του Αθανάσιου Χ. Παπανδρόπουλου
Από τότε που η τηλεόραση βρισκόταν στο κέντρο του καθιστικού, όπου και την παρακολουθούσε όλη η οικογένεια, έχουν περάσει στην Ελλάδα, περί τα 55 χρόνια. Στο διάστημα που μεσολάβησε, το τηλεοπτικό τοπίο σαφώς και βελτιωνόταν, με δορυφορικές λήψεις και μεταδόσεις, με βελτιώσεις εικόνας και ήχου, όπως και με φορητές συσκευές αλλά και περισσότερα εύχρηστα μοντέλα. Σε κάθε περίπτωση όμως, η τηλεοπτική συσκευή ήταν πάντα περισσότερο συλλογική παρά ατομική υπόθεση.
Σήμερα, το όλο τοπίο αλλάζει. Πέρα από την ύπαρξη και ανάπτυξη της τηλεοπτικής παραγωγής α λα καρτ, όλα δείχνουν ότι η τηλεθέαση εξειδικεύεται και αυτή και γίνεται πλέον ατομική υπόθεση. Αυτό τουλάχιστον προκύπτει σαν βασικό εύρημα από την όγδοη ετήσια έκθεση του Consumer Lab της Erickson, σχετικά με τις προοπτικές της τηλεόρασης και των μέσων επικοινωνίας.
Πιο αναλυτικά, στην παραπάνω έρευνα, η οποία όμως έγινε πριν την πανδημία του κορωνοϊού, παρουσιάζεται αναλυτικά η ραγδαία άνοδος της παρακολούθησης τηλεόρασης και βίντεο, καθώς και η συνεχιζόμενη στροφή στον τρόπο παρακολούθησης περιεχομένου από την πλευρά των τηλεθεατών. Αξιοποιώντας οκτώ χρόνια αναλυτικής μελέτης των μέσων επικοινωνίας, από το 2010 έως και το 2017, το Ericsson Consumer Lab προβλέπει ότι η άνοδος της κατ’ απαίτηση παρακολούθησης θα εξακολουθήσει α ανεβαίνει και ήδη για το 2020 καλύπτει περίπου τη μισή συνολική τηλεθέαση. Το 50% της παρακολούθησης τηλεόρασης και βίντεο πραγματοποιείται έτσι σε οθόνες κινητών συσκευών (tablet, smartphone, laptop), ποσοστό αυξημένο κατά 85% σε σχέση με το 2010, ενώ μόνο τα smartphone αντιστοιχούν στο ένα τέταρτο αυτής της παρακολούθησης (αύξηση 160% σε σχέση σε το 2010). Επιπλέον, η εικονική πραγματικότητα (VR) σταδιακά διαδίδεται ευρέως και φέτος τη χρησιμοποιεί ο ένας στους τρεις καταναλωτές.
Σχολιάζοντας τα ευρήματα της έρευνας στη διάρκεια της παρουσίασής της, ο Anders Erlandsson, Senior Advisor, Ericsson ConsumerLab, είχε δηλώσει: «Βλέπουμε ήδη ότι οι καταναλωτές δεν παρακολουθούν απλώς περισσότερο βίντεο, αλλά αλλάζουν και τον τρόπο που το κάνουν. Αυτό φαίνεται και από τη συνεχόμενη άνοδο της τηλεθέασης μέσω κινητών, η οποία αποτελεί κυρίαρχη τάση από το 2010. Φέτος είναι η πρώτη φορά που ερευνήσαμε το βαθμό ενδιαφέροντος των καταναλωτών για την εικονική πραγματικότητα σε συνδυασμό με τη χρήση μέσων τα ευρήματα είναι συναρπαστικά. Η εικονική πραγματικότητα μπορεί να συμβάλει στην προσέγγιση ανθρώπων από κάθε πλευρά του πλανήτη και στη δημιουργία πιο ολοκληρωμένων, εξατομικευμένων και συμπληρωματικών εμπειριών χρήσης των μέσων. Καθώς οι προσδοκίες των καταναλωτών για εμπειρίες τηλεθέασης κατ’ απαίτηση και μέσω κινητών συσκευών αυξάνονται, ο κλάδος τηλεόρασης και μέσων επικοινωνίας θα πρέπει να εστίασα στην παροχή ιδιαίτερα εξατομικευμένων υπηρεσιών με την καλύτερη δυνατή ποιότητα».
Όπως προκύπτει από την έρευνα που έγινε με συλλογή ποσοτικών δεδομένων από 13 χώρες, οι ανατροπές που σημειώνονται στο επικοινωνιακό πεδίο είναι βαθύτατα διαρθρωτικές.
Στις προαναφερόμενες χώρες, μεταξύ των οποίων βρίσκονται η Κίνα, η Βραζιλία, η Ιταλία, η Γερμανία, η Σουηδία, η Ισπανία κ .α., ο χρόνος που αφιερώνεται στην παρακολούθηση περιεχομένου, είτε τηλεόρασης είτε βίντεο, ανέρχεται πλέον στις 30 ώρες την εβδομάδα, χρόνος που αποτελεί ρεκόρ όλων των εποχών. Στον αριθμό αυτό περιλαμβάνονται η ενεργός παρακολούθηση προγραμματισμένης γραμμικής τηλεόρασης, οι ζωντανές και κατ’ απαίτηση υπηρεσίες διαδικτύου, το περιεχόμενο που αποκτήθηκε από λήψη ή καταγραφή, καθώς και τα DVD και Blu-ray. Ωστόσο, σχεδόν το 60% των τηλεθεατών προτιμούν την παρακολούθηση κατ’ απαίτηση σε σχέση με την παρακολούθηση προγραμματισμένης γραμμικής τηλεόρασης - πρόκειται για μια αύξηση της τάξης του 50% σε σχέση με το 2010.• . Ταυτόχρονα αυξάνεται η σημασία της φορητότητας, καθώς το ένα τρίτο των καταναλωτών ζητά πρόσβαση σε περιεχόμενο όταν βρίσκεται στο εξωτερικό.
