Ύστερα από σχοινοτενείς διαπραγματεύσεις τεσσάρων ημερών και με την πρωτοφανή μεσολάβηση του Αμερικανού προέδρου, οι πετρελαιοπαραγωγοί χώρες εντός και εκτός ΟΠΕΚ, συμπεριλαμβανομένων και των ΗΠΑ, συμφώνησαν τη μεγαλύτερη στην Ιστορία μείωση στην παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου.
Τη συμφωνία έσπευσε να χαιρετίσει ο Ντόναλντ Τραμπ υποσχόμενος στους Αμερικανούς ότι έτσι θα διασφαλισθούν εκατομμύρια θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ, καθώς θα στηριχθεί η αμερικανική πετρελαϊκή βιομηχανία. Αυτό ήταν, άλλωστε, το ζητούμενο καθώς ο κλάδος και ιδιαίτερα οι μικρές αμερικανικές πετρελαϊκές κινδυνεύουν από κύμα μαζικών πτωχεύσεων εξαιτίας των εξαιρετικά χαμηλών τιμών.
Ζητούμενο της πολυμερούς συμφωνίας, να δοθεί ώθηση στις τιμές του «μαύρου χρυσού» που έχουν κατρακυλήσει κατά σχεδόν 60% από την αρχή του έτους. Αιτία, η πανδημία του κορωνοϊού που επέβαλε αναστολή της οικονομικής δραστηριότητας στο μεγαλύτερο μέρος της υδρογείου με αποτέλεσμα πάνω από 3 δισ. άνθρωποι να παραμένουν κλεισμένοι στα σπίτια τους απέχοντας από την εργασία τους και από την κατανάλωση και να μειώνεται η παγκόσμια ζήτηση κατά περίπου 30%.
Μόνον σε ό,τι αφορά τις χώρες-μέλη του, ο ΟΠΕΚ δεσμεύθηκε να μειώσει την παραγωγή του κατά σχεδόν 10 εκατ. βαρέλια την ημέρα. Πρόκειται για μείωση υπερδιπλάσια εκείνης που είχε αποφασίσει το διεθνές καρτέλ πετρελαίου στη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης και αντίστοιχη σχεδόν με το 10% της έως τώρα παγκόσμιας παραγωγής «μαύρου χρυσού». Η συμφωνία ανάμεσα στον ΟΠΕΚ και στη Ρωσία είχε ουσιαστικά κλείσει από την Πέμπτη ενώ έτυχε στήριξης από το G20 την Παρασκευή.
Κινδύνευσε, ωστόσο, να ακυρωθεί εξαιτίας της στάσης του Μεξικού που ζήτησε εξαίρεση από τις ποσοστώσεις μείωσης της παραγωγής. Αιτία, όπως αποκαλύπτει το Bloomberg, προϋπάρχουσα συμφωνία ανάμεσα στην πετρελαιοπαραγωγό χώρα της Λατινικής Αμερικής και ορισμένες αμερικανικές επενδυτικές τράπεζες. Μια συμφωνία που δίνει στο Μεξικό τη δυνατότητα να επωφελείται από την άνοδο των τιμών του πετρελαίου και να πουλάει ακριβότερα, αλλά ταυτοχρόνως το προστατεύει από την πτώση των τιμών καθώς έχει εξασφαλισμένη πελατεία με καθορισμένες τιμές που δεν υποχωρούν κάτω από ένα επίπεδο.
Ο ρόλος των ΗΠΑ
Το Μεξικό δεν πιέζεται να μειώσει την παραγωγή όσο οι χώρες που χρειάζονται απεγνωσμένα μια ανοδική ώθηση στις τιμές του «μαύρου χρυσού».
Ανάμεσά τους και οι ΗΠΑ, με τις αμερικανικές βιομηχανίες σχιστολιθικών υδρογονανθράκων, που έχουν έτσι κι αλλιώς μειώσει την παραγωγή έχοντας περιέλθει σε δεινή θέση εξαιτίας του υψηλού λειτουργικού τους κόστους. Μερίδα αναλυτών εκτιμά πως στην πραγματικότητα η παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου θα μειωθεί κατά 20 εκατ. βαρέλια την ημέρα, αν προστεθεί η μείωση που έχει ήδη γίνει από τις αμερικανικές πετρελαϊκές ακριβώς εξαιτίας των οικονομικών δυσχερειών τους.
Η κακοδαιμονία τους υπήρξε, άλλωστε, και ο παράγων που εξώθησε τον Αμερικανό πρόεδρο να μεσολαβήσει στον ομόλογό του του Μεξικού και να του διασφαλίσει ότι η μείωση της παραγωγής του θα είναι σαφώς μικρότερη από εκείνη που του ζητούσε επίμονα η Σαουδική Αραβία. Η μεσολάβηση στάθηκε καθοριστική, το Μεξικό θα μειώσει κατά μόλις 100.000 βαρέλια την ημέρα και όχι κατά 400.000 βαρέλια την ημέρα όπως είχε αρχικά προβλεφθεί, και η συμφωνία οριστικοποιήθηκε.
Αν, πάντως, προστεθεί η μείωση της παραγωγής πολλών αμερικανικών πετρελαϊκών, ορισμένοι αναλυτές της αγοράς εκτιμούν πως η παγκόσμια παραγωγή θα μειωθεί τελικά κατά 20%. Οπως επισημαίνουν οι Financial Times, οι εκτιμήσεις αυτές αντιμετωπίζονται με επιφυλακτικότητα, και όπως τονίζει το Reuters αφαιρέθηκαν από το τελικό κείμενο της συμφωνίας. Η Σαουδική Αραβία, ντε φάκτο ηγέτιδα δύναμη του ΟΠΕΚ, επιμένει πως το διεθνές καρτέλ στην πραγματικότητα θα μειώσει τη δική του παραγωγή κατά τουλάχιστον 12,5 εκατ. βαρέλια την ημέρα, καθώς τόσο το Ριάντ όσο και τα Αραβικά Εμιράτα και το Κουβέιτ προθυμοποιούνται να μειώσουν περισσότερο από όσο τους αναλογεί. Παράλληλα, οι εκτός ΟΠΕΚ Βραζιλία, Καναδάς, Ινδονησία, Νορβηγία και ΗΠΑ θα συνδράμουν στη συμφωνία μειώνοντας την παραγωγή τους.
Οι ιδιαιτερότητες της πρωτοφανούς αυτής συμφωνίας δεν τελειώνουν εδώ πάντως. Η είδηση της άνευ προηγουμένου συμφωνίας εξώθησε χθες ανοδικά τις τιμές του πετρελαίου, όχι, όμως, όσο θα περίμενε κανείς. Αργά το βράδυ το αργό ΗΠΑ έκανε πράξεις στα 22,93 δολάρια το βαρέλι σημειώνοντας άνοδο 0,76% και το Brent στα 32,01 δολάρια το βαρέλι σημειώνοντας άνοδο 1,68%. Την περασμένη εβδομάδα αναλυτές των Goldman Sachs και UBS δήλωναν βέβαιοι πως οι τιμές θα επιστρέψουν σύντομα σε επίπεδα γύρω στα 20 δολάρια το βαρέλι.
*πρώτη δημοσίευση: www.kathimerini.gr