των Andrea Serra και Christine Leong*
Ο COVID-19 ανέτρεψε τα δεδομένα του παγκόσμιου ταξιδιωτικού τομέα και έφερε τον κόσμο σε ακινησία. Για πρώτη φορά στην ιστορία, σχεδόν το 90% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει επί του παρόντος σε χώρες με ταξιδιωτικούς περιορισμούς. Οι αεροπορικές και ταξιδιωτικές εταιρείες, ο τουριστικός τομέας στο σύνολό τους είναι από τις επιχειρήσεις που πλήττονται περισσότερο. Υπολογίζεται ότι κινδυνεύουν 25 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στις αερομεταφορές και 100 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στον ταξιδιωτικό και τουριστικό τομέα. Εκτιμάται ότι θα χαθεί η βιομηχανική ανάπτυξη για τα επόμενα πέντε με επτά χρόνια.
Θα ταξιδέψουμε ξανά, αλλά δεν θα είναι το ίδιο. Ακόμα και αν ανοίξουν πάλι τα σύνορα, οι ταξιδιώτες πρέπει να νιώσουν την εμπιστοσύνη ότι η επιβίβαση σε αεροπλάνο είναι ασφαλής και ότι θα μπορούν να εισέλθουν στη χώρα προορισμού. Θα πρέπει να δημιουργηθούν νέα πρωτόκολλα και συστήματα υγειονομικής ασφάλειας, και αυτά δεν έχουν ακόμη καθοριστεί. Όσο οι κυβερνήσεις και η βιομηχανία σχεδιάζουν την ανάκαμψη σε αυτό το νέο πλαίσιο και προσαρμόζονται στην αλλαγή της συμπεριφοράς των ταξιδιωτών, η χρήση τεχνολογιών ψηφιακής ταυτότητας και βιομετρικών στοιχείων θα μπορούσε να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα ένα ταξίδι άνευ εμποδίων. Ωστόσο, αυτά τα εργαλεία θα είναι αποτελεσματικά μόνο εάν οι χρήστες πιστεύουν ότι τα δεδομένα τους προστατεύονται. Το απόρρητο, η συγκατάθεση και η διαχείριση δεδομένων με διαφάνεια πρέπει να είναι στο επίκεντρο κάθε τεχνικής λύσης.
Ακολουθούν δύο βασικοί τομείς μετασχηματισμού στους οποίους οι ψηφιακές τεχνολογίες θα διαμορφώσουν το μέλλον του ταξιδιού.
Ανέπαφα Ταξίδια
Η πιο άμεση και ίσως η πιο ορατή αλλαγή θα είναι η μετάβαση σε ανέπαφα ταξίδια, από τον έλεγχο του αεροδρομίου μέχρι και το check-in στο ξενοδοχείο. Ακόμη και με αυστηρά πρωτόκολλα καθαρισμού, η ανταλλαγή ταξιδιωτικών εγγράφων και το άγγιγμα επιφανειών κατά το check-in, η ασφάλεια, ο συνοριακός έλεγχος και η επιβίβαση εξακολουθούν να αποτελούν σημαντικό κίνδυνο μόλυνσης, τόσο για τους ταξιδιώτες όσο και για το προσωπικό.
Ο αυτοματισμός ολόκληρου του τομέα θα αποτελέσει τον νέο κανόνα. Τα βιομετρικά στοιχεία είναι ήδη μια ευρέως αποδεκτή λύση για την επαλήθευση ταυτότητας και η χρήση τους θα γίνει πιο διαδεδομένη καθώς τα φυσικά δακτυλικά αποτυπώματα και οι σαρωτές χεριών καταργούνται. Επιπλέον ανέπαφες επιλογές θα τεθούν σε λειτουργία, συμπεριλαμβανομένων ανέπαφων δακτυλικών αποτυπωμάτων, καθώς και αναγνώρισης ίριδας και προσώπου. Επιπλέον, δοκιμάζεται ήδη η τεχνολογία εισαγωγής ανέπαφων δεδομένων, όπως ο έλεγχος κίνησης, η ανέπαφη σάρωση εγγράφων και οι φωνητικές εντολές. Πρέπει να υπάρξει μέριμνα ώστε να διασφαλιστεί ότι αυτές οι τεχνολογίες θα συμπεριληφθούν, και ώστε να εξαλειφθεί ο κίνδυνος πιθανών προκαταλήψεων.
Ψηφιακά διαβατήρια υγείας
Στο εξής, η υγεία θα μπορούσε να ενσωματωθεί σε κάθε πτυχή του ταξιδιού. Σύμφωνα με έρευνα της Διεθνούς Ένωσης Αερομεταφορών (IATA), μέτρα όπως η ορατή απολύμανση, ο έλεγχος ασφαλείας και οι μάσκες αυξάνουν όλα τα αισθήματα ασφάλειας των επιβατών όταν σκέφτονται να ταξιδέψουν την μετα-κορονοϊό εποχή.
Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει πρότυπο ή συμφωνία σχετικά με το αποδεκτό επίπεδο κινδύνου για το άνοιγμα των συνόρων ή για την άδεια ατόμων να ταξιδεύουν. Μέχρι να αναπτυχθεί ένα εμβόλιο, στο επίκεντρο βρίσκεται η αξιολόγηση του κινδύνου μεμονωμένων επιβατών. Με τη συγκατάθεση του επιβάτη, οι ταξιδιωτικές και αεροπορικές εταιρείες θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν προσωπικά τους δεδομένα όπως την ηλικία τους, τις υποκείμενες συνθήκες υγείας και το ιστορικό ταξιδιού για να καταρτίσουν ένα ατομικό προφίλ κινδύνου.
Οι προσπάθειες για την ανάπτυξη πρωτοκόλλων υγείας και προτύπων που εκμεταλλεύονται τη ψηφιακή τεχνολογία για τη βιομηχανία ταξιδιών και τουρισμού, βρίσκονται ακόμη στα αρχικά τους στάδια. Στο μεταξύ, αεροπορικές εταιρείες όπως η «Emirates» πραγματοποιούν επιτόπια τεστ COVID-19 για τους επιβάτες. Τα ευρωπαϊκά αεροδρόμια έχουν αρχίσει να σχεδιάζουν κατευθυντήριες γραμμές της βιομηχανίας για υγειονομικό έλεγχο των επιβατών. Αν και δεν είναι καινούργιο, η χρήση θερμικών καμερών στα αεροδρόμια γίνεται πιο διαδεδομένη. Υπάρχουν πολλές εφαρμογές παρακολούθησης συμπτωμάτων και ιχνηλάτησης σε πολλές χώρες. Η «Apple» και η «Google» έχουν σχεδόν ολοκληρώσει ένα πρόγραμμα λογισμικού ιχνηλάτησης για τους προγραμματιστές, ώστε να δημιουργήσουν συμβατές εφαρμογές.
Τα νέα εργαλεία ανίχνευσης και παρακολούθησης της υγείας προσφέρουν ελπίδα επιστροφής σε ένα άνετο και σίγουρο ταξίδι. Ωστόσο, έθεσαν επίσης στο επίκεντρο τα ζητήματα απορρήτου και δεδομένων. Οποιεσδήποτε λύσεις πρέπει να είναι διαφανείς και ασφαλείς, εάν θέλουν να γίνουν αποδεκτές από τους ταξιδιώτες. Τα δεδομένα πρέπει να μοιράζονται σε εγκεκριμένα και σε απαραίτητα προς γνωστοποίηση, με συναίνεση μετά από ενημέρωση και σύμφωνα με τους ισχύοντες κανονισμούς.
Ψηφιακός ταξιδιώτης
Πολλοί οργανισμοί έχουν ήδη εξελιχθεί αρκετά ως προς το ψηφιακό τους ταξίδι. Αυτό πρέπει να γίνει με πιο γρήγορους ρυθμούς, ώστε να διευκολύνει την νέα κανονικότητα, να βοηθήσει τις επιχειρήσεις να προσαρμοστούν στην αλλαγμένη συμπεριφορά των καταναλωτών και να ξαναχτίσουν την εμπιστοσύνη. Οι λύσεις ενσωματωμένης ψηφιακής ταυτότητας είναι το κλειδί για την πραγματοποίηση ανέπαφων ταξιδιών. Επιτρέπουν επίσης στους οργανισμούς να χρησιμοποιούν πολλαπλά σημεία δεδομένων για την αποτελεσματική αξιολόγηση του προφίλ κινδύνου ενός ατόμου, βοηθώντας τους ώστε να διαχειρίζονται τους κινδύνους σε πραγματικό χρόνο.
Η πρωτοβουλία «Known Traveller Digital Identity» του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ είναι ένα ανάλογο παράδειγμα. Αυτή η πρωτοβουλία συγκεντρώνει μια παγκόσμια κοινοπραξία ατόμων, κυβερνήσεων, αρχών και της ταξιδιωτικής βιομηχανίας για τη διευκόλυνση ασφαλών και ανεμπόδιστων ταξιδιών. Οι συνεργάτες της κοινοπραξίας μπορούν να έχουν πρόσβαση σε επιβεβαιωμένα στοιχεία της ταυτότητας ενός ταξιδιώτη για τη βελτίωση της διαδικασίας επιβίβασης και για τη μείωση του κινδύνου. Οι ταξιδιώτες μπορούν να διαχειριστούν το δικό τους προφίλ, να συλλέξουν ψηφιακές «βεβαιώσεις» των στοιχείων της ταυτότητάς τους και να αποφασίσουν ποιες πληροφορίες θα χρησιμοποιήσουν.