Ο τρόπος παρακολούθησης
Δεν χωρά καμμιά αμφιβολία ότι η εξατομίκευση της τηλεθέασης επηρεάζει και τον τρόπο παρακολούθησης του περιεχομένου, που και αυτός αλλάζει. Έτσι, παρατηρείται άνοδος στην τηλεθέαση μέσω smartphone, καθώς σχεδόν το 70% των καταναλωτών παρακολουθούν βίντεο στο smartphone τους (ποσοστό διπλάσιο από το αντίστοιχο του 2012), καλύπτοντας το ένα πέμπτο της συνολικής παρακολούθησης τηλεόρασης και βίντεο.
Το περισσότερο περιεχόμενο παρακολουθούν οι ηλικίες 16-19 ετών με 33 ώρες την εβδομάδα, δηλαδή περίπου 10 ώρες παραπάνω την εβδομάδα σε σχέση με το 2010. Ωστόσο τα μισά και πλέον άτομα αυτής της κατηγορίας παρακολουθούν περιεχόμενο κατ’ απαίτηση, ενώ πάνω από το 60% του χρόνου παρακολούθησης τηλεόρασης και βίντεο αφιερώνεται σε οθόνες κινητών συσκευών.
Τα ευρήματα δείχνουν ότι αν και οι καταναλωτές έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση από ποτέ άλλοτε σε υπηρεσίες τηλεόρασης και βίντεο, ο μέσος χρόνος αναζήτησης περιεχομένου έχει αυξηθεί κατά 13% σε σχέση με πέρυσι και πλέον ανέρχεται σε μία σχεδόν ώρα την ημέρα. Μάλιστα, ο 1 στους 8 καταναλωτές πιστεύει ότι μελλοντικά θα «χαθεί» μέσα στον αχανή όγκο του διαθέσιμου περιεχομένου.
Καθώς η εμπειρία των χρηστών κατακερματίζεται, οι 6 στους 10 θεωρούν ότι η ανακάλυψη περιεχομένου είναι «πολύ σημαντική» για την εγγραφή τους σε μια νέα υπηρεσία, ενώ το 70% ζητά «ενοποιημένη αναζήτηση για όλο το περιεχόμενο τηλεόρασης και βίντεο».
Οι εμπειρία έχει σημασία
Οι κοινωνικές πτυχές και η καθηλωτική εμπειρία της τεχνολογίας εικονικής πραγματικότητας προσθέτουν μια νέα διάσταση στην εμπειρία τηλεθέασης. Καθώς το ένα τρίτο των καταναλωτών, που πήραν μέρος στην έρευνα, χρησιμοποιούν VR, αναμένεται ότι η τεχνολογία αυτή θα επηρεάσει σημαντικά το μέλλον του κλάδου τηλεόρασης και βίντεο. Ωστόσο, αν πρόκειται να αυξηθεί το ενδιαφέρον των καταναλωτών για την εικονική πραγματικότητα, θα χρειαστεί να αλλάξουν αρκετά πράγματα. Σχεδόν το 55% των καταναλωτών που σχεδιάζουν να αποκτήσουν συσκευές VR θα προτιμούσαν φτηνότερα ακουστικά, ενώ σχεδόν οι μισοί θεωρούν ότι θα πρέπει να υπάρχει πιο καθηλωτικό περιεχόμενο. Το ένα τρίτο των καταναλωτών θα ενδιαφερόταν περισσότερο για VR, αν μπορούσε να αποκτήσει συνδυασμένο πακέτο VR από τον πάροχο υπηρεσιών τηλεόρασης και βίντεο. Παράλληλα, οι καταναλωτές εκτιμούν ιδιαίτερα τόσο τις εμπειρίες τηλεθέασης υψηλής ποιότητας, όσο και τις καθηλωτικές εμπειρίες. Σχεδόν το ένα τέταρτο των καταναλωτών που συμμετείχαν στην έρευνα δηλώνουν ότι έχουν ήδη πρόσβαση σε τηλεοπτική οθόνη 4Κ UHD, ενώ άλλο ένα τρίτο αυτών σκοπεύουν να αποκτήσουν.
Σημειώνουμε τέλος ότι η μελέτη του Consumer Lab αντιπροσωπεύει πάνω από ένα δισεκατομμύριο άτομα, σε χώρες όπου η τεχνολογία είναι αναπτυγμένη και το κοινό δείχνει ευαισθησία στην πορεία της. Όσο για τη συλλογή των ποιοτικών στοιχείων, έγινε με λεπτομερείς συνεντεύξεις μέσω τεχνολογίας εικονικής πραγματικότητας με αγγλόφωνους χρήστες. Προφανώς δε, από μόνο του το γεγονός αυτό, ως μελέτη περίπτωσης λέει πολλά…
