του Uwe Bot*
Σίγουρα ο κορωναϊός είναι η πιο σοβαρή πανδημία που έχουμε βιώσει. Ενώ πολλοί από εμάς, ειδικά στον δυτικό κόσμο, ανησυχούν για την απειλή της υγείας, είναι επίσης καιρός να προβληματιστούμε πιο βαθιά για τις κοινωνικές επιπτώσεις της «αυτο-απομόνωσης».
Από την τεχνολογική, στην πραγματική «αυτο-απομόνωση»
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πολύ πριν από την εμφάνιση του κορωναϊού, δημιουργήσαμε κάτι που θα αποκαλούσα τεχνολογική «αυτο-απομώνοση». Καθόμαστε με τις κονσόλες παιχνιδιών μας και ουσιαστικά, αλλά μόνο εικονικά, παίζουμε με άλλους από όλο τον κόσμο. Χρησιμοποιούμε τους φορητούς υπολογιστές ή τα τηλέφωνα μας και επικοινωνούμε μέσω του Snapchat, του Instagram ή του Facebook.
Αλλά πολλοί από εμάς το κάνουμε αυτό ολομόναχοι στο διαμέρισμα ή στο σπίτι μας, αποσυνδεδεμένοι από την κοινωνική πραγματικότητα. Δεν επισκεπτόμαστε πια άλλους. Ούτε προσκαλούμε άλλους τόσο συχνά. Δεν στέλνουμε πλέον μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και, προς το παρόν, στέλνουμε μηνύματα κειμένου.
Ο άλλος ιός: Η χαμένη Αγάπη
Σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε το Ιαπωνικό Εθνικό Ινστιτούτο Πληθυσμού και Έρευνας Κοινωνικής Ασφάλισης, το ένα τέταρτο των Ιαπώνων ενηλίκων ηλικίας 18 έως 40 ετών δεν είχαν ποτέ ερωτική επαφή με το αντίθετο φύλο.
Σύμφωνα με μελέτη ερευνητών του Πανεπιστημίου του Σικάγο, περισσότεροι από τους μισούς Αμερικανούς ηλικίας μεταξύ 18 και 34 ετών δεν έχουν κάποια ρομαντική σχέση. Από καθαρά κοινωνιολογική άποψη, αυτά είναι τρομακτικά δεδομένα.
Η μοναξιά σκοτώνει με την πάροδο του χρόνου
Μεταξύ των ηλικιωμένων, η στενή συσχέτιση μεταξύ της μοναξιάς και του πρόωρου θανάτου έχει εξακριβωθεί εδώ και πολύ καιρό.
Σύμφωνα με την Υπηρεσία Διαχείρισης των Υγειονομικών Πόρων και Υπηρεσιών των ΗΠΑ, το 43% των ηλικιωμένων στις Ηνωμένες Πολιτείες αισθάνονται μοναξιά σε τακτική βάση και υπάρχει κίνδυνος 45% αυξημένης θνησιμότητας στους ηλικιωμένους που αισθάνονται με αυτόν τον τρόπο.
Σύμφωνα με την Υπηρεσία Διαχείρισης των Υγειονομικών Πόρων και Υπηρεσιών των ΗΠΑ, η μοναξιά μπορεί να έχει τις ίδιες καταστροφικές επιπτώσεις στην υγεία όπως το κάπνισμα 15 τσιγάρων την ημέρα. Μεταξύ των νεότερων ενηλίκων, η αυτο-απομόνωση οδηγεί σε υψηλότερες εξαρτήσεις από τα βιντεοπαιχνίδια και σε υπερβολική χρήση ψυχαγωγικών ναρκωτικών.
Πριν από τον ιό: Κοινωνική απομάκρυνση και το αυστηρό περιβαλλοντικό κίνημα
Ο δεύτερος πιο πιθανός λόγος αύξησης της κοινωνικής απομάκρυνσης σχετίζεται με αδιάλλακτες συμπεριφορές που συνδέονται με το περιβαλλοντικό κίνημα. Φυσικά, η αλλαγή του κλίματος αποτελεί πραγματικότητα και απαιτεί επιθετική δράση για την καταπολέμηση αυτής της απειλής για τον πλανήτη μας.
Ορισμένοι περιβαλλοντολόγοι, ωστόσο, κυνηγούν αυτό το σημαντικό σκοπό με θρησκευτικό ζήλο, που θα μπορούσε να παρομοιαστεί με σταυροφορία. Μεταξύ άλλων, αυτοί οι νεο-Πουριτανοί προωθούν απαγορεύσεις σε όλη σχεδόν την εναέρια κυκλοφορία.
