των Κωνσταντίνου Ζοπουνίδη και Μαριάννας Εσκαντάρ*
Τομέας των κινδύνων
Ο χώρος των κινδύνων δεν σταματάει να επεκτείνεται και να γίνεται πολύπλοκος. Όλα τα θέματα του risk management φαίνονται στο εξής να γίνονται όλο και πιο δύσκολο να απαντηθούν και τα κόστη μιας ενδεχόμενης καταστροφής να αυξάνονται εκθετικά.
Γενικά, αν και πολλές επιχειρήσεις έχουν βελτιώσει και εκμοντερνίσει την οργάνωσή τους, αυτό δημιούργησε νέα τρωτά σημεία με αποτελέσματα ντόμινο. Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι γεωπολιτικές εντάσεις δεν μειώνονται και η νέα χρονιά σημαδεύεται από τοπικές συγκρούσεις ή ταραχπές που μερικές φορές εξαπλώνονται στη διάρκεια του χρόνου. Οι νομοθετικές εξελίξεις και ρυθμίσεις εκλαμβάνονται ως ένας αυξανόμενος κίνδυνος. Για παράδειγμα, ο πολιτικός κίνδυνος στη Γαλλία είναι σήμερα έντονα συσχετισμένος με τις ταραχές των “κίτρινων γιλέκων” όπως και με τις απεργίες που συνδέονται με τις συντάξεις. Αλλά και πολλές άλλες χώρες είναι σε αναστάτωση από τη Χιλή στο Χονγκ Κονγκ. Επιπλέον, το ξεκίνημα του 2020 συνδέεται με την άφιξη του Κοροναϊού ο οποίος δημιουργεί σε όλη την υφήλιο μεγάλα προβλήματα οικονομικού και κοινωνικού χαρακτήρα.
Μακροπρόθεσμα, και παρά μερικές προσπάθειες μείωσής του, ο κλιματικός κίνδυνος επιβάλλεται στο εξής. Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη του Forum του Davos (Global Risk Report), οι πέντε πρώτες ανησυχίες των Risk Managers σε ένα ορίζοντα 10 ετών είναι όλες συνδεδεμένες με το περιβάλλον. Στην κορυφή βρίσκονται τα ακραία μετεωρολογικά γεγονότα και η ανικανότητα των κυβερνήσεων και του οικονομικού κόσμου να προλάβουν την κλιματική αλλαγή. Όπως αναφέρεται από ειδικούς “εάν ξεπεράσουμε το όριο του 1,5ο κελσίου της υπερθέρμανσης του πλανήτη, τα ακραία φαινόμενα και οι φυσικές καταστροφές θα έχουν συνέπειες τρομακτικές για το σύγχρονο κόσμο.”
Οι επιστήμονες της κλιματικής αλλαγής κρούουν τον κώδωνα και αναφέρουν ότι έχουμε μόνο 10 χρόνια για να αντιστραφεί η τάση. Ως αποτέλεσμα αυτής της απειλής πέρα από τους κινδύνους ζημιών, μια σπουδαία στρατηγική απειλή ζυγίζει και πλανάται σε πολλές εταιρείες, των οποίων τα business models θα ανατραπούν εντελώς σε ένα ορίζοντα δέκα ή είκοσι ετών.
Προσδιορισμός αδύνατων σημείων
Μέσα στο πλαίσιο αυτό οι υπεύθυνοι των κινδύνων έχουν ένα νέο ρόλο να αναλάβουν ο οποίος πηγαίνει πέρα από την απλή πρόληψη, τη διαχείριση περιστατικών, ή ακόμη και την κάλυψή τους. Οφείλουν να εξακριβώσουν αδύνατα σημεία, να έχουν μια ολιστική άποψη των εγχειρημάτων και να αντιπαρέλθουν τις γνωστικές προκαταλήψεις με επιστημονικά στοιχεία και μεθόδους με στόχο να προβλέψουν και να συμβουλέψουν τα στελέχη που θα θέσουν σε εφαρμογή τη στρατηγική της επιχείρησης.
Η επόμενη δεκαετία θα έχει τα χαρακτηριστικά της βιώσιμης ανάπτυξης και ως εκ τούτου θα πρέπει να αποφευχθούν πολύ σημαντικές επιπτώσεις και συνέπειες στη στρατηγική πολλών επιχειρήσεων.
Ο κλιματικός κίνδυνος πρόκειται να τροποποιήσει τα επιχειρησιακά μοντέλα και την αξία των περιουσιακών στοιχείων των επιχειρήσεων. Οι CEO το έχουν καταλάβει και οι περισσότεροι σκέπτονται να χαρτογραφήσουν συνολικά όλους τους κινδύνους οι οποίοι συνδέονται με την κλιματική αλλαγή. Με τον τρόπο αυτό οδηγούν τους Risk Managers σε ένα επίπεδο στρατηγικό και κοντά στο top management. Η αποστολή είναι η ακόλουθη: εξασφάλιση μιας ελαστικότητας της επιχείρησης σε περίπτωση καταστροφής από ένα ψηφιακό αρμαγεδδώνα ή επίσης από μια κλιματική ρήξη (disruption).
*Καθηγητής Πολυτεχνείο Κρήτης & Audencia Business School, France και MSc, Μέλος του Εργαστηρίου Financial Engineering, Πολυτεχνείο Κρήτης
