του Ηλία Καραβόλια*
Όπως λέει κάπου ο φιλόσοφος του δικαίου Κ. Δουζίνας οι μεταμοντέρνες κοινωνίες υπακούουν σε αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε νόμο του Φουκώ: όσο περισσότερα δικαιώματα έχουμε τόσο πιο ανασφαλείς και ανελεύθεροι αισθανόμαστε. Σήμερα είμαστε ριγμένοι σε ένα άπειρο σύμπαν δικαιωμάτων και ταυτόχρονα σε ένα άπειρο σύμπαν περιορισμών.
Είμαστε ελεύθεροι όσο ποτέ άλλοτε να επιλέγουμε αυτά που δεν ξέρουμε αν μας ικανοποιούν ή αν μας βλάπτουν. Και εδώ κρύβεται το καλά κρυμμένο μυστικό του συστήματος: δυνητικότητα. There is no impossible/Just do it -που λένε και στις διαφημίσεις. Και το διαδίκτυο γίνεται αυτό ακριβώς το εργαλείο, η επιθυμητική μηχανή της δυνητικότητας, κάτι σαν μεγάλη αγορά και ανοριοθέτητη επικράτεια της επιθυμίας.
Τι κρύβει η δυνητικότητα όμως; Πόσο ικανός είναι ο μέσος πολίτης να προμηθευτεί απόλαυση απο τις τεχνητές επιθυμίες που του σερβίρονται σχεδόν δωρεάν;
Αντλούμε πλέον μια υπεραπόλαυση απο την υπερπροσπάθεια να βρούμε την επιθυμία. Αλλά ένας κυνικός λόγος υποτάσσει το υποκείμενο σε μονοδιάστατη σκέψη (οικονομισμός) και καθιστά τον ψυχισμό ευάλωτο και εκτεθειμένο σε συνεχή νευροερεθίσματα.
Η δε ολοένα και αυξανόμενη τριτογενοποίηση της οικονομίας (παροχή υπηρεσιών) επιταχύνει την διανοητικοποίηση της ανθρώπινης δραστηριότητας και καθιστά τις διαδικασίες της σύγχρονης υποκειμενικοποίησης όλο και περισσότερο εξαρτώμενες από τις ψηφιακές τεχνολογίες.
Οι υπερταχύτητες του διαδικτύου προκαλούν βραχυκύκλωμα του ρέοντος χρόνου και απόσπαση της προσοχής. Είναι στο χέρι μας να τρέχουμε εντός του χωρίς να αποπροσανατολιζόμαστε...