ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΜΕΡΚΕΛ ΚΑΙ ΟΛΑΝΤ

του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου

Ούτε η Γερμανίδα καγκελάριος κυρία Άγκελα Μέρκελ, ούτε ο Γάλλος πρόεδρος κ. Φρανσουά Ολάντ είναι διατεθειμένοι να υπογράψουν την διάλυση της ευρωζώνης και να ανοίξουν τον ασκό του Αιόλου στην Ευρώπη, πενήντα πέντε χρόνια μετά την Συμφωνία της Ρώμης. Αμφότεροι οι πολιτικοί ηγέτες της Γερμανίας και της Γαλλίας έχουν απόλυτη συναίσθηση του ρόλου τους, αλλά και της ιστορικής καμπής στην οποία βρίσκεται η μεσόκοπη Ευρωπαϊκή Ένωση –αυτό το πολύ σημαντικό πολιτικο-οικονομικό μόρφωμα, που ξεκίνησε με έξι χώρες μέλη για να φθάσει αισίως τις εικοσιεπτά και να οδεύει προς μία μικρή αλλά σημαντική διεύρυνση και προς την Κροατία.

Αυτή η Ευρώπη δεν πρόκειται να διαλυθεί, παρά τις βολές που δέχεται από μέσα και από έξω και παρά τις ατέλειες του εγχειρήματος που ξεκίνησε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Εξάλλου, αυτή η Ευρώπη παραμένει η πρώτη εμπορική δύναμη στον κόσμο και, παρά την θύελλα, το νόμισμά της είναι το δεύτερο παγκόσμιο αποταμιευτικό καταφύγιο. Αυτή η Ευρώπη σήμερα αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα το οποίο, ενώ ήταν προβλέψιμο, η ίδια δεν τού έδωσε την δέουσα σημασία όταν έπρεπε. Αντίθετα, το χειροτέρευσε με τις συμπεριφορές της και το άφησε να πάρει τις σημερινές του πολύ επικίνδυνες διαστάσεις.
Το πρόβλημα αυτό δεν είναι τα χάλια της ελληνικής οικονομίας. Αυτά, με μία συνεπή και καλή προσπάθεια μπορούν να διορθωθούν. Το πραγματικό θέμα είναι η εξαπάτηση των Ευρωπαίων ηγετών και τεχνοκρατών από τους Έλληνες ομολόγους τους.

Από το 1985, η Ελλάδα δεν μπόρεσε ούτε να απορροφήσει αλλά ούτε και να εφαρμόσει δύο δανειοδοτούμενα σταθεροποιητικά προγράμματα. Εισέπραξε μεν τις εκ 2,2 δισεκατ. ευρώ προκαταβολές τους, αλλά λόγω μη τηρήσεως των συμπεφωνηθέντων, δεν πήρε τα υπόλοιπα ποσά, ούτε και επέστρεψε αυτά που είχε ήδη πάρει. Οι τεχνοκράτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αυτό το γνωρίζουν και σήμερα προσάπτουν στους πολιτικούς την αδράνεια και την ανοχή τους στις ελληνικές αθετήσεις συμφωνιών. Οι δε περίφημες «μαγειρεμένες» ελληνικές στατιστικές κάνουν τον γύρο του κόσμου και αποτελούν πλέον διεθνές ανέκδοτο. Λιγότερο γνωστές είναι οι βεβαιωμένες ελληνικές απάτες με τους κοινοτικούς πόρους, στις οποίες ούτε ο κ. Θεοδ. Πάγκαλος πολυαναφέρεται στο πολυσυζητημένο –αλλά απολύτως ενημερωτικό και αποκαλυπτικό– ηλεκτρονικό βιβλίο του.

Αν όλα αυτά προστεθούν στα 240 δισεκατ. ευρώ που δόθηκαν στην Ελλάδα για την αντιμετώπιση του δημοσίου χρέους της, δίνουν ένα άθροισμα προκλητικό για οποιονδήποτε πολίτη εκτός και εντός της Ευρωπαϊκής Ενώσεως. Πώς να καταλάβει ο ανατολικο-ευρωπαίος με τα 400 ευρώ μηνιαίο μισθό, ότι η Ελλάδα, μετά από 350 δισεκατ. ευρώ κοινοτικές επιδοτήσεις, 240 δισεκατ. ευρώ δάνεια και 100 δισεκατ. ευρώ «κούρεμα» χρέους, θέλει στην ουσία και νέα έμμεση χρηματοδότηση, χωρίς η ίδια να κάνει στοιχειώδεις προσπάθειες οικονομικής εξυγιάνσεως πέρα από τις δραστικές οριζόντιες περικοπές μισθών και συντάξεων;

Αυτό το σκεπτικό κυριαρχεί σήμερα και στο επίπεδο των Ευρωπαίων ηγετών. Ενώ στην ουσία έχουν ήδη αποφασίσει να στηρίξουν την χώρα –και, ιδιαίτερα, την από κάθε άποψη ευάλωτη στην δημαγωγία κυβέρνηση υπό τον κ. Αντώνη Σαμαρά– είναι πάρα πολύ δύσκολο η στήριξη αυτή να περάσει στους λαούς της Ευρώπης. Κυρίως δε σε αυτούς που θεωρούν ότι ήδη πλήρωσαν αρκετά για την ελληνική σωτηρία.

