Πώς οι μικροπιστώσεις δημιουργούν ανάπτυξη

 Είναι διεθνώς παραδεκτό ότι ο θεσμός Microfinance αποτελεί εργαλείο οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης.

Πρόκειται για ουσιαστική κοινωνική επένδυση, η οποία αποδίδει πολλαπλά.

Οι δανειολήπτες, και το προσωπικό που απασχολούν στις επιχειρήσεις τους, συντηρούν τις οικογένειές τους από το παραγόμενο εισόδημα, ενώ το κράτος επωφελείται από την αύξηση των εσόδων από τον φόρο εισοδήματος, τις αυξημένες εισφορές στο ασφαλιστικό σύστημα, τα λιγότερα επιδόματα ανεργίας, κλπ. 

Οι μικροπιστώσεις αφορούν μόνον δάνεια μέχρι λίγες χιλιάδες ευρώ (μικρότερα των 25.000 ευρώ, ενώ ο μέσος όρος χορηγήσεων στην ΕΕ κυμαίνεται μεταξύ 10.000 και 15.000 ευρώ) για την αντιμετώπιση βραχυχρόνιων επιχειρηματικών / επαγγελματικών αναγκών –ποσά που γενικά είναι σημαντικά μικρότερα από εκείνα που συνήθως χορηγούν οι παραδοσιακές εμπορικές τράπεζες.

Επιπλέον, για τα δάνεια αυτά δεν ζητούνται οι συνήθεις εγγυήσεις που αποτελούν προαπαιτούμενο των τραπεζών. Γι αυτό, άλλωστε, τις μικροπιστώσεις χορηγούν κατά κύριο λόγο μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί, με κεφάλαια που προέρχονται από κρατικά ή/και διακρατικά κονδύλια, δωρεές από ιδρύματα, από ιδιώτες, κλπ.

Συχνά, οι μικροχρηματοδοτήσεις αντιμετωπίζονται σαν να είναι δωρεές φιλανθρωπικού σκοπού. Δεν είναι! Δημιουργούν πραγματικά οφέλη! Συμβάλλουν στην δημιουργία θέσεων εργασίας.

Βασίζονται πάρα πολύ στον «χαρακτήρα» του δανειολήπτη, όπου η προσωπική δέσμευση, η ακεραιότητα, η εμπειρία και οι δεξιότητες του αιτούντος αξιολογούνται σε απόλυτο συνδυασμό με την επιχειρηματική ιδέα.

Οι «μικροδανειστές» δαπανούν αρκετό χρόνο για να βοηθήσουν τους δανειολήπτες με τον επιχειρηματικό σχεδιασμό και την διαδικασία υποβολής αιτημάτων χρηματοδότησης και παρέχουν –συνήθως δωρεάν– καθοδήγηση και μετά την εκταμίευση του δανείου.

Η μικροπίστωση μπορεί να διαδραματίσει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο και στην προσπάθεια των «νοικοκυραίων» μεταναστών να δημιουργήσουν μικρές επιχειρήσεις, δεδομένου ότι θα βρουν βοήθεια σε μία σειρά προβλημάτων όπως γλωσσικοί περιορισμοί, μη εξοικείωση με τους κανόνες της οικονομίας, έλλειψη πιστοληπτικού ιστορικού, κλπ.

Πολλοί μετανάστες στρέφονται προς την αυτοαπασχόληση, στηριζόμενοι στις ατομικές τους δεξιότητες και εμπειρίες. Παρατηρείστε ότι σε εκείνες τις γειτονιές της Αθήνας που οι μετανάστες κατέχουν μεγάλο μερίδιο μεταξύ των κατοίκων, οι νέες μικροεπιχειρήσεις ξεπερνούν αριθμητικά τις νέες επιχειρηματικές προσπάθειες που λαμβάνουν χώρα σε άλλες περιοχές της πόλης.

