Του Δημήτρη Στεργίου
Ίσως διεκδικεί νέα παγκόσμια ιδιαιτερότητα η περίπτωση! Το 2019 «καταργήθηκαν» όπως και τα «Μνημόνια» μετά το 2015 και ιδιαίτερα μετά τις 20 Αυγούστου 2018, και οι άμεσοι και οι έμμεσοι φόροι στην Ελλάδα.
Τι έγινε, θα με ρωτήσετε! Λοιπόν, μετά την τελευταία έκθεση – καταπέλτη του Οργανισμού Οικονομίας Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), όπως και προηγούμενων του ίδιου διεθνούς οργανισμού, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Τράπεζας της Ελλάδος για το διαρκές, επί δεκαετίες, φορομπηχτικό έγκλημα και μάλιστα εις βάρος των μισθωτών και συνταξιούχων, των οικογενειών με παιδιά και των επιχειρήσεων, προσέτρεξα στον Κρατικό Προϋπολογισμό του 2019 για να επικαιροποιήσω τους πίνακές μου με την εξέλιξη (προβλέψεις) των άμεσων και έμμεσων φόρων κατά το τρέχουν έτος. Εις μάτην.
Διότι, ούτε στην Εισηγητική Έκθεση, ούτε στον Πίνακα του Κρατικού Προϋπολογισμού υπάρχουν άμεσοι και έμμεσοι φόροι, οι οποίοι διδάσκονται, αναλύονται και σχολιάζονται στην οικονομική επιστήμη και υπάρχουν επί δεκαετίες στη δημοσιονομική ιστορία όλων των σχεδόν των χωρών παγκοσμίως!
Υπάρχουν σκόρπια διάφοροι λογαριασμοί, όπως φόροι συναλλαγών, φόροι κατανάλωσης, πετρελαίου, καπνού, αλλά ομαδοποιημένα έσοδα από άμεσους και έμμεσους φόρους δεν υπάρχουν πουθενά!
Η έκπληξή μου συνεχίσθηκε, καθώς διαπίστωνα ότι στην Εισηγητική Έκθεση επί του προϋπολογισμού του 2019 «εξαφανίσθηκαν» και οι πίνακες που παρουσίαζαν διαχρονικά τη σχέση μεταξύ άμεσων και έμμεσων φόρων και, κυρίως, του πίνακα που κατεδείκνυε τον φορομπηχτισμό όλων των εποχών, ο οποίος έγινε εφιαλτικός μετά το 2010 και, φυσικά μετά το 2015.
Πρόκειται για τον πίνακα που αποκάλυπτε την υπερφορολόγηση, δηλαδή τη σχέση μεταξύ ονομαστικής αύξησης του ΑΕΠ και άμεσων και έμμεσων φόρων. Αν η σχέση αυτή ήταν πάνω από τη μονάδα, σήμαινε ότι επιβάλλονται φόροι χωρίς να δικαιολογούνται από την ανάπτυξη.
Και επειδή, ως γνωστόν, στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια οι φόροι αυξάνονταν και πληθύνονταν χωρίς να υπάρχει ανάπτυξη, η σχέση αυτή «χτύπησε» το άπειρον, όπως θα λέγανε οι μαθηματικοί!
Δηλαδή, τι έγινε, λοιπόν; Έγινε αυτό που ενοχλεί κάθε «εγκληματία». «Εξαφάνιση» των πειστηρίων. Και τα «πειστήρια» ήταν η αναγραφή με μαύρα μάλιστα γράμματα των άμεσων και έμμεσων φόρων με τις υποκατηγορίες από κάτω. Αυτό όμως συνεπαγόταν (και γινόταν επί δεκαετίες) να υπάρχει και ειδικός πίνακας που παρουσίαζε διαχρονικά την εξέλιξη των άμεσων και έμμεσων φόρων σε απόλυτους αριθμούς και τη σχέση μεταξύ τους. Ε, αυτή η σχέση γινόταν ολοένα και πιο εφιαλτική.
Και έπρεπε να «καταργηθεί»! Αναφέρω μερικά στοιχεία:
-Το 2014 οι ομολογουμένως αντικοινωνικοί και αντιλαϊκοί έμμεσοι φόροι ήταν 1,15 φορές περισσότεροι από τους άμεσους φόρους, ενώ τα επόμενη έτη έως το 2018 (πρόβλεψη) η σχέση αυτή γίνεται συνεχώς δυσμενέστερη (1,19 φορές, 1,21 φορές, 1,30 φορές και 1,32 φορές το 2015, το 2016, το 2017 και το 2018 αντίστοιχα). Για το 2019 δεν «υπάρχουν» στοιχεία, διότι, όπως είπαμε, «καταργήθηκαν»!!!
