Του Κώστα Χριστίδη*
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦΙΜ), οι Έλληνες εργάζονται από την αρχή του έτους μέχρι την 30η Ιουνίου – βάσει υπολογισμών για το 2019 – για να εισφέρουν όλα τα εισοδήματά τους στο φιλεύσπλαχνο κράτος μας, ενώ μετά την ημερομηνία αυτή τα εισοδήματα που αποκομίζουν από την εργασία τους μέχρι τέλους του έτους (δηλ. για τις εναπομένουσες 185 ημέρες) παραμένουν στην διάθεση των ιδίων και των οικογενειών τους. Είναι, επομένως, η 30η Ιουνίου ημέρα εορτασμού της απελευθέρωσης από την φορολογική καταπίεση (tax independence day) !
Οι υπολογισμοί βασίζονται στον λόγο των φορολογικών βαρών προς το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν. Όσο περισσότερα φορολογικά βάρη, με διάφορες ονομασίες (φόροι εισοδήματος, εισφορές αλληλεγγύης, ΦΠΑ, ΕΝΦΙΑ, δημοτικά τέλη, ασφαλιστικές εισφορές, πάσης φύσεως χαράτσια), σωρεύονται, τόσον αργότερα εντός του έτους μετατίθεται η κινητή αυτή εορτή. Μερικά δεδομένα είναι διαφωτιστικά : από το 1999 έως το 2008, οι Έλληνες εργάζονταν κάθε χρόνο, κατά μέσον όρο, 1 ημέρα παραπάνω για το κράτος, ενώ από το 2009, κατά μέσον όρο, 3,5 ημέρες επιπλέον για το κράτος. Σημειωτέον ότι οι επιπλέον 35 ημέρες του διαστήματος αυτού κατανέμονται ως εξής : ΠΑΣΟΚ (1ο μνημόνιο) 19 ημέρες, συγκυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ (2ο μνημόνιο) 7 ημέρες, ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ (3ο μνημόνιο) 9 ημέρες.
Από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης μόνο το Βέλγιο, η Αυστρία και η Γαλλία εορτάζουν την συγκεκριμένη ημέρα αργότερα εντός του έτους από εμάς, ενώ τις καλύτερες επιδόσεις έχουν η Ιρλανδία και η Μάλτα, με πρωταθλήτρια την Κύπρο, η οποία εορτάζει ως ημέρα απελευθέρωσης από τους φόρους, την 8η Απριλίου ! Και, βεβαίως, σημασία έχει όχι μόνο το ύψος της φορολογικής επιβάρυνσης αλλά και η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και η ικανοποίηση των φορολογούμενων από αυτές (δηλ. η ανταποδοτικότητα των φόρων). Στον τομέα αυτόν η Ελλάδα υστερεί ιδιαίτερα : κακές υπηρεσίες, μεγάλες αναμονές, πολυνομία, αδιαφάνεια, γενικώς χαμηλή αποτελεσματικότητα των δαπανών που χρηματοδοτούνται από τα δημόσια έσοδα.
Είναι ανάγκη η απογοητευτική αυτή κατάσταση να αλλάξει το συντομότερο. Η αλλαγή θα επέλθει ως αποτέλεσμα της επίδρασης πολλών παραγόντων : σημαντικότερος από αυτούς είναι ο παρονομαστής του προαναφερθέντος κλάσματος, δηλ. το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν. Όταν αυξάνεται το ΑΕΠ, υπάρχει δηλ. μεγαλύτερος ρυθμός ανάπτυξης, ακόμη και αν ο αριθμητής παραμένει σταθερός, η φορολογική καταπίεση μειώνεται. Το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα της κυβέρνησης Μητσοτάκη φιλοδοξεί ακριβώς να οδηγήσει σε έναν ενάρετο κύκλο διορθωτικών αλλαγών και μείωσης φόρων που όλες οδηγούν σε μεγαλύτερη ανάπτυξη. Εάν οι προσπάθειες αυτές επιτύχουν, μπορεί η ημέρα απελευθέρωσης από τους φόρους να μετακινηθεί πολύ νωρίτερα και να συμπέσει, ει δυνατόν, με το Πάσχα, οπότε να εορτάσουμε διπλή Ανάσταση !
*Νομικός – Οικονομολόγος