Οι φορείς μικροπιστώσεων θα μπορούν να βοηθήσουν τους μετανάστες να βρουν τον δρόμο τους μέσα στον λαβύρινθο των απαιτήσεων που είναι αναγκαίες για την δημιουργία μιας επιτυχημένης μικροεπιχείρησης (χρησιμοποιώντας το προσωπικό που μπορεί να συνεργαστεί με τους μετανάστες στην μητρική τους γλώσσα).

Το βασικό στοιχείο είναι η ύπαρξη ενός ρεαλιστικού σχεδίου για το πώς ο δανειολήπτης θα χρησιμοποιήσει τα χρήματα ώστε να δημιουργηθούν επαρκείς ταμειακές ροές για να αποπληρώσει το δάνειο.

Οι περισσότεροι θα χρησιμοποιήσουν το δάνειο για να πληρώσουν τον εξοπλισμό παραγωγής, την εγκατάσταση και τον εξοπλισμό γραφείων, την αγορά αποθεμάτων, τις άδειες λειτουργίας, το μάρκετινγκ, καθώς και για κεφάλαιο κίνησης.

Εάν ο υποψήφιος δανειολήπτης δεν έχει επαρκή εμπιστοσύνη στις ικανότητές του ή αισθάνεται ότι η βιωσιμότητα της επιχείρησης εξαρτάται άμεσα από την διαφορά μίας-δύο ποσοστιαίων μονάδων στο ύψος του χρεωστικού επιτοκίου, τότε μάλλον θα πρέπει να αναζητήσει κάποια άλλη επιχειρηματική ιδέα.

Σε ό,τι αφορά τις δραστηριότητες τεχνολογίας, ο θεσμός των μικροπιστώσεων μπορεί να μην είναι η καταλληλότερη μορφή χρηματοδότησης γι αυτούς τους τύπους των επιχειρήσεων. Τα μικροδάνεια βασίζονται στην παραδοχή ότι οι οφειλέτες θα αρχίσουν να παράγουν έσοδα και κατά συνέπεια θα αρχίσουν να αποπληρώνουν το δάνειο μέσα σε αρκετά σύντομο χρονικό διάστημα από την εκταμίευσή του, ενώ οι επιχειρήσεις τεχνολογίας συχνά απαιτούν μεγάλο χρονικό διάστημα «επώασης».

Οι επιχειρηματικοί άγγελοι ή τα κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου είναι καταλληλότεροι χρηματοδότες της τεχνολογίας (αν και έχουν προσδοκίες για υψηλές αποδόσεις). Σημειώστε ότι οι επιχειρήσεις τεχνολογίας έχουν σχετικά περιορισμένες ανάγκες αγοράς εξοπλισμού.

Αυτό που έχουν ανάγκη είναι χρηματοδότηση για να μπορούν να πληρώνουν μισθοδοσίες εξειδικευμένου προσωπικού, μέχρι να προκύψουν επαρκείς ταμειακές ροές από την εμπορική εκμετάλλευση της τεχνολογικής ιδέας. Είναι ένα επιχειρηματικό μοντέλο που αποκαλείται «κράτα το κεφάλι έξω από το νερό όσο μπορείς περισσότερο» («keep your head above water» model).

Το microfinance με την υπηρεσία των μικροπιστώσεων είναι ένας διεθνώς αποδεκτός θεσμός, που οδηγεί σε κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη: ενίσχυση εισοδήματος, δημιουργία θέσεων εργασίας, αποκεντρωμένη ανάπτυξη, διαφοροποίηση της περιφερειακής οικονομίας, αύξηση των κρατικών εσόδων και ενίσχυση του ασφαλιστικού συστήματος.

Σε αυτούς τους ιδιαίτερα δύσκολους καιρούς, τα προγράμματα μικροπιστώσεων μπορούν να βοηθήσουν τους οικονομικά αποκλεισμένους ανθρώπους να μετατρέψουν τις προκλήσεις σε πραγματικές ευκαιρίες.