-Το 2017 και το 2018 οι, ομολογουμένως, επαναλαμβάνουμε, αντικοινωνικοί και αντιλαϊκοί έμμεσοι φόροι αντιπροσώπευαν το 57% των συνολικών φορολογικών εσόδων, έναντι 54% το 2014. Για το 2019 δεν «υπάρχουν» σχετικά στοιχεία, διότι κι αυτά «καταργήθηκαν».
Και θυμήθηκα μίαν άλλη μελέτη πάλι του ΟΟΣΑ από την οποία προέκυπτε ότι τα ίδια εγκλήματα συνεχίζονται και μετά το 2010.
Ήδη από το 2011 προέκυπτε ότι η ύφεση, η μείωση των αποδοχών, η μείωση της απασχόλησης, η αύξηση της ανεργίας επέδρασσαν αρνητικά στα δημόσια έσοδα και στα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων, με αποτέλεσμα να απαιτούνται πρόσθετες κρατικές ενισχύσεις, με πρώτο έγκλημα τα μέτρα λεηλασίας του οικογενειακού εισοδήματος.
Το δεύτερο έγκλημα είναι, όπως επισημαίνει ο ΟΟΣΑ, ότι εάν η Ελλάδα διατηρούσε το 2011 και τα επόμενα χρόνια την αποδοτικότητα συλλογής ΦΠΑ του κρίσιμου 2008, δηλαδή στο 0,51 θα είχε επιπλέον ετήσιες εισπράξεις ΦΠΑ ύψους περίπου 2,3 δις. ευρώ ή 1,1% του ΑΕΠ, δηλαδή όσα εξασφάλιζε, λόγω της αδυναμίας αυτής, ο «κόφτης» μισθών και συντάξεων!
Το τρίτο έγκλημα είναι ότι εάν η Ελλάδα πετύχαινε το 2011 και μετά τη μέση αποδοτικότητα των χωρών του ΟΟΣΑ, δηλαδή 0,71, τότε θα είχε υψηλότερες ετήσιες εισπράξεις ΦΠΑ ύψους περίπου 9,8 δις. ευρώ ή 4,6% του ΑΕΠ για τα οποία συνεχώς όλα τα επόμενα χρόνια έως σήμερα, επειδή δεν είμαστε ανίκανοι να εισπράττουμε ΦΠΑ, γίνονται περικοπές μισθών και συντάξεων χωρίς κανένα θετικό αποτέλεσμα για την ελληνική οικονομία και το χρέος!
Το τέταρτο έγκλημα είναι ότι εάν η Ελλάδα επιτάχυνε τις μεταρρυθμίσεις, από εμπειρικές μελέτες του ΟΟΣΑ προκύπτει ότι σε βάθος δεκαετίας θα εξασφάλιζε αύξηση του ΑΕΠ κατά περίπου 18% και μια συνεισφορά στη μεταβολή του χρέους προς το ΑΕΠ για την περίοδο 2010 – 2013 και μεγαλύτερη έως σήμερα από το 70% του ΑΕΠ και στην επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος από το επόμενο έτος.
-Το πέμπτο έγκλημα είναι ότι εάν η Ελλάδα εφάρμοζε με συνέπεια το πρόγραμμα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, εκτιμάται ότι μέχρι το 2020 το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ θα μπορούσε να αποκλιμακωθεί κατά τουλάχιστον 13 εκατοστιαίες μονάδες.
Και για να επισημανθεί το μέγεθος των εγκλημάτων αυτών υπενθυμίζω την απόφαση
- πρόβλεψη του Eurogroup στις 5 Δεκεμβρίου 2016, δηλαδή ύστερα από έξι χρόνια, για ελάφρυνση του δημόσιου χρέους κατά 20% έως το 2060.
Αντ’ αυτών των σχετικά δύσκολων θεμάτων για μη άφρονες διαχειριστές εθνικών πόρων, ακούγαμε τα γνωστά ευκολοπίστευτα τα λόγια τα μεγάλα, όπως έλεγε ο εθνικός ποιητής Διονύσιος Σολωμός, όπως εκείνα του Αλέξη Τσίπρα για «υπόσχεση» και «δέσμευση» στις 22 Ιανουαρίου 2015 για «απλό και δίκαιο φορολογικό σύστημα, φορολογική ελάφρυνση των χαμηλών και μεσαίων στρωμάτων, με αφορολόγητο στα 12.000 ευρώ για όλους, με την κατάργηση του ΕΝΦΙΑ και αντικατάστασή του με Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας, με υψηλό αφορολόγητο όριο, ώστε η συντριπτική πλειοψηφία της πρώτης κατοικίας να μην φορολογείται».