Ο αδύναμος ιός
Υποστηρίζουν ακόμα την αυστηρή μετάβαση σε τηλεδιασκέψεις και σε εικονικά ταξίδια, απευθείας από τους φορητούς υπολογιστές μας, ως βιώσιμα εμπειρικά υποκατάστατα. Αλλά τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει τις ανθρώπινες επαφές, είτε τις οικογενειακές είτε τις επαγγελματικές συναντήσεις, και την ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των ατόμων.
Και τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει τον πλούτο που αποκτά κανείς επισκέπτοντας μια διαφορετική κουλτούρα, τους ανθρώπους της και τις νέες γνώσεις σχετικά με αυτούς. Η εφεύρεση του αεροσκάφους μας έφερε φυσικά πιο κοντά από ποτέ και εμείς οι άνθρωποι είμαστε πολύ καλύτεροι χάρις σε αυτό.
Ψυχολογικές επιπτώσεις όπως την 9/11;
Τρίτον, ενώ τα προσωρινά βήματα της κοινωνικής απομάκρυνσης είναι συνετά και αναγκαία κατά τη διάρκεια της τρέχουσας πανδημίας και ενδεχομένως και άλλων στο μέλλον, οι μακροχρόνιες ψυχολογικές επιπτώσεις από αυτό το ένα επεισόδιο μπορεί να αποδειχθούν τόσο τραυματικές όσο τα γεγονότα της 9/11.
Η ανθρώπινη φύση καθορίζεται από αγάπη, αγκαλιές, φιλιά, από τις κοινωνικές συγκεντρώσεις, το πάθος και από πολλά ακόμα. Αυτό δεν ισχύει μόνο στα τραγούδια των Beatles. Είναι η ουσία της ύπαρξής μας.
Η χρόνια και εκτεταμένη απομόνωση - είτε προκαλείται από την τεχνολογία, είτε από την κλιματική αλλαγή, είτε από τον φόβο των πανδημιών, θα μας απομακρύνει.
Προς ένα δυστοπικό μέλλον;
Θα ερωτευθούμε ακόμα λιγότερο μεταξύ μας, θα χωρίσουμε ο ένας από τον άλλον ή θα αισθανθούμε πραγματικά τον πόνο χάνοντας έναν αγαπημένο μας, το τελευταίο σε μεγάλο βαθμό επειδή δεν αισθανόμαστε πια την ίδια αγάπη.
Θα είμαστε μόνοι. Η σχέση μας με τον κόσμο είναι μέσω μηχανημάτων, προς το παρόν με το προσωπικό μας τηλέφωνο και με το φορητό υπολογιστή μας. Πολλοί από εμάς τους υπαλλήλους γραφείου πρόκειται τα πρωινά να δουλεύουμε υπό τα στενά όρια του σπιτιού μας. Θα παραγγέλνουμε το φαγητό μας και όλες τις άλλες ανάγκες μας μέσω διαδικτύου, σχεδόν στο σύνολό τους.
Δεν θα χρειάζεται ούτε να ανοίγουμε την πόρτα και να αλληλεπιδρούμε με τον διανομέα. Αυτά θα αντικατασταθούν σύντομα από drones, όπως και να έχει. Για να παρηγορήσουμε τον πόνο μας, θα ναρκωνόμαστε περισσότερο με τα βιντεοπαιχνίδια και τα ψυχαγωγικά ναρκωτικά μετά την εργασία μας. Στη συνέχεια θα πηγαίνουμε για ύπνο, μόνοι.
Άνθρωποι δρουν σαν ρομπότ;
Κάποτε φοβόμασταν ότι τα ρομπότ μπορεί να αντικαταστήσουν και να εκτοπίσουν τους ανθρώπους. Η μεγαλύτερη απειλή είναι ότι οι άνθρωποι θα γίνουν ρομπότ. Χωρίς συναίσθημα. Χωρίς αγάπη. Κανένα κοινό αίσθημα χαράς, ούτε λύπης.
Όπως φαίνεται, θα ζήσουμε τη ζωή μας στους περιορισμένους χώρους μας μέχρι τα «ανταλλακτικά» να μην μπορούν πλέον να μας κρατήσουν ζωντανούς. Μετά, θα έχουμε φύγει από τη ζωή. Κανένας δεν θα κλάψει για μας. Απλώς θα αντικατασταθούμε από κάποιον άλλον, που θα μοιάζει ακόμα περισσότερο με ρομπότ.
Συμπέρασμα
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η χρόνια κοινωνική αποστασιοποίηση μπορεί να επιφέρει πολύ πιο γρήγορα το τέλος του ανθρώπινου είδους, από όσο και τα ρομπότ μπορούν να μας αντικαταστήσουν ή από όσο η κλιματική αλλαγή μπορεί να κάνει τον πλανήτη μας ακατοίκητο.
*αρχισυντάκτης «The Globalist» και οικονοµικός προϊστάµενος «The Globalist Research Center»
**πρώτη δημοσίευση: www.theglobalist.com