της Αυγής Οικονομίδου*
Η έρευνα του ΣΕΒ «Ο Σφυγμός του Επιχειρείν» εκπονείται κάθε χρόνο, με τη συνεργασία της MRB, προκειμένου να μετράται συστηματικά η πρόοδος (ή η οπισθοδρόμηση) στις παραμέτρους εκείνες που συνθέτουν τον βαθμό φιλικότητας του επιχειρηματικού περιβάλλοντος της χώρας. Πρόκειται για τη μοναδική ελληνική έρευνα γνώμης, που καταγράφει τον παλμό των επιχειρήσεων και υπό αυτό το πρίσμα έχει ξεχωριστή αξία. Σε συνδυασμό με άλλες εκθέσεις, οι οποίες εστιάζονται σε αντικειμενικά μετρήσιμα μεγέθη (π.χ. ημέρες για τη διεκπεραίωση μιας υπόθεσης, πλήθος βημάτων για την ολοκλήρωση μιας διαδικασίας κ.ά.), δίνει σαφείς κατευθύνσεις στη δημόσια διοίκηση που είναι αξιοποιήσιμες στην άσκηση πολιτικής, όπως για παράδειγμα ως προς τις περιοχές όπου οφείλει να εστιάσει τις βελτιωτικές παρεμβάσεις της και τον χαρακτήρα που αυτές θα πρέπει να έχουν.
Τι θέλει λοιπόν να «επικοινωνήσει» σήμερα ο μέσος επιχειρηματίας που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα;
1ο μήνυμα: Ο βαθμός φιλικότητας του επιχειρηματικού περιβάλλοντος απέχει ακόμα αρκετά από το επιθυμητό επίπεδο. Ειδικότερα, στην έρευνα οι επιχειρηματίες αξιολογούν τη δυσκολία που προκαλεί σειρά προεπιλεγμένων εμποδίων αφενός στο ευρύτερο οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον και αφετέρου στην καθημερινή λειτουργία της επιχείρησής τους. Την περίοδο 2017-2019 καταγράφεται σταδιακή βελτίωση των σχετικών δεικτών που συντίθενται με βάση αυτές τις απαντήσεις, από 7,0 σε 5,8 και από 6,5 σε 5,2 μονάδες αντίστοιχα (σε κλίμακα 1-10, όπου η μονάδα να αντιπροσωπεύει το βέλτιστο). Συνεπώς, η πορεία των δεικτών μπορεί να αποτελεί θετική εξέλιξη, αλλά είναι προφανές ότι, με βαθμολογία που βρίσκεται ακόμα κάτω από τη βάση, οι πραγματικές ανάγκες των επιχειρηματιών για το περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιούνται δεν καλύπτονται επαρκώς.
2ο μήνυμα: Προβλέψιμο ρυθμιστικό πλαίσιο, εύρυθμη λειτουργία των θεσμών και διευκόλυνση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας συνθέτουν το τρίπτυχο για καλύτερο επιχειρηματικό περιβάλλον. Στην έρευνα καταγράφονται ως μεγαλύτερα εμπόδια στην άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας για το 2019 η υψηλή φορολογία (77%), η αστάθεια στη φορολογική πολιτική (66%), η πολυνομία (47%), η διαφθορά (40%), η αναποτελεσματική λειτουργία των θεσμών (39%) και τα προβλήματα χρηματοδότησης (38%), αποτελέσματα λίγο έως πολύ αναμενόμενα, τα οποία ωστόσο αναδεικνύουν τις περιοχές όπου πρέπει να εστιάσουν οι δομικές αλλαγές της δημόσιας διοίκησης. Προβληματισμό προκαλεί το γεγονός ότι την περίοδο 2017-2019 τα περισσότερα εμπόδια εξ αυτών εμμένουν, χωρίς να δείχνουν σημάδια βελτίωσης από έτος σε έτος. Αυτό σημαίνει ότι απαιτείται επιμονή, χρόνος και στρατηγικό πλάνο για να αποδώσουν αποτελέσματα οι όποιες παρεμβάσεις.
3ο μήνυμα: «Ναι» στα ψηφιακά εργαλεία που διευκολύνουν τις συναλλαγές των επιχειρήσεων με το Δημόσιο. Οι επιχειρήσεις δηλώνουν πολύ ικανοποιημένες από τις ψηφιακές υπηρεσίες του δημόσιου τομέα (ΚΕΠ, ΓΕΜΗ, Promitheus και ΕΡΓΑΝΗ λαμβάνουν ποσοστά ικανοποίησης πάνω από 40%). Αντίθετα, η δυσαρέσκεια μεγαλώνει για φορείς που ακόμα δεν αξιοποιούν επαρκώς λύσεις που προσφέρει η ηλεκτρονική διακυβέρνηση (υπουργεία, δικαστήρια και δήμοι λαμβάνουν ποσοστά ικανοποίησης κάτω από 15%). Τα βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Το 45% των επιχειρήσεων πιστεύει ότι οι μεταρρυθμίσεις που έχουν ψηφιστεί δεν υλοποιούνται πλήρως στην πράξη και το 55% στηρίζει νέες παρεμβάσεις με βάση τη διευκόλυνση του επιχειρείν. Επομένως, ως κρίσιμες παράμετροι για την αποτελεσματικότητα του μεταρρυθμιστικού πλάνου της χώρας αναδεικνύονται τόσο η δέσμευση της δημόσιας διοίκησης κατά την εφαρμογή του εκάστοτε νέου πλαισίου, με προσήλωση και συνέπεια, όσο και ο σχεδιασμός με επίκεντρο τη διευκόλυνση και στήριξη του ιδιωτικού τομέα και κατ’ επέκταση των επενδύσεων. Η έρευνα του ΣΕΒ δίνει φωνή στις απόψεις των επιχειρήσεων σήμερα. Τα μηνύματα είναι ξεκάθαρα και η πρόκληση για τη διοίκηση και τον ιδιωτικό τομέα είναι η εποικοδομητική συνεργασία για να υπάρξει η κατάλληλη και αποτελεσματική ανταπόκριση.
* Η κ. Αυγή Οικονομίδου είναι Associate Advisor Τομέα Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος και Ρυθμιστικών Πολιτικών ΣΕΒ
