του Γιώργου Ξηρογιάννη*
Τεράστια η σημασία της στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων αλλά και την αναβάθμιση των υπηρεσιών του δημόσιου τομέα τώρα.
Τεχνητή νοημοσύνη ονομάζεται η ικανότητα της μηχανής να αναπαράγει τις ανώτερες (ευφυείς) γνωστικές λειτουργίες του ανθρώπου. Μεγιστοποιεί τη χρησιμότητά της σε εργασίες που βασίζονται σε γνώση, εμπειρία, σύνθετους συλλογισμούς ή ευφυή διάδραση με το περιβάλλον, παρά σε αριθμητικούς υπολογισμούς. Σε αντίθεση με την υπόλοιπη ΕΕ, οι επιχειρήσεις και η δημόσια διοίκηση στην Ελλάδα δεν αντιλαμβάνονται πλήρως τα πλεονεκτήματα της τεχνητής νοημοσύνης. Πιθανώς, επειδή δεν γνωρίζουν σε βάθος την τριακονταετή έρευνα αιχμής σε ελληνικά και ευρωπαϊκά πανεπιστήμια.
Την ελάχιστη αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης στη δημόσια διοίκηση επιβεβαιώνει η 23η θέση στον σχετικό δείκτη της ΕΕ. Η Ελλάδα ακόμα προετοιμάζει το εθνικό της σχέδιο, όταν 16 ευρωπαϊκές χώρες, ήδη, υλοποιούν σημαντικά έργα τεχνητής νοημοσύνης, ενώ άλλες πέντε έχουν ήδη ολοκληρώσει τον σχεδιασμό τους. Ενδεικτικά, η επικοινωνία των πολιτών με την πύλη δημόσιων υπηρεσιών της Πορτογαλίας (ανάλογο του gov.gr). γίνεται μέσω συστήματος τεχνητής νοημοσύνης από το 2019. Περίπου 50.000 αιτήματα ανά εξάμηνο διεκπεραιώνονται άμεσα χωρίς τη διαμεσολάβηση δημόσιου υπαλλήλου. Η αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης παραμένει πολύ χαμηλή και στον ιδιωτικό τομέα. Ενώ το 85% των ελλήνων CEOs αντιλαμβάνεται τις δυνατότητες, μόλις το 3% των επιχειρήσεων επενδύει σε λύσεις τεχνητής νοημοσύνης έναντι 45% παγκοσμίως.
Αυτές οι λίγες επιχειρήσεις εμφανίζουν περιθώρια κέρδους έως 17% καλύτερα από τον ανταγωνισμό, με συστήματα προληπτικής συντήρησης, μείωσης σφαλμάτων στην παραγωγή, προβλέψεων ζήτησης, διαχείρισης ποιότητας, εξ’ αποστάσεως εξυπηρέτησης πελατών, λήψης αποφάσεων χωρίς ανθρώπινη παρουσία, κ.λπ. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις, οι επενδύσεις σε ξεπερασμένες τεχνολογίες υποβιβάζουν την ψηφιακή ικανότητα των επιχειρήσεων στην 26η θέση στην ΕΕ-28.
Για την κάλυψη του τεχνολογικού κενού, είναι αναγκαία τόσο η κινητοποίηση των επιχειρήσεων, όσο και δημόσιες πολιτικές για τεχνολογικές επενδύσεις, άνοιγμα των δημοσίων δεδομένων και ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων. Διαβλέποντας τον κομβικό ρόλο της τεχνητής νοημοσύνης στην οικονομία, ο ΣΕΒ δημοσιοποίησε πριν από λίγες ημέρες την πρότασή του για ένα εθνικό πρόγραμμα, με επτά στόχους:
1. Επιτάχυνση των ιδιωτικών επενδύσεων σε συστήματα τεχνητής νοημοσύνης αλλά και σε αύξηση της υπολογιστικής ισχύος στις επιχειρήσεις.
2. Ανάπτυξη των δεξιοτήτων σε θέματα τεχνητής νοημοσύνης.
3. Διεύρυνση των δημόσιων επενδύσεων με συστήματα τεχνητής νοημοσύνης για τη δραστική βελτίωση της εξυπηρέτησης των πολιτών.
4. Κατασκευή στην Ελλάδα εξοπλισμού υψηλής υπολογιστικής ισχύος και τηλεπικοινωνιακών υποδομών.
5. Δημιουργία κέντρων αριστείας εντός των πανεπιστημίων για την ανάπτυξη συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης, που ανταποκρίνονται στις εμπορικές ανάγκες της βιομηχανίας εντός και εκτός Ελλάδας.
6. Ανοιχτή πρόσβαση στα δημόσια δεδομένα, τα οποία είναι αναγκαία στην «εκπαίδευση» των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης.
7. Κανόνες δεοντολογίας στη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης.
Η διάχυση της τεχνητής νοημοσύνης στην Ελλάδα μπορεί να αυξήσει αθροιστικά το ΑΕΠ σε 15 χρόνια κατά €195 δισ. Επιπλέον, μπορεί να συνδράμει καθοριστικά στον περιορισμό της διαρροής των νέων στο εξωτερικό. Πρώτο βήμα για τον σχεδιασμό και εφαρμογή της εθνικής στρατηγικής πρέπει να είναι η δημιουργία ενός μηχανισμού διακυβέρνησης, σε σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
*αναπληρωτής γενικός διευθυντής ΣΕΒ