Έτσι, σήμερα το τεράστιο ελληνικό πρόβλημα έγκειται στο κατά πόσον οι κ.κ. Αντ. Σαμαράς και Γιάννης Στουρνάρας θα πείσουν τους εταίρους μας ότι η Ελλάδα θέλει και άρα μπορεί να προχωρήσει σε θεμελιακές μεταρρυθμίσεις, ώστε να αξιοποιήσει συγκριτικά της πλεονεκτήματα και να ξεφύγει από τον δραματικό φαύλο κύκλο της υφέσεως. Βέβαια, θα χρειαστεί ο Έλληνας πρωθυπουργός να πείσει με έργα και όχι πλέον με λόγια –και αυτή είναι η μεγάλη δυσκολία της προσπάθειας που έχει αναλάβει.

Από την πλευρά τους, σύμφωνα με πολύ έγκυρες πληροφορίες μας, οι Ευρωπαίοι εταίροι μας εξετάζουν σοβαρότατα ένα νέο «κούρεμα» στα ελληνικά ομόλογα που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και οι υπόλοιπες εθνικές κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης. Όπως καταλαβαίνει κανείς, πρόκειται για ένα σχέδιο υψηλού πολιτικού κόστους, το οποίο δεν θα υλοποιηθεί χωρίς σοβαρότατα εχέγγυα από την ελληνική πλευρά.

Μία από τις επιλογές που συζητείται στα παρασκήνια θέλει την ΕΚΤ και τις εθνικές κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης να προχωρούν σε διαγραφές της τάξεως του 30% στα ελληνικά κρατικά ομόλογά τους, τα οποία, μαζί με τα διμερή δάνεια των πακέτων διασώσεως, ανέρχονται σε 230 δισεκατ. ευρώ. Το μεγάλο όμως πρόβλημα για την υλοποίηση αυτού του σεναρίου αφορά την ικανότητα της Ελλάδος να ανταποκριθεί στις προκλήσεις του μέλλοντός της και, κυρίως, να αναμορφώσει την απαράδεκτη διοικητική της δομή.

Η χώρα έχει όντως μια τελευταία μεγάλη ευκαιρία. Αν δεν την αξιοποιήσει, τότε θα έχει ανοίξει και ο δρόμος να καταστεί ένα ασήμαντο παράσιτο των Βαλκανίων.

Και από την άποψη αυτή είναι επίσης εξόχως ενδιαφέροντα τα όσα γράφει ο Τάσος Τέλλογλου στο Protagon.gr της 25ης Αυγούστου. Αναφέρει, συγκεκριμένα:

«Ως τον Νοέμβριο του 2012, το Βερολίνο ξέρει ότι δεν μπορεί –θέλει δεν θέλει (και δεν το θέλει)– να προκαλέσει την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ. Στις χθεσινές ελληνογερμανικές συζητήσεις ο υπουργός Οικονομικών Βόλφαγκανγκ Σόϊμπλε ρώτησε την ελληνική αντιπροσωπεία αν η Ελλάδα θα είναι σε θέση να τηρήσει την υποχρέωσή της για χρέος στο 120% του ΑΕΠ το 2020. Θυμίζουμε ότι ο στόχος αυτός είναι απόλυτα συνδεδεμένος με το αν το ΔΝΤ θα συνεχίσει να χρηματοδοτεί το ελληνικό πρόγραμμα. Αν το ΔΝΤ δεν είναι βέβαιο για την τήρηση αυτού του στόχου, τότε είτε θα ζητήσει από την ΕΚΤ και τις άλλες κεντρικές τράπεζες να «κουρέψουν» τα δικά τους ελληνικά ομόλογα (ύψους 60 δισεκατ.), είτε θα ζητήσει από την κ.Μέρκελ και τους άλλους επιπλέον χρήματα.

»Η κυρία Μέρκελ δεν πρόκειται να ζητήσει από την Βουλή της μία νέα ψηφοφορία για επιπλέον χρήματα προς την Ελλάδα. Αν όμως για παράδειγμα το ποσό για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών «εξομοιωθεί» με την αντίστοιχη βοήθεια στην Ισπανία, τότε το αποτέλεσμα να είναι ίδιο σε όγκο και ίσως μεγαλύτερο από το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων στο σύστημα της ΕΚΤ. Σε αυτή την περίπτωση θα χρειαστεί βεβαίως ψηφοφορία στο γερμανικό Κοινοβούλιο, αλλά και υπαγωγή των ελληνικών ανακεφαλαιοποιημένων τραπεζών στο σύστημα της ευρωπαϊκής τραπεζικής εποπτείας –κάτι που δεν είναι βέβαιο ότι οι ελληνικές τράπεζες και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, για διαφορετικούς λόγους, θέλουν. Στο Βερολίνο πιστεύουν ότι τα νούμερα δεν βγαίνουν και αυτό εκφράσθηκε ξεκάθαρα στην ελληνική αντιπροσωπεία, που δεν αρνείται το συμπέρασμα αλλά αποδίδει το πρόβλημα σε όσα προηγήθηκαν. Ένα από αυτά ήταν ότι οι κ.κ. Σαμαράς και Βενιζέλος είχαν συμφωνήσει την περασμένη άνοιξη με τον τότε πρωθυπουργό Παπαδήμο σε αυτά τα νούμερα. Ένα δεύτερο ήταν ότι από τον Μάρτιο μέχρι σήμερα έγιναν πολλές ασκήσεις επί χάρτου και λίγα πρακτικά βήματα».