Με δεδομένο τις συνθήκες του COVID-19, ένας ταξιδιώτης θα μπορούσε να αποκτήσει και να αποθηκεύσει με ασφάλεια αξιόπιστα, επιβεβαιωμένα πιστοποιητικά υγείας, όπως εμβολιασμούς ή την κατάσταση της υγείας του σε πορτοφόλια ψηφιακής ταυτότητάς. Αυτό θα συνδυαζόταν με άλλα αξιόπιστα, επιβεβαιωμένα στοιχεία ταυτότητας από δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς.
Οι υγειονομικοί έλεγχοι στα αεροδρόμια είναι δύσκολο να είναι επιτυχείς σε μεγάλο βαθμό. Σύμφωνα με προγράμματα όπως η γνωστή ψηφιακή ταυτότητα ταξιδιωτών, οι ταξιδιώτες θα μπορούν να συναινέσουν στην κοινοποίηση των δεδομένων ταυτότητας και υγείας τους πριν από το ταξίδι, επιτρέποντας στους συνοριακούς αξιωματούχους να διεξαγάγουν οποιουσδήποτε απαιτούμενους ελέγχους πριν από το ταξίδι, αποφεύγοντας τις ουρές και τις καθυστερήσεις στα αεροδρόμια.
Κλειδί η Συνεργασία
Σε αυτήν την εποχή άνευ προηγουμένου αλλαγών, οι κυβερνήσεις και η βιομηχανία έχουν μια μοναδική ευκαιρία να επαναπροσδιορίσουν τα ταξίδια και να οικοδομήσουν μια πιο βιώσιμη, ευέλικτη και ανθεκτική βιομηχανία. Αυτό δεν θα είναι δυνατό χωρίς συνεργασία.
Μεσοπρόθεσμα, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να συνεργαστούν για να επιταχύνουν τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών. Στη συνέχεια, θα πρέπει να αναπτύξουν μια κοινή πολιτική και κοινό νομικό καθεστώς σχετικά με την ανάπτυξη ψηφιακών τεχνολογιών, που θα εξισορροπούν την προστασία των πολιτικών ελευθεριών και της δημόσιας υγείας. Η τρίτη πρόκληση είναι να διασφαλιστεί ότι διαφορετικές λύσεις ψηφιακής ταυτότητας μπορούν να λειτουργούν ταυτόχρονα. Ο ρόλος οργανισμών όπως του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) και της Διεθνούς Ένωσης Αερομεταφορών (IATA) θα είναι κρίσιμος για την εξισορρόπηση των προτεραιοτήτων τόσο του τομέα της υγείας όσο και των αερομεταφορών, των κατευθυντήριων γραμμών και των πολιτικών που θα ακολουθηθούν.
Τα συμβατά διαβατήρια εξακολουθούν να απαιτούνται ως η κύρια μορφή ταυτότητας για τους ταξιδιώτες. Σε έναν ανέπαφο κόσμο, η υιοθέτηση τυποποιημένων ψηφιακών ταξιδιωτικών διαπιστευτηρίων και πρωτοβουλιών όπως η ιδέα «ONE ID» της IATA, η οποία προωθεί τη χρήση βιομετρικών στοιχείων για ένα πιο ομαλό ταξίδι, πρέπει να επιταχυνθεί και να προσαρμοστεί υπό τις νέες συνθήκες.
Τελικά, η πανδημία είναι πιθανό να επιταχύνει δύο τάσεις που έχουν ήδη κάνει την εμφάνισή τους από καιρό. Η μία είναι τα ανεμπόδιστα ταξίδια, όπου το πρόσωπο και το σώμα σας είναι το διαβατήριό σας. Η άλλη είναι η ιδέα μιας αποκεντρωμένης ταυτότητας. Αυτό σημαίνει ότι το άτομο διαθέτει και ελέγχει τα χαρακτηριστικά ταυτότητάς του, όπως την ημερομηνία και τον τόπο γέννησής του και τα φυσικά χαρακτηριστικά του, αλλά και το ιστορικό ταξιδιού, τις πληροφορίες για την υγεία και άλλα δεδομένα. Σε συνδυασμό, αυτές οι τάσεις θα διασφαλίσουν ένα ευχάριστο, αποδοτικό και ασφαλές ταξίδι.
*Επικεφαλής έργου, Known Traveller Digital Identity και Επικεφαλής Global Blockchain Identity, Διευθύνων Σύμβουλος, Accenture
**πρώτη δημοσίευση: www.weforum.org