του Holger Schmieding*
Τέτοιας κλίμακας κρίσεις μπορούν να ενισχύσουν ή να αποδυναμώσουν τους ηγέτες. Ακολουθούν ορισμένα αρχικά συμπεράσματα σχετικά με τις πιθανές παγκόσμιες συνέπειες και τις πολιτικές προοπτικές σε σημαντικές χώρες του προηγμένου κόσμου.
Αιχμή του λαϊκισμού;
Η πανδημία επηρεάζει ιδιαίτερα τις χώρες των οποίων οι ηγέτες με υπερβολική αυτοπεποίθηση εμπιστεύτηκαν τα προσωπικά και πολιτικά ένστικτά τους περισσότερο από τις ορθές επιστημονικές συμβουλές, τουλάχιστον αρχικώς.
Οι χώρες τους συνήθως δέχονταν εντονότερες συνέπειες, από άποψη απώλειας ζωών συγκριτικά με άλλες χώρες που δεν κυβερνώνται από λαϊκιστές.
Αυτό ίσως καθιστά πιο δύσκολο για τους λαϊκιστές να διαδίδουν τα αβάσιμα συνθήματά τους στο μέλλον.
Ωστόσο, το κόστος της ύφεσης είναι πολύ μικρότερο στους λιγότερο ειδικευμένους εργαζόμενους και στους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας, είτε ζουν σε χώρες που κυβερνώνται από λαϊκιστές, είτε όχι. Αυτό ίσως και να προκαλέσει νέα προβλήματα.
Ένας κόσμος χωρίς ηγέτες
Όλοι οι μεγάλοι παγκόσμιοι δρώντες, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Κίνα και η Ευρωπαϊκή Ένωση, έδωσαν την αρχική τους, εν μέρει λανθασμένη, απάντηση στην κρίση.
Το ίδιο έκαναν και πολλοί δρώντες «της δεύτερης κατηγορίας», όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και, πολύ χειρότερα, η Ρωσία και η Βραζιλία.
Ένας ακόμη πιο κατακερματισμένος κόσμος θα μπορούσε να είναι ένα περισσότερο επικίνδυνο μέρος, ειδικά εάν η σημερινή κυβέρνηση των ΗΠΑ συνεχίσει σε ένα μονοπάτι αποδυνάμωσης των παγκόσμιων θεσμών, καθώς και της δικής της ήπιας ισχύος.
Το προτέρημα του Biden;
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Πρόεδρος Donald Trump δεν είναι πλέον το φαβορί για τις προεδρικές εκλογές στις 3 Νοεμβρίου.
Αν ο Joe Biden αναλάβει στον Λευκό Οίκο, μπορεί να ακολουθήσει μια πιο κεντρώα πολιτική ατζέντα. Μπορεί στην πραγματικότητα να υπάρχει πολιτική ελευθερία, αφού οι Δημοκρατικοί έχουν μια καλή ευκαιρία να κερδίσουν την πλειοψηφία και στα δύο σώματα του Κογκρέσου.
Ο συνδυασμός περισσότερων εσωτερικών κανονισμών και μιας πιο ήπιας εξωτερικής και εμπορικής πολιτικής μπορεί να επηρεάσει την οικονομική διάθεση ορισμένων συνεταιρικών τιτάνων στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αλλά θα μπορούσε ίσως να συμβάλλει στον κατευνασμό της άναρχης κοινωνικής κατάστασης στις Ηνωμένες Πολιτείες και σίγουρα θα έφερνε ανακούφιση και σε άλλα μέρη του κόσμου.
Κίνδυνοι για τη συνοχή της Ευρώπης
Με μια καθυστερημένη απόφαση να προωθηθεί ένα γενναιόδωρο ταμείο ανάκαμψης, ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, η Γερμανία μπορεί να συμβάλει στον περιορισμό της αύξησης του αντι-ευρωπαϊκού αισθήματος σε περιοχές της νότιας Ευρώπης.
Ωστόσο, η μελλοντική συνοχή της Ε.Ε. φαίνεται λίγο λιγότερο ασφαλής τώρα, καθώς ενδέχεται να παραμείνει η αρχική εντύπωση ανεπαρκούς αλληλεγγύης, κατά τους κρίσιμους μήνες του Μαρτίου και του Απριλίου.
Μετά τη Merkel
Χάρις στην τύχη και την επιδέξια πολιτική απάντηση του κεντρώου συνασπισμού της Γερμανίας, ο κίνδυνος να αναλάβει στο Βερολίνο ένας πράσινος- αριστερός συνασπισμός, στα τέλη του 2021, έχει υποχωρήσει λίγο. Αλλά δεν έχει εξαφανιστεί.
Η αδυναμία του μικρού φιλελεύθερου FDP, που ίσως και να αγωνίζεται να παραμείνει στο κοινοβούλιο, θα μπορούσε να είναι ένας σημαντικότερος παράγοντας στην εξίσωση εθνικής ισχύος, εν συγκρίσει με την άνοδο του δεξιού AfD, το οποίο έχει αποδυναμωθεί.
Πολιτικοί κίνδυνοι στη Γαλλία
Είναι αλήθεια ότι οι προηγούμενες οικονομικές μεταρρυθμίσεις του Macron έχουν ενισχύσει σημαντικά τη γαλλική οικονομία. Αλλά έχει χαθεί η δυναμική της μεταρρύθμισης.
Υπάρχει ένας σημαντικός κίνδυνος τώρα που οι μεταρρυθμίσεις ενδέχεται να μην είναι αρκετές, ώστε να οδηγήσουν σε μια χρυσή δεκαετία τη Γαλλία, τη δεκαετία του 2020. Εν τω μεταξύ, οι πολιτικοί κίνδυνοι παραμένουν αυξημένοι στην Ιταλία και την Ισπανία.
* Οικονομικός Διευθυντής της «Berenberg Bank», Λονδίνο
**πρώτη δημοσίευση: www.theglobalist.com
