό στις διαπραγματεύσεις για την αναθεώρηση της NAFTA, που πραγματοποιήθηκαν τον περασμένο μήνα.
«Η ΕΕ δεν θα συνεργαστεί με αυτόν τον τρόπο. Δεν θα συμβιβαστεί έτσι απλά, όπως έκανε η μεξικανική κυβέρνηση. Σε αυτή την περίπτωση δεν θα είναι μία εύκολη νίκη για την Ουάσινγκτον», σχολιάζει ο Τζέϊκομπ Κίρκενγκαρτ, συνεργάτης του Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομικών Πέτερσον.
Όντως, η κατάσταση δεν είναι ξεκάθαρη, παρά τις διακηρύξεις ότι οι δύο πλευρές θέλουν να ενδυναμώσουν τις εμπορικές τους σχέσεις. Ας μην ξεχνάμε ότι, πριν λίγους μήνες, μετά από πίεση του Ντόναλντ Τραμπ, οι ΗΠΑ επέβαλαν δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου.
Η ΕΕ αντέδρασε με δασμούς σε συγκεκριμένα προϊόντα από τις ΗΠΑ, όπως ο χυμός πορτοκάλι, το καλαμπόκι και τα σκάφη αναψυχής.
Όλα αυτά δεν είναι ευχάριστα. Αυτός είναι και ο λόγος που οι επιχειρήσεις σε ΗΠΑ και ΕΕ επιδιώκουν σήμερα όχι μόνον να αποφευχθεί ένας εμπορικός πόλεμος αλλά και να αρθούν όλα τα εμπόδια στις μεταξύ τους εμπορικές σχέσεις.
Μια τέτοια συμφωνία θα συνέφερε και τις δύο πλευρές. Θα τούς έδινε περισσότερα εφόδια για να αντιμετωπίσουν την Κίνα, της οποίας οι εμπορικές τακτικές έχουν επικριθεί τόσο από την Ουάσινγκτον όσο και από τις Βρυξέλλες.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν ήδη επιτύχει κάτι –ο Ντ. Τραμπ δεν έχει επιβάλει ακόμη δασμούς στις εισαγωγές αυτοκινήτων από την ΕΕ, όπως είχε απειλήσει πως θα κάνει. Οι τόνοι με τις ΗΠΑ έχουν ήδη χαμηλώσει.
Αλλά ο Αμερικανός πρόεδρος μπορεί να κουραστεί από την διαδικασία λήψης αποφάσεων στην ΕΕ, η οποία απαιτεί πολύ χρόνο. Ήδη έχει αποκαλέσει την Ευρώπη «τόσο κακιά όσο η Κίνα, αλλά μικρότερη».
Ας σημειωθεί, τέλος, ότι ο Ντ. Τραμπ παρακολουθεί με ειδικό ενδιαφέρον και τις πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη, μην κρύβοντας τις προτιμήσεις του για τους ευρωσκεπτικιστές. Κάτι δεν λέει αυτό;
*Οικονομολόγος, αρθρογράφος στην εφημερίδα New York Times
