των Κωνσταντίνου Ζοπουνίδη και Αιμίλιου Γαλαριώτη*
Πανδημία, κλιματική αλλαγή, τεχνητή νοημοσύνη... Ο φιλόσοφος Toby Ord περιγράφει με αναλυτικό τρόπο τις μεγάλες απειλές που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο το ανθρώπινο είδος.
Αν όλα εξελιχθούν καλά, η ανθρώπινη ιστορία μόλις αρχίζει. Τα είδη μας θα μπορούσαν να επιβιώσουν για δισεκατομμύρια χρόνια, αρκετός χρόνος για να εξαφανιστούν ασθένειες, φτώχεια, αδικία και να αναπτυχθούν με τρόπους που δεν μπορούν να φανταστούν σήμερα. Αλλά αυτό το άπειρο μέλλον βρίσκεται σε κίνδυνο σήμερα. Αντλώντας πάνω από μια δεκαετία έρευνας, αυτό το βιβλίο διερευνά την αιχμή της επιστήμης σε θέματα κιδνύνων που αντιμετωπίζουμε. Τους τοποθετεί σε ένα γενικότερο πλαίσιο της ιστορίας της ανθρωπότητας, δείχνοντας πως το τελείωμα αυτών των κινδύνων είναι από τα πιο πιεστικά ηθικά ζητήματα της εποχής μας.
Ο συγγραφέας είναι Αυστραλός φιλόσοφος και ήταν σύμβουλος του Εθνικού Συμβουλίου Πληροφοριών των ΗΠΑ, του γραφείου του Πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας σε θέματα υψίστου ενδιαφέροντος που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα.
Πανδημία
Ο συγγραφέας αναφέρει ότι ο πολιτισμός μας δεν πρόκειται να καταρρεύσει εξ αιτίας του Covid-19, όπως δεν εξαφανίστηκε λόγω της μαύρης πανούκλας. Ο κορωνοΪός είναι μια σοβαρή κρίση από την οποία πρέπει να πάρουμε μαθήματα. Η ευπάθειά μας απέναντι στους ιούς δεν είναι μια έκπληξη, η μόνη αβεβαιότητα αναφέρεται για το έτος που θα συμβεί.
Επίσης, ο βιομηχανικός πολιτισμός και ο καπιταλισμός κρατούν καλά για πάνω από δύο αιώνες και δεν φαίνεται προς το παρόν κατάρρευση λόγω του ιού.
Κλιματική αλλαγή
Η σημερινή τάση δείχνει μια ισχυρή βελτίωση της υγείας και της ευημερίας των ανθρώπων (προσδόκιμο ζωής 87,6 για γυναίκες, Χονγκ Κονγκ και 81,8 για άνδρες στην ίδια χώρα). Διακρίνονται δύο τύποι κινδύνων. Για πολύ καιρό, η ανθρωπότητα αντιμετώπιζε φυσικούς κινδύνους (αστεροειδείς, ηφαίστεια). Αλλά με την πρώτη ατομική βόμβα, η ανθρωπότητα εισήλθε σε μια νέα εποχή. Ο πυρηνικός πόλεμος αποτελεί μια τάξη μεγέθους ανώτερη από όλους τους φυσικούς κινδύνους μαζί. Ο συγγραφέας εκτιμά 1% να συμβεί πυρηνικός πόλεμος στον 21ο αιώνα. Υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα για τον κλιματικό κίνδυνο. Αν διπλασιαστεί η συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακος, εκτιμάται ότι ο πλανήτης θα θερμανθεί κατά 3 βαθμούς. Αλλά μια μεγαλύτερη υπερθέρμανση θα ήταν καταστροφική για τον πλανήτη. Οι άμεσες συνέπειες θα είχαν απώλεια της γεωργικής απόδοσης, άνοδο των υδάτων των ωκεανών (οξίνιση), αύξηση των τροπικών ασθενειών. Αλλά όλα αυτά δεν αποτελούν άμεση απειλή κατά τη διάρκεια αυτού του αιώνα.
Τεχνητή νοημοσύνη
Οι αλγόριθμοι είναι ήδη καλύτεροι από εμάς σε πολλούς τομείς (βλ. Ζοπουνίδης, Αλγόριθμοι Εξουσίας και Διακυβέρνησης, Εργαστήριο Financial Engineering, 2020). Μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε κοντά στους μεγάλους ειδικούς της τεχνητής νοημοσύνης έδειξε ότι αυτοί εκτιμούν μια πιθανότητα πάνω από 50% κατά τη διάρκεια αυτού του αιώνα οι αλγόριθμοι να ξεπεράσουν τους ανθρώπους σε όλες τις δραστηριότητες που εκτελούν. Εάν, οι αλγόριθμοι μας ξεπεράσουν και στο γνωστικό αντικείμενο, ο συγγραφέας αναρωτιέται γιατί πρέπει να διατηρήσουμε τον έλεγχο.
Συμπερασματικά ο συγγραφέας δίνει μια προσωπική εκτίμηση ύστερα πό μια δεκαετία ερευνών πάνω στους κινδύνους: υπάρχει 1 κίνδυνος σους 6 να εξαφανιστεί η ανθρωπότητα κατά τη διάρκεια αυτού του αιώνα. Πρέπει, να σκεφτόμαστε πάντοτε θετικά για την ανθρωπότητα μακροπρόθεσμα και οι πολιτικές αποφάσεις να συνάδουν με τους στόχους επιβίωσής της.
*Ακαδημαϊκός στο Πολυτεχνείο Κρήτης & Audencia Business School, στη Βασιλική Ακαδημία Οικονομικών& Χρηματοοικονομικών, στη Βασιλική Ευρωπαϊκή Ακαδημία των Διδακτόρων και Καθηγητής, Assistant Dean for Research, Audencia Research, President of the French Finance Association (Affi)
